21.04.2023 - 15:01 | Son Güncellenme:
BBC Türkçe
Elon Musk'a ait özel uzay taşımacılığı şirketi SpaceX tarafından üretilen ve bugüne kadar geliştirilen en büyük roket olan Starship 20 Mayıs Perşembe günü fırlatıldı. Fırlatma uzun süredir merakla bekleniyordu.
Roket fırlatıldıktan yaklaşık dört dakika sonra havada infilak etti. Ancak bu sırada şirketin California’daki merkezinde çalışanlar heyecanla bağırıyordu. Çünkü, bu tarihi fırlatma infilakla sonlanmasına karşın 'başarılı' olarak değerlendiriliyor.
Roketin fırlatma platformundan kalkış yapabilmesi başlıca hedef olarak belirlenmişti. İnfilak sonrası fırlatmanın canlı yayınında bu noktanın altı çizildi, "Kalkıştan sonraki her şey bonustu" yorumları yapıldı.
Musk, fırlatma anında yaşanacak bir patlamanın, roketin devasa yakıt kapasitesi nedeniyle, fırlatma platformuna, tamiri aylarca sürecek bir zarar verebileceğini söylüyordu.
120 metre uzunluğundaki roketin kalkışı, SpaceX'in Texas'ın Brownsville kentinin doğusundaki Starbase merkezinden başarılı bir şekilde gerçekleştirildi ve roket 32 kilometre yüksekliğe ulaştı.
Kalkıştan 1 dakika 15 saniye sonra Starship'in 33 motorundan yalnızca 27 tanesinin çalıştığı bildirildi.
Starship roketi fırlatmanın neredeyse dördüncü dakikasında havada parçalara ayrıldı. SpaceX, uzay aracının irtifa kaybetmeye başlaması sonrası 'uçuş sonlandırma sisteminin' devreye sokulduğunu yani roketin patlatıldığını açıkladı.
SpaceX'ten yapılan açıklamada, "Ekiplerimiz veriler üzerinde çalışmaya devam edecek ve bir sonraki fırlatma denemesine hazırlanacak" denildi.
Açıklamada ayrıca şu ifedeler yer aldı:
"Böyle bir denemede öğrendiğimiz her şey bir başarıdır. SpaceX, yaşamı çok gezegenli bir hale getirmeye çalışırken bugünkü deneme, Starship'in güvenilirliğini artırmamıza yardımcı olacak. Tüm SpaceX ekibini kutlarız."
Uzay araştırmaları alanında birçok ilke imza atan SpaceX, patlamayla sonlananlar dahil fırlatmaların her aşamasının veri toplanması açısından çok değerli olduğunu vurguluyor.
Şirket, Starship roketini patlamadan indirmeyi ilk kez 15 numaralı prototipte gerçekleştirebilmişti. Starship prototipi olan SN15, 5 Mayıs 2021’de ilk defa patlamadan iniş yapmayı başarmıştı.
Yakın bir gelecekte Mars’a insanlı bir koloni kurma hedefi ile geliştirilen Starship roketi iki bölümden oluşuyor. Super Heavy adı verilen ilk aşama roketi ve üstteki ikinci kısım. Bu iki araç da tamamıyla yeniden kullanılabilir şekilde planlanıyor.
Plana göre Super Heavy roketi, rekor seviyede bir taşıma kapasitesini yörüngeye ulaştırdıktan sonra ayrılma işlemi ile dünyaya geri dönecek. Starship’in üst bölümü de yolculuğuna devam edecek ve hedeflenen gezegenin yüzeyine iniş yapacak.
20 Nisan’daki tarihi test uçuşunda, hedeflenen ayrılma gerçekleşmedi. Planlanan 145 kilometre yükseklikte bir ayrılma sonrası Super Heavy roketinin denize düşürülmesi ve Ship 24 isimli üst kısım prototipin de atmosfere geri dönüş testlerinin yapılmasıydı.
İki aşamalı olan fırlatmanın, hedeflenen amaca ulaşmasına ancak yüzde 50 şans veriliyordu.
Musk bu sonucu öngördüğü gibi “heyecanlı” bir fırtlatılma izletileceği sözünü de vermişti. Şirketin California’daki merkezinde ve Texas’ta fırlatmayı izlemeye gelenler bu heyecanı yaşadı.
California’daki merkezde fırlatmayı takip eden Musk, "Önümüzdeki aylarda yapacağımız deneme uçuşu için çok şey öğrendik" diyerek testten duyduğu memnuniyeti dile getirdi.
Starship'in uzay roketlerinde önemli bir mihenk taşı olmasını isteyen Musk, insanlar için gezegenler arası yolculuğun başlayabileceğine inanıyor.
Roket, NASA'nın en güçlü roketi Artemis'in iki katına yakın itme gücüne sahip olacak şekilde tasarlandı.
Roket, tamamen ve hızla yeniden kullanılabilir şekilde tasarlandı. Bir uçak gibi, insanları ve uyduları günde birkaç sefer yaparak yörüngeye taşıması amaçlanıyor.
Kaynak: BBC Türkçe