Banka kurmak ucuzluyor

Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, dün düzenlediği basın toplantısıyla "Kredi Kuruluşları Kanunu" adı verilen yeni taslağı tanıttı. Geçici 14, esas 191 maddeden oluşan taslağın kapsamlı olması nedeniyle gazetecilerin pek çok sorusuna yanıt vermeyen Şener, banka kuruluşuyla ilgili akçeli konulara açıklık getirmedi. Şener, taslağın tasarı olarak yaz başında Meclise sunulsa bile kanunlaşmasının sonbahar aylarını bulabileceğini bildirdi. Bankacılık mevzuatını baştan sona yenilemeyi öngören yeni kanun taslağı nihayet tamamlandı. Banka kuruluşunda başlangıç şartı kabul edilen asgari ödenmiş sermaye limiti kredi kuruluşları ve finansal holdingler için 30 trilyon lira olarak belirlendi. 1999da çıkarılan yasada 20 trilyon lira olarak düzenlenen bu miktarın aradan geçen 5 yıl için yalnızca yüzde 50 oranında artırılması dikkat çekti. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) yetkililerinden edinilen bilgilere göre, bankalardaki ödenmiş sermaye şartı taslağa son anda yumuşatılarak yansıdı. Bir yıl önce hazırlanan taslakta, asgari ödenmiş sermaye miktarı 50 trilyon lira olarak belirlenirken mevcut taslakta sermaye limitinin 20 trilyon lira düşürülerek özel finans kurumlarının önünün açılmaya çalışıldığı ileri sürüldü.Taslakta kalkınma ve yatırım bankaları için belirlenen asgari ödenmiş sermaye limiti 20 trilyon lira olarak tespit edildi. Oysa mevcut taslağa zemin oluşturan ve bir yıl önce hazırlanan metinde bu rakam 35 trilyon lira olarak belirlenmişti. Taslakta yumuşama Asgari ödenmiş sermaye limitlerinin düzenlendiği 7. maddede banka kuruluşunun şartları yeniden düzenlendi. Yeni şartlar özetle şöyle: Hisse senetleri nakit karşılığı çıkarılacak ve tamamı isme yazılı, nakit ve her türlü muvazaadan ari olacak.Nitelikli paya sahip gerçek ve tüzel kişi ortaklar banka kurulurken "muhtemel sermaye açıklarının karşılanacağına" ilişkin olarak BDDKnın belirleyeceği bir taahhütname verecek.Kredi kuruluşu ilk üç yıllık bütçe dahil her türlü planı ibraz edilmeden faaliyete geçemeyecek. Kuruluşlar etkin denetime imkân verecek şeffaf ve açık organizasyon yapısına sahip olacak. BDDKnın üç defa gözden geçirerek Şenere sunduğu taslağın getirdiği diğer yenilikler şöyle: Finansal holding şirketleri kanun kapsamına alınırken "Münhasıran kredi kuruluşları ile finansal kuruluşlara iştirak etmek amacıyla kurulan ve iştiraklerinden en az biri kredi kuruluşu veya kurumu denetimine tabi finansal kuruluş olan holding şirketi" olarak tanımlandı.Halen Hazine bünyesinde izlenen finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri hakkında düzenleme yapma ve denetim yetkisi BDDKya tanındı. Kanun yürürlüğe girerse Hazine ilgili dairelerini BDDKya aktarmayı planlıyor.Bankalar iç denetimlerini etkin hale getirmek için yönetim kurulu üyelerinden oluşan denetim kurulları oluşturacak.Bankaları, BDDKnın yetkilendirdiği derecelendirme şirketleri inceleyecek ve kredi notları kamuoyuna açıklanacak. Taahhütname devri Off - shore bankacılığı yeniden tanımlanırken Avrupa Birliği hükümlerine uyumlu hale gelecek.Banka kişilere ya da firmalara kredi vereceği zaman, bu firmanın durumu ve değeri yeni kurulacak değerleme kuruluşlarınca belirlenecek.Güvenlik, bilgi işlem, iletişim gibi alanlarda destek hizmeti veren şirketler de BDDK tarafından denetlenecek.BDDK, bankalardan belli süreler içinde değil, istediği zaman finansal raporlar talep edebilecek.Yerinden ve uzaktan denetim olarak daha sistematik hale getirilirken bankaların iştirakleri de denetlenecek. Mesleki eğitim ve bilimsel çalışmalar yapılacak ve bankacılık enstitüleri kurulacak. Off-shore ABye uyacak Taslakta kredi kuruluşunun kurucularında aranacak şartlar arasında müflis ve konkordato ilan etmiş kişiler olmamak hükmü de yer aldı. Kurucu olamayacaklar şöyle özetlendi: Denetim sonucu hakkında işlem yapılanlar.Ortakların temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi TMSFye devredilen ve/veya bankacılık yapma ve mevduat kabul etme izin ve yetkileri kaldırılan bankaların sahipleri.Taksirli suçlar hariç olmak üzere affa uğramış olsalar bile ağır hapis veya 5 yıldan fazla hapis cezasıyla cezalandırılanlar. Basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas, görevi kötüye kullanmak gibi yüz kızartıcı suçlar ile karapara aklama, vergi kaçakçılığı benzeri suçlardan veya iştirak suçlarından dolayı hüküm giyenler. Kurucunun bir holding şirketi olması halinde de şirketin finansal durumunun yeterli sermaye yapısına uygun ve grubun ortaklık yapısının şeffaf ve açık olması gerekecek. Müflis işadamı banka kuramayacak Şener, medya gibi bankacılık dışında yatırımları olan kişilerin banka sahibi olup olamayacağına ilişkin sorular karşısında sıkıntılı anlar yaşadı. Şener, "kredi kuruluşu kurucularıyla" ilgili maddeyi taslaktan aynen okurken, gazeteciler sözkonusu düzenlemenin yeterli açıklıkta olmadığında ısrar etti. Bunun üzerine Şener, "Metnin ne olacağı konusunda şu anda bir şey söylemek doğru olmaz. Çünkü oluşacak yetkili kurumlar, başta yasama organları olmak üzere değişik safhalarda kendi görüş ve iradelerini bu metne dahil edecek" dedi. Şener, bankalarda pay sahibi olamayacaklarla ilgili düzenleme konusunda açık konuşmazken, edinilen bilgilere göre taslakta basın yayın şirketi sahiplerinin banka sahibi olamayacaklarına ilişkin sınırlama yer almadı.Bununla birlikte mikro finans kuruluşlarının kurulması ve faaliyetlerini düzenleyen kanun tasarısında basın yayın şirketleri sahiplerine sınırlama getirildi. Tasarıya göre basın yayın şirketlerinde doğrudan ya da dolaylı pay sahibi olanlar ile bunlarla akrabalığı bulunan kimseler ve ücretli istihdam edilenler hiçbir şekilde mikro finans kuruluşlarında pay sahibi olamayacaklar. Bu arada toplantıda BDDK üst yönetiminden bürokratların bulunmaması dikkat çekti. Sorular, Bakan Şeneri terletti