Trump fırtınası: Sadece 15 günde dünyayı karıştırdı! Avrupa için de tehlike
Amerika'ya zarar verenlere yüksek tarife uygulayacağını söyleyen ABD Başkanı Doland Trump Avrupa Birliği dahil birçok ülkeye 'ticaret savaşı' başlattı. Dünyada tartışılan kararlara imza atan ABD Başkanı, Grönland'ı geri alacağını da söylerken uzmanlar Avrupa'da işlerin iyiye gitmeyeceğini belirtti. Göreve 15 gün önce başlayan ve açıklamalarıyla dünya liderlerinden tepki toplayan Trump'ın bu süre zarfında yaptıkları nasıl değerlendirilmeli? İşte detaylar...
22 Ocak'ta yemin ederek göreve başlayan ABD Başkanı Trump, 1 Şubat'ta Kanada, Meksika ve Çin'den yapılan ithalata ek gümrük vergisi getirilmesini öngören bir kararname imzaladı. Beyaz Saray'dan yayımlanan açıklamada, Kanada ve Meksika'dan ithal edilen mallara yüzde 25, Çin'den yapılan ithalata yüzde 10 oranında ek gümrük vergisi getirildiği duyurulmuştu.
Amerikan Wall Street Journal gazetesi, ABD Başkanı Donald Trump'ın Kanada, Meksika ve Çin'den ithal edilen mallara ek gümrük vergisi getirmesini "tarihteki en aptal ticaret savaşı" olarak yorumladı.
ABD Başkanı Trump, göreve gelmesinin hemen ardından, ABD'nin, Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşu DSÖ'den çekilmesini öngören başkanlık kararnamesini de imzaladı. Geçtiğimiz günlerde bir açıklama daha yapan Trump, ülkesinin Dünya Sağlık Örgütüne (DSÖ) yeniden dahil olabileceğinin sinyalini verdi.
Geçtiğimiz gün Oval Ofis'te imza töreninin ardından konuşan Trump, "Avrupa Birliği'ne gümrük vergisi uygulayacak mısınız?" şeklindeki bir soruyu yanıtlayarak, "Avrupa Birliği'ne gümrük vergisi uygulayacağımı duymadığınıza eminim. Doğru cevabı mı istiyorsunuz yoksa siyasi bir cevap mı vereyim? Kesinlikle (uygulayacağım). Avrupa Birliği bize oldukça kötü davrandı." dedi.
GÜÇ KULLANMADAN GÜCÜNÜ GÖSTERECEK
Trump'ın küresel politikasının bütün dünyanın ekonomik olarak düzenlenmesi ve bu düzende Amerika’nın mevcut haliyle dünyanın en borçlu ülkesi olması durumundan sıyrılma çabası olduğunu belirten DİPAM Başkanı Dr. Tolga Sakman, son günlerdeki 'Ticaret Savaşı' ile ilgili yaptığı değerlendirmede, "Trump, bütün dünyaya Amerika’nın gücünü göstermek için uygulanan politikanın çok masraflı olduğu kanaatinde. Bunun için güç kullanmadan gücü gösterecek enstrümanlar peşinde. Amerikan ekonomisinin daha güçlü hale gelmesi ve diğer tüm ülkelerin bu süreçte Amerikan politikalarına uyum göstermesi için yaptırımlar ve gümrük tarifeleri ilk aşamadaki en etkin silahları olarak görünüyor.
Çin ile karşılıklı olarak küresel bir Ticaret Savaşı’na gireceği öngörülüyordu. Çünkü Çin’in küresel piyasalara gittikçe daha fazla hakim olması Trump'ın politikalarının belirlenmesinde birinci önceliği oluşturdu. %100’e varan gümrük vergileri, bazı sektörlerde Çin’in dışlanması, Çin’in ticaret yol ve politikalarını engelleyecek adımların atılması yaşanılanlar. Fakat Amerika’nın klasik güç kullanma tehdidi haricinde uygulanan tüm bu politikalarda mevcut olan kırılganlık başarısız olunan bir aşamanın bütün süreci etkilemesine neden olacaktır. Bu sebeple Dünya üzerindeki herhangi bir ülke ve herhangi bir zamanda bu ekonomik ilişkilerin siyasi düzene etki edeceğini göreceğiz." dedi.
