Hükümet düğmeye bastı! TOKİ’den İstanbul’a kiralık konut adımı: Detaylar belli oluyor

Milliyet.com.tr/ÖZEL Son dönemde kira fiyatlarında yaşanan artışlar hükümetin radarında. 2025 itibarıyla özellikle kiralık konutlara dair fiyat artışları hızlanırken bu hizmet enflasyonu üzerinde etkisini hissettiriyordu. Yaz aylarının da gelmesiyle birlikte taşınma telaşı hızlandı. Bu süreçte ev değiştirenler, tayin olanlar, okul kaydı sebebiyle yeni bir ev ihtiyacı doğanlar arayışlarını hızlandırdı.

HÜKÜMETTEN İSTANBUL İÇİN KİRA ADIMI

TOKİ ELİYLE KİRALIK KONUT YAPILACAK

İstanbul’da TOKİ’nin kiralık sosyal konut projesinin başlatılacağını duyuran Bakan Kurum, “İstanbul'da kiralık konut yapacağız. Anadolu ve Avrupa yakasında kiralık konut yapmak suretiyle hem kentsel dönüşüme katkı sunmuş hem de İstanbul'daki gayrimenkuldeki kira artışlarını aşağı çekip dengeleyeceğiz” dedi.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİRPentagon, görüntüleri paylaştı: İşte İran'ın nükleer kalbi Fordo'ya böyle saldırmışlar!Haberi Görüntüle

‘PROJENİN BİR KISMI KİRALIK KONUTLARA AYRILACAKTIR’

Peki TOKİ’nin kiralık konut projesi nasıl olacak? Başvuru için hangi şartlar aranacak? TOKİ’nin kiralık konut projesi kira fiyatlarını düşürür mü? Sürece dair beklentilerini milliyet.com.tr’ye açıklayan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı şu ifadeleri kullandı: “Son dönemde kira tarafında yaşanan talep artışı hükümetin bazı adımlar atmasına neden oldu. Rezerv kiralık konut stoku oldukça önemli bir başlık. Çünkü siz bir bölgede kentsel dönüşümü yaptığınızda oradaki nüfusu belli bir düzeyde başka bir yerde kiralık olarak oturtuyorsunuz, kişiler daha sonra tekrar aynı yere gelebiliyor. Başta bu ihtiyaç olmak üzere aynı zamanda kiralı konut bulmanın da zorlaştığı bu dönemde hükümetin en azından yapılacak sosyal konutların belli bir kısmını sadece kiralık olarak değerlendireceklerini düşüyorum.

‘KİŞİLERİN SOSYAL İMKANI VE GELİR DÜZEYİ KONTROL EDİLECEKTİR’

Kiralık daireyi verecekleri kişilerin sosyal imkanları, gelir düzeyleri mutlaka kontrol edilecektir. Yurt dışında buna benzer birçok uygulama var. Hanede yaşayacak nüfusun ihtiyaçlarını karşılayacak oda sayısı ve metrekare dikkate alınarak, kişilerin gelir seviyesine bakılarak bu model uygulanıyor. Çeşitli bölgelerde belediye evleri dediğimiz evler kapsamında bu tür taşınmazlar ihtiyaç sahiplerine kiraya veriliyor. Gelir seviyeleri daha iyi bir seviyeye çıktıktan sonra bu daireden çıkartılıyorlar ve yerine başka kişiler oturtuluyor.

‘İSTANBUL’DA ÇOK İHTİYAÇ VAR’

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİRGerçek hayatın romanlardan daha ağır bittiği bir hikâye bu... Oya’nın suçu ne?Haberi Görüntüle

‘DEVLET ÇOK CİDDİ BİR ÇALIŞMA YAPTI’

Devlet şimdiye kadar yaptığı projelerde daha çok konut edindirme üzerine durdu. Şu anda yüzde 56-57 seviyelerinde konut sahipliği oranı. Şimdiye kadar milyonun üzerindeki konut daha çok insanları ev sahibi yapma amacıyla verildi. Çok makul ödeme planları ve ödeme sistemleriyle verildi.

Bazı bölgelerde TOKİ’den ev almış olanların evleri o kadar çok prim yaptı ki ödedikleri taksitler çok sembolik kaldı. Örnek vermek gerekirse 600-700 TL taksit ödüyor ancak evinin değeri 6-7 milyon TL oldu. Devlet çok ciddi bir çalışma yaptı.

