Ukrayna’da yönetim değişsin istiyor!

Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı savaşta bir ateşkes sağlanmasına yönelik diplomatik çabalar devam ederken, ABD’de Rusya’ya yakın bir yönetimin görev başına gelmesi Rus lider Vladimir Putin’in elini oldukça rahatlatmışa benziyor. 

Uzun zamandır Ukrayna’da Rus yanlısı bir yönetim görmeyi arzu eden Rusya Devlet Başkanı Putin, son konuşmasında yönetim değişikliği isteğini açıkça dile getirdi. Putin, Rusya’nın Murmansk şehrindeki limanda düzenlenen bir etkinlikte yaptığı konuşmada, Ukrayna’ya geçici yönetim atanması önerisinde bulundu. Murmansk limanında denizaltı mürettebatıyla yaptığı görüşmede açıklamalarda bulunan Putin, “Prensip olarak Ukrayna’da geçici bir yönetim, Birleşmiş Milletler (BM), ABD, Avrupa ülkeleri ve ortaklarımızın himayesinde oluşturulabilir” dedi. Geçici hükümetin kurulmasının ardından ‘demokratik seçimler’ yapılabileceğini belirten Putin, böylece ‘halkın güvenini kazanmış yetenekli bir hükümetin iktidara gelebileceğini ve sonrasında yeni yönetimle barış anlaşması müzakerelerine başlanabileceğini’ söyledi. BM’nin daha önce Yugoslavya ve Papua Yeni Gine’de benzer çalışmalar yaptığına işaret eden Putin, “Bu da Ukrayna’da seçeneklerden birisi olabilir. Böylelikle dünya çapında tanınacak ve güvenilir olacak meşru belgeler imzalamak mümkün olabilecektir.” değerlendirmesinde bulundu. 

‘Ateşkesi engelleme çabası’ 

ABD Başkanı Donald Trump’ın Rusya ile doğrudan görüşmelere devam etme çabalarının yeni yönetimin barış istediğini gösterdiğini kaydeden Putin, “Bence yeni seçilen ABD başkanı, bir dizi nedenden dolayı çatışmanın sona ermesini içtenlikle istiyor” ifadelerini kullandı. Ukrayna ve Avrupa liderleri ise, Putin’i çatışmaları gerçekten durdurma niyeti olmadan ateşkes görüşmelerini uzatmaya çalışmakla suçluyor. 

Putin’in ‘geçici yönetim’ önerisi, uzun süredir Ukrayna’da yönetimi değiştirme isteğini açıkça dile getirmesi olarak görülüyor. Ukrayna, açıklama sonrası Putin’i ‘ateşkesi engellemek ve zaman kazanmak adına çılgınca öneriler yapmakla’ suçladı. Bununla birlikte ABD’den gelen ilk açıklama olumsuz oldu. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü Putin’in önerisine, Ukrayna’da yönetimin anayasa tarafından belirlendiğini söyleyerek yanıt verdi. Buna rağmen yeni ABD yönetiminin mineral anlaşmasını imzalamaması durumunda Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’i değiştirmek istemesi olası. ABD yönetimi içinde bu yönde fikirlerin bulunduğu biliniyor. 

Savaşta seçim?

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’in görev süresi Mayıs 2024’te doldu ancak ülkede devam eden savaş nedeniyle seçimler yapılamıyor. Zelenskiy meşruiyetine yönelik her türlü tartışmayı reddederek, Ukrayna yasalarının sıkıyönetim altında seçim yapılmasını yasakladığını ve savaş koşullarında bir oylamanın imkânsız olacağını belirtmişti. 5 milyon Ukraynalının savaş nedeniyle yurtdışına kaçmış olduğu bir ortamda seçim düzenlemenin imkansız olduğu ifade ediliyor. Buna rağmen Putin’in çağrısı Ukrayna’daki yönetimi itibarsızlaştırma çabası olarak görülüyor. Kendine yakın bir isim bulmak isteyen Kremlin, Ukrayna’daki yönetimin meşru bir müzakere ortağı olmadığı iddiasını vurguluyor. Nitekim Rusya’nın daha önce Ukrayna’daki Kremlin yanlısı siyasi isim Viktor Medvedçuk’u ülkenin başına getirmek için çaba gösterdiği iddia edilmişti. Tutuklanan Medvedçuk esir takası kapsamında Rusya’ya verilmişti.