BELKİ DE İLK KEZ İTİRAF EDİLDİ
ABD Başkanı Donald Trump'ın ikinci dönemindeki ilk 15 günlük süreçte aldığı kararları değerlendiren Çanakkale Onsekiz Mart Üni. Öğr. Üy. Dr. Ufuk Necat Taşçı da şu ifadeleri kullandı;
"ABD Başkanı Trump’ın seçim sürecinden beri verdiği demeçler ve söylemlerinin, üslubunun tezahürü olan bir süreçten geçiyoruz. ABD’nin küresel bir hegemon olmaktan vazgeçmesi söz konusu değil. Biden dönemi ve Trump döneminin tek farkı metodoloji. Trump’ın şu an 36 trilyon dolar borcu olan ABD ekonomisini kurtarmak, ticaret ve zorlayıcı diplomasi ile istediklerini elde etmek temel odağı. Geçtiğimiz günlerde ABD Dışişleri Bakanı Rubio çok çarpıcı açıklamalar yaptı. Belki de ilk kez bir ABD üst düzey yetkilisinin ağzından artık dünyanın ‘çok kutuplu’ olduğu itirafını duymuş olduk. Trump’ın bu yeni küresel dengeler içerisinde izlemeyi vaad ettiği izolasyonist ve tehditkar tavrı belki Panama, Kanada, Grönland gibi ülkeler üzerinde sonuç aldırabilir, ama dünyanın geri kalanında farklı dinamikler söz konusu.
AVRUPA'DA İŞLER İYİYE GİTMEYEBİLİR: 'ALMANYA AB'DEN AYRILABİLİR' İDDİASI
Örneğin AB’ye yönelik Trump’ın ek vergi tehdidine mukabelede bulunuldu. Rusya-Ukrayna savaşı ile beraber siyasi, askeri ve ekonomik olarak yorgun düşmüş, Mercosur anlaşmasını müteakip içerisindeki çatlakları artmış bir AB var karşımızda. Almanya’da seçimler yaklaşıyor ve olası bir AfD iktidarında Almanya’nın AB’den ayrılma gündemi ortaya çıkabilir. Yani AB’nin kolektif olarak ABD ile gerilimli olması muhtemel geleceği ve ABD ile münferit olarak ilişkiler geliştirmek isteyecek ülkeler olacaktır. Mesela Almanya. Bu hususları zikretmemin sebebi ABD’nin hegemonyasını üzerinden kurguladığı cephelerden Avrupa Kıtası’nda işler iyiye gitmeyebilir. Aynı şekilde Trump şayet Arap Ülkelerine Gazzelileri yerinden etme üzerinden bir baskı uygularsa, Arap liderler toplumlarının olası reaksiyonundan korkarak ABD’ye direnmek isteyebilir, bu da ABD’nin Orta Doğu’da farklı dinamiklere hazırlıksız yakalanması anlamına gelir. Asya Pasifik’te Çin ile rekabete girmeden önce Trump’ın kontrolsüz şekilde büyüttüğü tehdit dili, ABD adına çeşitli kısa vadeli riskleri ve avantajları ile beraber gelecek ama nihayetinde ABD’nin küresel rolünü sorgulatacaktır.
ZELENSKI'NİN SİYASİ ÖMRÜ BİTEBİLİR VE BEKLENMEDİK GELİŞMELERLE KARŞILAŞABİLİRİZ
Ukrayna-Rusya meselesine de Trump’ın pragmatist, çıkarcı ve merkantilist yanı öne çıkıyor. Ukrayna’nın zengin doğal kaynaklarına vurgu yapıyor ve savaşı bitireceğini söylüyor. Hem Rusya’yı kaybetmeden, hem de Ukrayna’dan istediğini alarak bu savaşı bitirmek isteyeceğini öngörmek zor değil. Bu da Zelensky’nin siyasi ömrünün sona ereceği, yakında beklenmedik gelişmelerle karşılaşacağını bize gösteriyor. Amerikan agresifliğinin dozajı şayet düşürülmez ve ABD 21’inci yüzyılda yitirdiği ‘Tanrı Devleti’ imajını kazanmak adına stratejilerini yumuşatmazsa, başta Trump sonra da da ABD adına beklenmedik gelişmeler ortaya çıkabilir. ABD’de iç siyasette kaynamaya hazır bir kazan da söz konusu. Bunu da unutmamak gerek."