‘KİRALIK KONUT HAMLESİ ÇOK HIZLI DEVREYE ALINMAZ’

Kiralık konut hamlesi çok hızlı devreye alınacak bir düzenleme değil. Daha önce kurası alınan 250 bin konutun daha inşaatları başlamadı. Bu yıl sonunda yapılacak sayısı tam net olmasa da 250 bin 300 bin aralığında olacağını düşündüğümüz konutların bir kısmı belki kiralık olarak ayrılacaktır.

‘ÇOK YÜKSEK ORANDA BAŞVURU OLACAK’

Yeni sosyal konut projesi için bu yıl sonunda başvurular alınacak. Diyelim ki ekim-kasım ayında proje açıklandı. Çok yüksek oranda başvuru olacak. 250 bin konut için ülkemizde belki 5 milyon başvuru olacak. Bunların üretilmesi en erken 3 yılı bulur. Orta vadede kira enflasyonuna fayda sağlayabileceğini düşünmüyorum. Bu uzun soluklu bir projedir.

‘DEVLET GELİRLERİ BİR FON SİSTEMİNE DAHİL EDEBİLİR’

Devlet bunları bir kira sertifikası sistemine dönüştürerek finansman sağlayabilir. Devlet bunu kendi arsasına yapıyor. Elde ettiği kira gelirlerini bir fon sistemine dahil eder. Ancak siz bir taşınmazı sattığınızda bunu fonlama imkanından yoksun kalıyorsunuz. Sattığınızda ihtiyacı tam net olarak görmüş durumda değilsiniz. Kura çıkacak kişi şanslı olacak ancak o kişilerin belki ekonomik durumları ilerleyen süreçte çok daha iyi olabilir. Bu tür kuralarda ve benzerlerinde bazen hakkaniyetle ilerlenememe risklerinin olduğunu düşünüyorum.

PROJE KİRA FİYATLARINI DÜŞÜRÜR MÜ?

Yapılacak konutların kira ihtiyacını karşılaması çok mümkün değil ama en azından sosyal devlet anlayışı içerisinde düşük gelirli vatandaşların ihtiyaçlarını karşılayabilir. Ülkemizde 7 milyon kiracının olduğu bir sistemde siz 250 bin konut yapsanız bunun hepsini kiralık yapsanız bile kira tansiyonunu düşürmeniz çok mümkün değil. Bugün evlenen çiftlere bakıyoruz 550 bin 600 bin. Boşanan çiftler 180-190 bin civarında.

TOKİ’NİN KİRALIK KONUTLARI PİYASADAN DAHA UYGUNA MI VERİLECEK?

Kiraya verilen bu tür konutların piyasaya göre biraz daha makul oran üzerinden kiraya verilmesi ihtimal gibi duruyor. Bunun sertifika veya bir gayrimenkul yatırım fonu üzerinden değerlendirilmesi üzerinden o fona para yatıranlar belli bir fizibil getiriyi arzu ederler. Kira geliri dediğimiz sukuk fonları global gayrimenkul piyasasında var olan fonlardır. Bence önemli bir finansman ihtiyacını çözebilecek türde. Devlet kira artışlarıyla ilgili bazı inisiyatifler kullanabilir. Benim düzenlemeden beklentim bunun o bölgedeki piyasa şartları çerçevesinde belki de gelir düzeyi gerçekten düşük kişiler için olacak. Bu bölgeler biraz daha şehrin dışında olacak. Bu konutların bedava verilmesi gibi bir durum söz konusu değil.

KİRALIK DAİRELER NASIL OLACAK?

Piyasaya göre daha makul olması beklenecektir. Hayata geçmesi uzun soluklu bir dönemdir. Bu dairelerdeki kullanım kişiler ölene kadar geçerli kullanımlar değildir. Her yıl belli zamanlarda kiracının gelir durumuna bakarak, çocuk sayısına bakarak değerlendirilecektir. Her aileye 3+1 daire verilmez. Yeni evlenen bir çifte 1+1 daire verebilirsiniz. Belki 1-2 çocuğu olana 2+1 verebilirsiniz. 3 çocuk ve üstü varsa belki 3+1 daire verilebilir. Bu ihtiyaca göre belirlenecektir.”