Askı, ilan, itiraz yok

DUYGU ERDOĞAN - Olağanüstü hal (OHAL) bölgesinde yerleşim planları ve yapılaşmaya yönelik uygulamalar belirlendi. Resmi Gazete’de, ‘OHAL Kapsamında Yerleşmeye ve Yapılaşmaya İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ yayımlandı. Buna göre, geçici ve kesin iskan alanları Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca belirlenecek. Orman vasfını kaybetmiş alanlar, Hazine adına tescil edilecek. İskan bölgesindeki taşınmazlar için ‘acele kamulaştırma’ kararı alınacak. Köyler dahil belirlenen kesin iskan alanlarında ve mevcut kentsel alanlarda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca onaylanacak plan ve imar uygulamaları beklenmeksizin, jeolojik etüt raporu ve zemin etüt raporu doğrultusunda vaziyet planı ve yapı ruhsatına göre uygulama yapılacak.

Sürecin daha hızlı yürütülmesi için de düzenlemeler yapıldı. Buna göre Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından onaylanan plan ve parselasyon planlarında ‘İmar Kanunu’nun plan ve parselasyon ile ilgili işlemlerindeki askı, ilan, itirazlara ilişkin hükümler uygulanmayacak. Taşınmaz mülkiyeti veya imar hakları, kısmen veya tamamen başka alana aktarılabilecek.

Normal şartlarda imar planları 1 ay süreyle ilan edilerek, bu askı sürecinde kişiler imar planına itiraz edebilir. İtirazlar ve planlar daha sonra ise 15 günde karara bağlanır. 

‘Mülkiyette sorun yok’

Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, olağanüstü hal uygulamalarında yapılan bu değişiklikte mülkiyet hakkıyla ilgili bir sorun görünmediğini söyledi. Kararnamede genellikle kamu arazilerinin kullanıldığını kaydeden Kiraz, “Hukuki görüşüme göre uygulama çerçevesinde belirlenen alanlar ve uygulama şekli mülkiyet haklarıyla ilgili sorun oluşturmuyor. Ayrıca taşınmaz mülkiyeti veya imar hakları, yani şerhler, ipotekler vs de kısmen veya tamamen başka alana aktarılabilecek. Bu nakil de hakları koruyor” dedi.

Meralar, ormanlar

Askı, ilan ve itiraz sürelerinin uygulanmaması konusunda ise dava süreçleri yaşanabileceğine dikkat çeken Kiraz, “Oluşabilecek tek sıkıntılı durumunu bu aşamada görüyorum. Sonradan görülen bu uygulamalara yönelik mahkemelerde yürütmeyi durdurma veya Anayasa Mahkemesi’nde de hakların kullanılamamasına ilişkin itirazlar olabilir. Sonucunda bir yürütmeyi durdurma ya da Anayasa Mahkemesi’nden iptal prosedürü işleyebilir. Örneğin köy merası dahil ediliyor, buraya mesela itiraz edilebilir” diye konuştu. 

Çeşitli konulardaki karışıklıkları gideren Ali Güvenç Kiraz, açılan alanlarla ilgili şu bilgileri verdi: “Orman Kanunu kapsamında ek 16’ncı maddede belirlenen yerler kullanılabilecek. Yani orman vasfını yitirmiş alanlar yapıya açılacak. Bu alanlar Hazine’ye devredilecek, Hazine de 2 katı kadar araziyi orman yapmak üzere devredecek. Meraların yapılaşmaya açılması konusunda ise sadece OHAL bölgesinde ve ‘gereklilik görülmesi’ halinde uygulama yapılacak. Köy tüzel kişiliği mülkiyetindeki alanlarda işlemler bakanlığa devrediliyor. Hak sahiplerine aynı imar hakkı ve değeri ile başka bir yer verilebilir.”