GRÖNLAND
Grönland'ı geri alacağını açıklayan ABD Başkanı Trump, Danimarka'yı alarm durumuna geçirdi. Grönland Başbakanı Mute Bourup Egede, "Grönland, Grönland halkına aittir. Biz satılık değiliz ve asla satılık olmayacağız. Uzun süredir devam eden özgürlük mücadelemizi kaybetmeyeceğiz." dedi.
DİPAM Başkanı Dr. Tolga Sakman: Arktik bölgesinin hem yeni kuzey ticaret yolu hem bölgenin yeraltı kaynakları hem de Rusya’nın denetlenmesi için önemli bir atlama tahtası olarak gören Trump için bu bölgenin alınması stratejik. Grönland’de bir süredir var olan bağımsızlık fikri Trump‘ın söylemleriyle kısmen desteklenmiş görünüyor. Başta Danimarka ama tüm Avrupa Birliği’nin bölgenin bütünlüğünden yana olması, Danimarka yönetiminin açıkladığı 2 milyar $’a yakın yeni savunma bütçesi ve Grönland yönetiminin seçime doğru giderken dış finansman desteği alma yasağı gibi konular konunun ciddiyetini ortaya koyuyor. Trump bu isteğinden henüz vazgeçmiş değil ama adım atma konusunda aceleci davranmıyor.
PANAMA
ABD Başkanı Trump, göreve başladıktan sonraki ilk konuşmasında, daha önce gündeme getirdiği "Panama Kanalı'nı geri alma" konusuna da değinerek, "Çin, Panama Kanalı'nı işletiyor. Biz onu Çin'e değil, Panama'ya vermiştik ve geri alıyoruz." ifadelerini kullandı.
Dr. Sakman: Panama aslında ticaret savaşlarıyla doğrudan ilgili bir mesele. Kanalı en çok kullanan hala Amerika Birleşik Devletleri iken kanala yakın limanları Çin’in işletmesi de kanal özelinde Trump yönetimini rahatsız eden durum. Panama kanalının resmi olarak devredilmediği ama yine de Çin tarafından işletildiğine dair söylem Trump tarafından kabul edildi ve devlet temelinde de bu fikrin benimsenmesine çalışılıyor. Bu şartlarda 1999 tarihinde yapılan kanalın Panama‘ya devri Anlaşmasının geçersiz olduğu üstünde duran Trump kanalın sahipliğini ABD’ye almaya çalışıyor. Bunun için çalışmalara başladığını da duyurdu. ABD dışişleri Bakanı Marco Rubio Panama‘da konuyla ilgili görüşmeler yaptığı söylendi. Hem Panama yönetimi hem Çin hem de kanalı kullanan diğer bir çok devletten kanalın statüsünün korunması yönündeki çağrıları özellikle uluslararası mecralarda dillendirilmeye hazırlanıyor.
KANADA
'ABD'nin 51. eyaleti olmalı' diyen Trump, Kanada'ya vergileri yüzde 25 orandan artırdı. Kanada Başbakanı Trudeau ise misilleme olarak ABD'den yapılan 155 milyar Kanada doları değerindeki ithalata yüzde 25 gümrük vergisi uygulanacağını açıkladı.
