Yeni Papa'nın seçileceği Konklav filmdeki gibi sorularla başlayacak: Vatikan yön değiştirecek mi?
Papa Francis’in kalıcı miraslarından biri, halefini seçecek kardinal çeşitliliğini büyük ölçüde artırması oldu; daha önce hiç kardinal çıkarmamış uzak ülkelerden "kilisenin prenslerini" atadı. İşte 2024 yapımı 'Conclave' filmine de konu olan kritik seçimle ilgili bilinenler...
2024 yapımı Conclave filminden bir sahne.
AP'nin analizine göre Papa Francis'in çeşitlilik mirası, yeni papa için yapılan geleneksel tahmin oyunlarını zorlaştırıyor, çünkü bu uzak ülkelerden gelen kardinal seçmenler birbirlerini pek tanımıyor ve konklava (kardinaller toplantısı) girerken belirgin oylama blokları oluşturmuş değiller.
Sonuç olarak, yaklaşan konklavla ilgili kesin olan tek şey, hiçbir şeyin kesin olmaması.
'GİZEM, SIR VE İNANÇLA DOLU'
Oscar'a aday gösterilen 'Conclave' (Konklav) filmi de gösterdi ki, bir papanın seçimi gizem, sır ve inançla dolu Hollywood'luk bir film gibi. Ancak gerçek dünya siyaseti ve kişisel hesaplar da devreye girer ve Sistina Şapeli'nde oy kullanacak 130'dan fazla kardinal üzerinde etkili olur.
Filmde Kardinal Lawrence'ı Voldemort rolüyle tanınan Ralph Fiennes oynuyor.
Sanki Papa'nın vefat edeceğini bilircesine bir yıl önce vizyona giren filmin başrollerinde Harry Potter serisinin karanlıklar lordu Voldemort'u canlandıran Ralph Fiennes, kardinaller toplantısını yöneten ve Papa'nın ölümü öncesi gizemli görüşmeleri çözmeye çalışan Kardinal Lawrence rolünde ilginç bir performans sergiliyor.
Filmde seçim sırasında yaşanan politik çatışmalar ve yaşanan sürpriz bir olay her şeyi değiştirip seçimin sonucunu belirliyor. Gerçek konklav sürecine gelirsek...
KONKLAV NE ZAMAN BAŞLIYOR?
Konklav için henüz bir tarih belirlenmedi, ancak 10 Mayıs'a kadar başlaması gerekiyor. Cumartesi günü Francis'in cenaze töreninin ardından Roma'ya akın eden kardinaller, bu hafta düzenli olarak bir araya gelerek, birbirlerini tartacak ve Papa Francis'in devrim niteliğindeki papalığının ardından 1.4 milyar Katoliğin ihtiyaçlarını tartışacaklar.
Kardinaller, bir halef seçerken temel bir kararla karşı karşıyalar: Kilise, Francis'in mirasını sürdürerek marjinalleşenlere odaklanmayı mı sürdürmeli, yoksa Francis’in radikal reformlarının bazı kesimleri yabancılaştırmasının ardından birliği yeniden inşa etmek için bir rota değişikliğine mi gitmeli?
Bir diğer soru da şu: Afrika, Doğu Avrupa ve ABD'nin bir kısmındaki muhafazakar kardinallerin, kiliseyi yeniden Aziz John Paul II ve Papa Benedict XVI gibi daha dogmatik bir çizgiye döndürecek yeterli oyu toplayıp toplayamayacakları.
Papa'nın ölümü ya da görevden ayrılmasının ardından, kardinaller 15 ila 20 gün içerisinde konklavı (kardinaller koleji mensuplarının katıldığı toplantı) başlatmak üzere bir araya gelirler. Konklavın adresi, Vatikan'ın tarihi ve ikonik yapılarından biri olan Sikstin Şapeli'dir. Bu süreç boyunca, kardinaller dış dünya ile tamamen izole edilirler. Oylama süresince birbirleriyle ve dışarıdan herhangi bir iletişim kurmaları kesinlikle yasaktır. Bu sıkı kural, kararların özgür ve dış etkilerden bağımsız bir şekilde alınmasını amaçlar.
GİZLİ OYLAMA: BEYAZ YA DA KARA DUMAN
Konklavda kardinaller, yeni Papa'yı belirlemek için gizli oylama yaparlar. Bu oylamada herhangi bir önceden belirlenmiş aday bulunmaz.
Papalık seçimlerinde çıkan beyaz ve kara duman. AP (Arşiv)
Bunun yerine, her bir kardinal, Katolik Kilisesi'ne en iyi şekilde liderlik edebileceğine inandığı bir ismi gizlice yazar. Oylama, gerekli çoğunluk sağlanana kadar birden fazla tur sürebilir. Bir kardinalin Papa olarak seçilebilmesi için geçerli oyların üçte ikisini (yüzde 66.6) alması gerekmektedir. Eğer ilk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, oylama turları tekrarlanır.
OYLARIN YAKILMASIYLA ÇIKIYOR
Her oylama turunun ardından, kardinallerin verdikleri oyların yakılmasıyla çıkan duman, dışarıdaki bekleyen kalabalığa ve dünyaya önemli bir mesaj iletir. Eğer yakılan oylardan beyaz duman yükselirse, bu yeni bir Papa'nın seçildiği anlamına gelir ve büyük bir sevinçle karşılanır. Aksine, eğer oylama sonuçsuz kalırsa ve kara duman tütmeye başlarsa, bu henüz bir seçim yapılamadığı ve oylama sürecinin devam edeceği anlamına gelir.
'HABEMUC PAPAM': YENİ PAPA DUYURUSU
Yeni Papa'nın seçilmesiyle birlikte, Sikstin Şapeli'nin balkonundan tarihi bir anons yapılır. Seçilen yeni Papa, bizzat balkona çıkarak ilk kez Latince olarak "Habemus Papam!" (Yeni Papa'mız var!) diyerek dünyaya duyurulur. Ardından, yeni Papa'nın kendi adı ve seçtiği papalık adı açıklanır.
PAPALIK İÇİN ADI GEÇEN İSİMLER
Papalık için ismi geçen isimler arasında Kardinal Robert Sarah, Kardinal Pietro Parolin, Kardinal Luis Antonio Tagle gibi isimler var. Ancak seçim sürecinde kardinallerin kendi adaylarına göre yeni ve sürpriz isimler de eklenebilir.
PAPA'NIN ROLÜ VE ETKİLERİ
Seçilen Papa, yalnızca Katolik Kilisesi'nin ruhani lideri olmakla kalmaz, aynı zamanda Vatikan Devleti'nin de başkanıdır. Bu çift yönlü sorumluluk, Papa'ya hem dini hem de siyasi anlamda önemli bir rol ve yetki yükler.
