Dünya konuşuyor! Türkiye'nin Karadeniz hamlesi Doğu Akdeniz'de denklemi değiştirdi
19.03.2023 - 14:24 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu'nun 10 yıl sonra Kahire'ye gitmesi, beklendiği gibi dünya medyasında geniş şekilde yer aldı. Amerikan resmi yayın kuruluşu VOA, açılan yeni sayfadaki Karadeniz etkisini gözden kaçmayacak şekilde ortaya koydu.
2013 yılında gerçekleşen askeri darbenin ardından Türkiye ve Mısır arasındaki köprüler atıldı, tam 10 yıl sonra ise Kahire'de tarihi bir buluşma gerçekleşti. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Mısırlı mevkidaşı Semih Şükri ile Tahrir Sarayı'nda bir araya geldi.
Arap dünyası tarafından yakından izlenen görüşmenin sonrasında bir ortak basın toplantısı düzenlendi. Bakan Çavuşoğlu, ikili ilişkileri en üst düzeye çıkarmak için güçlü bir siyasi kararlılık olduğunu vurguladı, askeri, enerji ve ticaret alanlarını işaret etti.
Ankara'nın Kahire'ye en hızlı şekilde büyükelçi atamak istediğini de aktaran Çavuşoğlu ayrıca, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Mısır lideri Abdülfettah Sisi'nin seçimlerden sonra görüşecekleri mesajını da verdi.
Türkiye ve Mısır arasındaki bir önceki en üst düzey ziyaret, Bakan Semih Şükri tarafından büyük depremlerin meydana geldiği Şubat ayının son günlerinde gerçekleşti. Kahire-Ankara hattında son 10 yılın en üst düzey ziyareti olan gezide, Mısır'dan deprem bölgesine gönderilen insani yardımlar odak noktasıydı.
İç savaş ülkesi Libya, Kuzey Afrika ülkesinde zıt taraflarda yer alan Türkiye ve Mısır arasında halihazırdaki en kritik başlık olarak öne çıkıyor. Bir diğer önemli konu ise, Doğu Akdeniz'de Mısır, Yunanistan ve Güney Kıbrıs arasında kurulan enerji denklemi.
Yalnızca iki ülke ilişkilerini değil tüm bölgeyi ilgilendiren Kahire'deki Çavuşoğlu-Şükri görüşmesi, beklendiği gibi Ortadoğu ve dünyada büyük ses getirdi. Al Jazeera 'Türkiye ve Mısır'ın en üst düzey diplomatları son on yılda Kahire'de ilk kez görüştü' başlığıyla sunduğu haberde, Çavuşoğlu ve Şükri'nin diplomatik ilişkilerin kısa sürede büyükelçi seviyesine çıkarılacağını söylediği vurgulandı. Al Jazeera'nın Türkiye muhabiri Resul Serdar, Libya ve Doğu Akdeniz başlıklarını halihazırda birbirine dolanmış iki çözümsüz sorun olarak niteleyip Ankara ve Kahire arasında diplomatik düzeydeki ilişkilerin hayli düşük seviyede ilerlediğini bildirdi.
Amerikan Bloomberg, 'Türkiye ve Mısır, 10 yıllık anlaşmazlığın ardından ilişkileri yenileme sözü verdi' derken, iki ülkenin dışişleri bakanlarının Kahire'de basının karşısına çıktığını kaydetti. Bloomberg'e göre, Erdoğan ve Sisi'nin Katar'daki Dünya Kupası sırasında el sıkışması, buzların çözülmesini başlatmış olabilir.
'HEM DE NATO ÜYESİ OLMASINA RAĞMEN!'
ABD'nin resim yayın kuruluşu Voice of America, 'Türkiye ve Mısır tam diplomatik ilişkileri sürdürmeye yakın' başlığını tercih etti, Çavuşoğlu ve Şükri'nin Kahire'de kameraların karşısına geçip basın toplantısı yapmasını ani ve köklü bir değişimin göstergesi olarak tanımladı. İki ülkenin en üst düzey diplomatlarının yakın zamanda tam diplomatik ilişkilerin yeniden kurulacağını ima ettiğini belirten VOA, Türkiye'nin rol aldığı Karadeniz tahıl anlaşmasının doğrudan Ankara-Kahire ilişkilerini etkilediğini yazdı.
Edward Yeranian imzalı haberde Mısırlı siyaset sosyoloğu Said Sadık ile Washington merkezli Atlantik Konseyi'nden Ortadoğu analisti Paul Sullivan'ın görüşlerine yer verildi. Mısırlı siyaset sosyoloğu Sadık, Ankara ve Kahire arasındaki gerilimin düşürülmesi için bir hamlenin hayata geçtiğini belirtiyor. Sadık'a göre, Türkiye hem bölgesel hem de uluslararası siyasi ilişkilerde önemli bir kart olduğunu ve yanı sıra Doğu ile Batı arasındaki arabuluculukta çok önemli bir rol oynadığını söylüyor, hem de NATO üyesi olmasına rağmen:
"Ayrıca, bugün pekçok Batılı lider Rusya lideri Vladimir Putin'le doğrudan konuşamazken ben konuşabilirim."
Analist Paul Sullivan ise, Türkiye'nin öncülüğünde Karadeniz tahıl anlaşmasının iki ay daha uzatılmasının Mısır için büyük bir rahatlama anlamına geldiğini kaydediyor. Sullivan'a göre, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal girişimi gıda, enerji ve diğer piyasalarda devasa bir şoka neden oldu:
"Mısır'da halkın sırtına ağır bir yük bindiren aşırı enflasyonun izi savaşa kadar sürülebilir. Yalnızca şehir merkezleri değil kırsaldaki mahallelerde yaşayan anne babalar bile savaşın hayatlarını daha da zorlaştırdığını anlıyor. Karadeniz tahıl anlaşmasının devam etmesi, bütün Mısırlıların sağlığı ve refahı için önemli."
Sullivan, tahıl ve ayçiçek yağının çoğunu Ukrayna'dan ihraç eden Mısır'ın Çin'i bile geride bırakarak dünyanın en büyük tahıl ihracatçısı konumunda olduğunu da hatırlatıyor.
El Arabiya televizyonuna konuşan Mısır milletvekili Mustafa Bakri ise, Türkiye ile ilişkileri normalleştirmenin birçok stratejik nedenden önemli olduğu yorumunu yaptı. Bakri'ye göre, Ankara'nın Doğu Afrika ülkesi Etiyopya ile kurduğu iyi ilişkiler bile Nil Nehri üzerindeki Rönesans Barajı'na dair gerilimi düşürebilir.
EL ARABİYA: ERDOĞAN VE SİSİ BULUŞUYOR
Birleşik Arap Emirlikleri merkezli El Arabiya, 'Erdoğan ve Sisi buluşuyor' başlığıyla dışişleri bakanlarınnı basın toplantısını aktardı. İki ülke arasında ilişkiler kopsa da ticaretin hiç durmadığını dile getiren El Arabiya, 2022'de Türkiye'nin 4 milyar dolarla Mısır'dan en fazla ihracat yapan ülke konumunda olduğunu kaydetti.
'Türkiye'nin en üst düzey diplomatı Mısır ile ilişkileri onarmayı taahhüt etti' diyen Alman yayın kuruluşu Deutsche Welle, iki ülkenin dışişleri bakanlarının 10 yıl sonra Kahire'de ilk kez bir araya geldiğini yazdı.
