İTİRAF

Büyük bir denetim şirketinin tepe yöneticisindenİTİRAF
Önde gelen bir uluslararası denetim ve danışmanlık firmasının üst düzey yetkilisi, mali denetimlerde karşılaştıkları usulsüzlükleri ve sistemdeki çarpıklığı örnekleriyle anlattı
SERPİL YILMAZ

Amerika Birleşik Devletleri dünya gündemine biri ekonomik, diğeri siyasal alanda iki bomba salladı. 11 Eylül’de Washington’u kalbinden vuran terör, Orta Doğu’daki dengeleri namlunun gölgesine haspesederken, ekonomide de Enron skandalı yeni bir safya açıyor.
ABD’nin en büyük yedi şirketinden birisi olan enerji devi Enron’un iflası, Başkan Geoge W. Bush’un iktidarını sallamakla kalmıyor, şirketlerin denetlenmiş bilançolarının ne kadar gerçeği yansıttığını da sorguluyor. Dünyanın önde gelen uluslararası vergi denetim ve yönetim danışmanlığı şirketi Arthur Anderson’u zor durumda bırakan Enron raporları, denetim firmalarının içinde olduğu sistemin güvenilirliğini tartışılır kılıyor.

Usulsüzlük ortaya çıktı
ABD’de yaşanan Enron hesaplaşmasında; denetim firmalarının yeni iş modelleri karşısındaki aczinden çok, siyasetle ilişkiler öne çıkıyor ve Bush kayınvalidesinin 8 bin dolarlık Enron hissesine sarılarak, ailesinin uğradığı zararı "savunma malzemesi" yapıyor.
ABD’de güvenilen dağlara kar yağarken, Türkiye de denetim firmaları üzerinde esen bu soğuk hava dalgasından etkileniyor.
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na geçene kadar güllük gülistanlık bir bahçe gibi sunulan finansal raporlar, denetim ve danışmanlık firmaları ile ilgili anıların çok parlak olmadığını gösteriyor. Egebank buna bir örnek. 1996 - 1997 yılları arasında bankayı denetleyen Grant Thornton’ın, Türkiye’deki ayağı Ergin Danışmanlık’ın usulsüzlük nedeniyle denetim yetkisi elinden alınmıştı. Onlar da "Ergin" yerine "Engin" adıyla faaliyetlerine devam ederlerken, kimse de "Ne oluyor kardeşim, siz aynı adamlarsınız" dememişti.

Yapılanlar unutulacak mı?
Peki Türkiye’de kaç Enron var?
En büyük uluslararası yönetim danışmanlığı ve yeminli mali denetim firmalarından birinin tepe yöneticisinin anlattıkları, denetlenmiş bilançoların aslında "kamunun izniyle" makyajlanmış olduğunu ortaya koyuyor.
Sektördeki gizlilik ilkesinden hareketle, isimsiz yazabildiğim bu iddiaları tarihin derinliklerine tıkıştırıp, "Uyum yasalarımız çıkacak, herşey düzelecek" diyerek, yolumuza devam mı edeceğiz?

Danışıklı dövüşün perde arkası• "Bir kamu bankasının üst düzey yöneticisi verdiğimiz raporda, bekledikleri karlı bilançoyu görmeyince "Siz vatan hainisiniz. Denetlediğiniz bilançoyla, dış piyasalarda borçlanmaya gideceğiz. Türkiye’nin faiz yükünü arttırıyorsunuz" dedi ve ilgili bankanın denetimini bizden aldı."
• "Bir dönem sonra daha yüksek yerlere çıkan ve bizimle görüştüğü sırada Bankacılık ve Sigortacılık Genel Müdürlüğü yapan yetkiliyi hazırlanan raporlar konusunda uyarmaya gittiğimizde "Hep siz mi ihaleleri alacaksınız" tepkisiyle karşılaştık."
• "Denetim sistemi değişmeli. Yeni Bankacılık Yasası’yla birlikte bir banka, belirlenen iki uluslararası denetim firması ve BDDK tarafından çapraz denetlenmiş olacak. Açıklanan bilançoların altına denetim firmasının adı yazılacak."
• "25 bin dolara hazırladığımız raporu beğenmeyen bankalar, 5 bin dolara denetim yaptırdılar. Bu denetlenmiş bilançoların makyajlı olduğunu Hazine de biliyor. Merak ediyorum gazetelerde zararlıyken, kârlı gösterilen bilançoların ilanlarını görünce utanan olmuyor mu?"
• "Merkez Bankası eski başkanlarından biri denetim yaptığımız bankalarla ile ilgili olarak rapora müdahale niteliğinde görüş belirtti, denetimden çekildik."
• "En büyük sorun enflasyon muhasebesi sisteminin getirilmemiş olması. Bu nedenle reel anlamda zararlı olan şirket, kağıt üzerinde kârlı gözüküyor. Bilançosunu enflasyon muhabesi sistemine göre yapan şirket ise haksız rekabetle karşı karşıya kalacağı için bu yola gitmiyor."




EKONOMİ