Sular altındaki 300 yıllık hazine! Milyarlarca dolar değerinde: Keşif yolculuğu başladı

Derleyen: Ayşe Kısakürek Kolombiya, 300 yıldan fazla bir süre önce Karayipler'de batan, milyarlarca dolar değerinde eser taşıdığına inanılan ve hararetli tartışmalara konu olan İspanyol savaş gemisini ortaya çıkarmak için bir su altı keşif gezisinin ilk aşamasını başlattı.

'BATIKLARIN KUTSAL KASESİ'

Kolombiya hükümeti tarafından 2015 yılında liman kenti Cartegena'nın açıklarındaki sularda keşfedilen San José adlı gemi 'batıkların kutsal kasesi' olarak da anılıyor.

İspanyol filosunun amiral gemisi ve en büyük kalyonu olan 62 silahlı, üç direkli geminin, Peru'nun Potosi madenlerinden altın, gümüş, zümrüt ve diğer değerli malları taşıdığına inanılıyor. Geminin, İspanya Veraset Savaşı'nda İngiliz gemileriyle yapılan bir savaş sırasında 8 Haziran 1708'de gemide 600 kişiyle birlikte battığı sırada Panama'dan Kolombiya'ya seyahat ettiği düşünülüyor.

Kolombiya Antropoloji ve Tarih Enstitüsü (ICANH), keşif gezisinin ilk aşamasının 'müdahaleci olmayan' uzaktan sensörler kullanarak gemiyi fotoğraflamaya odaklanacağını belirterek, ilk keşif gezisinin sonuçlarının sonraki keşiflerin yolunu açabileceğini ve bunun da daha sonraki keşiflere yol açabileceğini aktardı. Gemi enkazından arkeolojik materyallerin kurtarılmasının da buna dahil olduğu gelen bilgiler arasında.

'BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ BİR ŞEY YAPIYORUZ'

Elde edilecek görüntüler daha sonra deniz yatağındaki arkeolojik keşiflerin bir envanterini oluşturmak için kullanılacak. ICANH ayrıca keşif alanını, 'arkeolojik değeri koruma' amacıyla ulusal 'korunan arkeolojik alan' ilan etti.

Araştırmacılar ayrıca akustik konumlandırma teknolojilerine sahip bir su altı gemisinin yanı sıra, alanın derinliğine inebilen çeşitli sensör ve araçlara sahip uzaktan kumandalı bir araç kullanmayı planladıklarını da kaydetti.

Kültür Bakanı Juan David Correa, keşif gezisinin başlatıldığı Cartagena'da düzenlediği basın toplantısında, "Bu hükümet benzeri görülmemiş bir şey yapıyor. Tarihi ve kültürü anlamanın bir yolu olarak kalyonun batmasını keşfediyoruz" dedi.

MİLYAR DOLARLIK HUKUK SAVAŞI

San José'nin keşfi, geminin kültürel ve tarihi eserlerden oluşan hazinesi ve bunların 18. yüzyılın başlarında Avrupa'nın ekonomik, sosyal ve politik iklimi hakkında sağlayabileceği ipuçları sebebiyle Kolombiya için önemli. Ancak aynı zamanda milyarlarca dolarlık bir hukuk mücadelesinin fitilini de ateşledi.

Kolombiya, San José'yi ilk kez 2015 yılında uluslararası bilim adamlarının yardımıyla keşfettiğini söylüyor. Ancak iddiaları, daha önce Glocca Morra olarak bilinen Sea Search-Armada (SSA) adlı ABD merkezli bir deniz kurtarma şirketi tarafından reddedildi ve şirket, 1980'lerin başında gemi enkazını keşfedenlerin kendileri olduğunu öne sürdü.

SSA, Kolombiya hükümetine karşı Daimi Tahkim Mahkemesi'nde hukuki bir mücadele başlattı ve yaklaşık 10 milyar dolar (batıktaki hazinenin değerinin tahmini olarak yarısı) hakkına sahip olduğunu ileri sürdü.

Kolombiya hükümeti SSA'nın iddialarına karşı çıkıyor. SSA tarafından yayınlanan raporlara göre, San José ve taşıdığı hazinenin kaybının Avrupa ve Yeni Dünya'daki tüccarlar için mali zorluklara sebep olduğu söyleniyor.