Dr. Sakman: Trump‘ın Kanada hakkındaki fikirleri Kanada’nın Birleşik devletleri katılması üzerine yoğunlaştı. Bunun temelinde Kanada’nın savunması için harcanan para ve ikili ilişkiler dengesizlik ön plana çıktı. Arka planda baktığımızda hem ABD’nin Arktik politikaları hem de Kanada’daki yeraltı kaynakları bu fikri doğurduğu düşünülebilir. Tabi burada Kanada her ne kadar bağımsız bir devlet olsa da bir commonwealth ülkesi olarak İngiltere Kralı'nın devlet başkanlığı altında olduğunu hatırlatmak lazım ki bu da konuyu doğrudan İngiltere ile ilişkilendirilmesi neden oluyor. Trump başkanlığının ilk günlerinde uyguladığı yeni gümrük vergileri üzerinden Kanada için de mallara %25 petrole ise %10 ek yapma kararı aldı. Bu durum hem iki devlet hem de iki toplum arasındaki fayda ortaklığını bozduğu kanaati oldukça yüksek. Kanada’da yapılan ABD ile karşılıklı spor müsabakalarında Amerikan milli Marşı’nın protesto edilmesi bu bozulmanın somut örneği. Kanada da buna karşılık Amerika’dan gelen mallara ek %25 gümrük vergisi uygulayacağını söyledi. Ayrıca Kanada yönetimi ABD sınırında daha fazla uyuşturucu kontrolü yapma ve sınır güvenliğine yaklaşık 1 milyar $ ek yatırım sözü verdi. Trump bu açıklamaların ardından ABD’nin uyguladığı yeni vergi rejimini 30 gün erteledi. Bu durum hem Trump hem de Kanada yönetimi için başarı kabul edilen bir noktada donduruldu.
MEKSİKA
Trump, 'Körfez'in adı 'Amerika' olarak değiştirdi ve ek yüzde 25 vergi koydu. ABD Başkanı, Meksika'nın sınır güvenliğini artırması karşılığında, bu ülkeye getirilen yüzde 25'lik gümrük vergisini 1 ay durdurduğunu açıkladı.
Dr. Sakman: Trump‘ın temel politika vaatlerinden biri olan yasa dışı göçün durdurulması ve göçmenlerin iadesi noktasında Meksika önemli bir aktör. Bu çerçevede Meksika’nın göçün durdurulması için harekete geçmesi istendi. Ayrıca Meksika’daki uyuşturucu kartelleri ABD için önemli bir güvenlik sorunu olarak tanımlandı. Trump yine bu konularla mücadele için meksika’ya ek%25 gümrük vergisi uygulama kararı aldı. Bunun akabinde Meksika lideri de ABD mallarına verginin artırılacağını duyurdu. Aynı zamanda Meksika, ABD sınırında uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele için 10.000 kadar kalıcı asker yerleştirme ve Meksika’daki kartellerin eline giden silahların engellenmesi için ABD ile birlikte çalışma sözü verdi. Böylece Trump yeni gümrük vergi rejimini bir ay erteledi.
KOLOMBİYA
Göçmenleri askeri uçak ile geri gönderen Trump, Bogota yönetimi ile karşı karşıya geldi. Kolombiya Cumhurbaşkanı Petro, Trump'ı göçmen politikasını 'faşizme' benzetti.
Dr. Sakman: Trump‘ın yasa dışı göçle mücadele ve göçmenlerin iadesi politikası çerçevesinde Kolombiya‘ya yasa dışı göçmenleri iade etmek istedi. Bunun için ayarlanan iki askeri uçağın Kolombiya‘ya inmesine Kolombiya devlet başkanı izin vermedi. Trump bu durumu ülkesinin ulusal güvenliğine bir tehdit olarak belirtti ve karşılığında gümrük vergilerini %25 artırma, Kolombiya hükümeti yetkilileri ile bütün müttefik ve destekçilerine seyahat yasağı ve vize iptali, Kolombiya Hükümeti’nin bütün parti yetkilileri ve aile üyelerine vize yaptırımı uygulama kararı aldı. Bu kararın hemen arkasından Kolombiya göçmenleri kabul etti ve Trump tüm bu yaptırımları durdurdu. Fakat Kolombiya yönetimi tekrar böyle bir tehdide maruz kalmamak için ekonomik önlemler almaya ve en büyük ticaret partneri olan ABD ile ekonomik ilişkileri düzenlemeye karar verdi.
AVRUPA BİRLİĞİ
Avrupa Birliği liderleri, savunma konulu özel zirve toplantısında ABD'deki Donald Trump yönetimi tarafından uygulanacağı açıklanan ek gümrük vergilerinin her iki tarafın da zararına olacağını bildirerek 'Savaşın kazananı olmaz' mesajı verdi.
