Enerji satrancı

ANKARA Milliyet - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, enerjide dönüşümün aslında bir emtia dönüşümü olduğunu, yeni bağımlılıklar oluşmaması için satrançtaki gibi bir sonraki adımı hesapladıklarını söyledi. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları (SETA) Vakfı tarafından düzenlenen “Dünyada ve Türkiye’de Enerji Trendleri” başlıklı sempozyumda konuşan Bakan Dönmez, son dönemde enerjide yaşanan arz problemi ve yüksek fiyatlamaların, ülkelerin enerji arz güvenliğini tehlikeye attığını, Avrupa ülkeleri başta olmak üzere pek çok gelişmiş ülkede fosil yakıtların kullanımının arttığını anlattı. Dünyanın daha fazla enerjiye gereksinim duyarken karbon salımlarını da azaltmaya çalıştığını, bunun bir dönüşüm gerektirdiğini ifade eden Dönmez şöyle devam etti:

‘Avrupa kömür arıyor’

"Bu enerji dönüşümü bir enerji dönüşümünden çok emtia dönüşümüne benziyor aslında. Temiz enerji dönüşümünü başarabilirsek, bugün fosil yakıt üreticilerinin yerini belki bakır, lityum, kobalt, alüminyum üreticileri alacak. Çünkü yeni teknolojilerin ham maddeleri bunlar. Siz rüzgardan, güneşten elektriği fazlaca ürettiniz ama kesintili kaynak. Bu enerjiyi bir yerde depolamanız gerekiyor. Az önce bahsettiğim ham maddeler, bataryaların üretiminde kullanılacak. O zaman belki bir kaynak bağımsızlığını dünya olarak elde etmiş oluyoruz ama teknolojik olarak bu ekipmanların üretimine başka bir bağımlılık gerektirebilir. Peki, bu durum gerçek bir çözüm olacak mı? Hayır. Çünkü bir bağımlılığı başka bir bağımlılığa dönüştürme riski var. Bu sebeple tıpkı satranç gibi bir sonraki adımı hesaplayarak hareket etmemiz gerekiyor."

Bakan Dönmez, İngiltere’nin Kuzey Denizinde petrol ve gaz aramacılığını artıracağını, birçok ülkede kaya petrolü ve kaya gazının tekrar devreye gireceğini belirterek, “Sonunda enerji politikası yeşillenmediği gibi çok daha acımasız bir pragmatist noktaya da savruluyor. Şu an Avrupalılar kapattığı kömür santrallerine kömür arıyor" dedi.

Türkiye, bu anlamda bir uçtan diğer uca savrulan bir enerji politikası izlemediğini vurgulayan Dönmez, şunları söyledi:
"Kimseyi kapatmadan, kapatmaya zorlamadan, piyasa kuralları içerisinde bir dönüşümü yapmak durumundayız. Türkiye’nin elektrikli otobüslerden, rüzgar türbinlerine, güneş panellerine, bu enerji dönüşümünün bir emtia dönüşümü olduğunu görerek, madencilik ve sanayide bir dönüşüm başlatmalıyız. Bunun ilk yolu enerji teknolojilerinin üretimi. Kaynağı size, teknolojisi başkasına ait bir enerji dönüşümü başarıya ulaşamaz. Biz enerji bağımsızlığını teknoloji bağımsızlığından ayrı görmüyoruz."

'Minimum yansıtılıyor'

EPDK'nın elektrik üretim santralleri için azami uzlaştırma fiyatlarını doğal gaz ve ithal kömür santralleri için megavatsaat başına 2 bin 500 lira, diğer santraller için 1200 lira olarak belirlediğini hatırlatan Dönmez, "Böylece hem vatandaşlarımızı yüksek maliyetten koruyacağız hem de arz güvenliğimizi sağlayacağız. Elektrik ve doğal gaz faturalarında bugüne kadar 100 milyar liralık bir destek sağladık. Bu sübvansiyon devam edecek. Devletimiz büyük oranda sübvansiyon uyguluyor ancak son raddede artışları minimum düzeyde yansıtmak zorunda kalıyoruz” dedi.

Sanayiciye güneş müjdesi

Organize sanayi bölgelerinde (OSB), güneş enerjisi tesislerinin, sanayi parselinin en fazla yüzde 25’ine kadar yapılabileceğine ilişkin sınırlama kaldırıldı. Sanayicilerin bir süredir beklediği, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliğine göre, yenilenebilir enerjinin OSB’lerde kulllanımını teşvik etmek amacıyla, güneş enerjisine dayalı enerji üretim tesislerinin, sanayi parselinin en fazla yüzde 25’i kadar olabileceği yönündeki sınırlama kaldırıldı. OSB mülkiyetindeki alanların yanı sıra, kamu kuruluşlarının mülkiyetindeki alanların da hizmet destek alanına çevrilebilmesine olarak sağlayan yeni yönetmelikle, yapılaşma olan ve bölünen parsellerde yapı çekme mesafelerinin uygulanmasına istisnalar getirildi. Yeni yönetmelikle, ortak kullanım alanı ile hizmet ve destek alanı parsellerinde birleşme ve bölünme işlemlerinde asgari parsel büyüklüğü 3 bin metrekare olarak belirlendi.