Dr. Sakman: Trump Avrupa’nın savunması için harcadığı para üzerinden zaten Avrupalı liderler ile ilişkilerini bozmuştu. Son dönemde ikili ticaret dengesinde Avrupa Birliği’nin ABD ile ticaretinde 300 milyar Euro değerinde bir açık oluşması Trump için tepkiye neden oldu. “Avrupalılar birbirlerinden satın alıyorlar ama bize satıyorlar” diyerek bu ticaret dengesini eleştirdi. Bu dengeyi kurmak için gümrük vergilerini artırma tehdidinde bulundu. Bu duruma hem Avrupa Birliği hem de İngiltere tepki göstererek böyle bir adımın ikili ilişkileri zorlayacağını, buna sert bir şekilde karşılık verileceğini ve uluslararası ticarette yeni dengelere neden olacağını belirttiler. Her iki tarafın da çıkarını sağlayacağı bir ortak payda bulunması gerektiğine dair görüşte Avrupalı liderler arasında duyuldu. AB tarihinde ilk defa savunma konusu için liderler bu dönemde bir araya geldi ancak savunma için ortak borçlanma konusunda uzlaşı sağlanamadı. Ayrıca Londra ile Brüksel arasında da Trump‘ın bu eğilimi nedeniyle yeni gerginlikler çıkma olasılığı Avrupa’da sıklıkla dile getiriliyor.
UKRAYNA-RUSYA
Trump, Rusya-Ukrayna savaşının bir an önce sona ermesi gerektiğini ve bunun için her iki ülkenin liderleriyle yakın zamanda görüşeceğini belirtt. ABD Başkanı ayrıca Ukrayna'ya yaptıkları askeri ve diğer yardımların devasa miktarlara ulaştığını ve buna karşılık olarak, bu ülkeden nadir toprak elementleri almak istediklerini söyledi.
Dr. Sakman: Başkanlığının ilk 100 gününde Rusya Ukrayna Savaşı’nı bitireceğini iddia eden Trump ilk adımda savaş bitmezse Rusya’ya yaptırım uygulayacağını dile getirdi. Ancak Rusya zaten savaşın başlarından itibaren uluslararası yaptırımlarla mücadele ettiği için bu durumun çok etkili olmayacağı tahmin edilebilir. Trump‘ın başkanlık kampanyası döneminde Ukrayna devlet başkanı Zelenski kendisine bir zafer planı sunmuş olsa da Trump bu konuda Zelenski’yi oldukça fazla eleştiriyor ve savaşı bitirmenin yolunun Putin ile varılacak bir anlaşmayla olduğunu belirtiyor. Bununla birlikte Ukrayna’ya verilecek desteğinin devamı için Trump yönetimi Ukrayna’daki nadir toprak elementlerinin satın alınması konusunda görüştüğü söyleniyor. Şu ana kadar savaşın bitirilmesine yönelik somut bir adamın gerçekleşmediğini söyleyebiliriz.
ÇİN
ABD Başkanı Trump, Çin'den yapılan ithalata ise yüzde 10 ek gümrük vergisi getirdi. Pekin yönetimi de misilleme olarak ABD'li internet şirketi Google'a antitekel soruşturması başlatırken, bazı kritik madenlerin ihracatına kontrol uygulayacak
Dr. Sakman: Trump‘ın bu başkanlık döneminde en fazla mücadele edeceği ülkenin Çin olacağı zaten daha önceden öngörüldü. Bunun temeli Trump‘ın vizyonunun ekonomi temelli olması ve Çin’in de bu anlamdaki en büyük rakibi olması. Bu anlamda en büyük kararları Çin’e karşı alması bekleniyor. İlk aşamada Çin’in ABD’nin fikri mülkiyet haklarını ihlal etmesi ve haksız ticari uygulamalar yanında bazı ölümcül kimyasalların Çin’den gelmesini de neden göstererek Çin’den gelen tüm ürünlere %10 ek gümrük vergisi getirileceğini açıkladı. Buna karşılık Çin yönetimi de ABD’den ithal edilen kömür ve sıvılaştırılmış doğalgaza %15, ham petrol ve büyük motorlu araçlara %10 ek vergi uygulama kararı aldı. Çin’in bu aşamada daha stratejik hareket ettiği görülüyor. Uluslararası ticaretin küresel normlarına büyük bir tezat oluşturmadan Amerikan toplumunun ve devletinin daha fazla etkileneceğini sektörler seçilerek bu karar alınmışa benziyor. İki ülke arasındaki mevcut ticaret açığı yaklaşık 370 milyar $ seviyesinde. Çin’de üretim yapan Amerikalı ve diğer batılı şirketler ilişkilerin daha kötü gitmesinden endişeli.
ORTA DOĞU
ABD Başkanı Donald Trump, Gazze'deki ateşkesin devamına ilişkin garantilerinin olmadığını belirtti. Tahran'a ağır yaptırımların mimarı Donald Trump da 23 Ocak'ta Fox News'e verdiği röportajda, İran ile nükleer anlaşmanın mümkün olduğunu söyledi. Öte yandan Trump'ın Suriye'deki ABD askerlerini çekme niyetinde olduğunu İsrail'e bildirdiği iddia edildi.
Dr. Sakman: Amerika’nın Orta Doğu‘daki varlığı Trump tarafından uzun süredir eleştiriliyor. Özellikle maddi bir getirisi olmayan yerlerdeki mevcudiyet Trump tarafından sonlandırılmaya çalışılıyor. Ancak Amerika’nın Orta Doğu‘daki varlığının stratejik temelleri yüksek bürokrasinin etkisiyle Trump tarafından da yavaş yavaş kabul edileceğe benziyor. Başkanlığının ilk günlerinde Suudi Arabistan’dan gelecek yatırımı duyurması ve bunu daha da artırma çabası Trump‘ın bölgede hangi şartlarda kalacağını ve ilişkileri hangi temele oturtcağını gösterdi. Özellikle IMEC gibi projelerin hayata geçirilmesi için ABD’nin bölgede düzen sağlayıcı bir aktör olarak kalmasını gerektirebilir. Bununla birlikte Trump‘ın önceki başkanlık döneminde hayata geçirmeye çalıştığı İbrahim anlaşmaları ile bölgede ticari bir normalleşme sürecini bu dönemde de deneyeceği öngörülebilir. Bunun için yine daha önceki gibi Filistin meselesinin dikkat çekmeyecek ve kimseyi rahatsız etmeyecek bir noktaya getirilmesi gerekiyor. Bu şartlarda yeni bir ekonomik düzen için katılımcıları artırılmış bir iş birliği süreci başlatmaya çalışacaktır. Mısır ve Ürdün gibi devletler hakkında yaptığı yorumları bu çerçeveden de değerlendirmeli. İran’a ise yaptırımları artırma tehdidi sadece iki devlet arasında değil Rusya ve Çin’i de etkileyecek olan bir enerji kısıtlaması doğuracak. İran ise daha fazla baskıyla yönetilemeyecek bir ekonomik kırılganlığı dile getirmeye başladılar. Bu da zorunlu bir mutabakata götürme ihtimali var.
BREZİLYA
Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, ABD Başkanı Donald Trump'ın Brezilya ürünlerine yüksek gümrük vergisi uygulaması durumunda, aynı şekilde karşılık vereceklerini belirtti.
Dr. Sakman: Trump Çin ile birlikte Çin’in büyük ticari partnerlerine de yaptırımlar uygulama fikrinde. Amerikan ekonomisine zarar verdiği gerekçesiyle yaptırım uygulayacağını söylediği yorumlardan birinde Çin’in yanında Hindistan ve Brezilya‘yı da saydı. Çin ile ekonomik olarak rekabet eden ve bunun için de şimdiye kadar Amerika tarafından destek gören Hindistan‘ın yaptırım uygulanma noktasına gelmesi ayrı bir tartışma konusu. Ancak bu üç ülke Rusya ile birlikte geliştirecekleri bir ortak ekonomi ve ticaret politikası ve hatta yeni bir para birimi ile Amerika’nın küresel politikalarını, ekonomisini ve dış ticaretini derinden etkileyebilir. BRICS kurucularından olan bu devletlerin herhangi bir somut gerekçe olmadan yaptırıma maruz kalma ihtimali sistemdeki dönüşüm çabasının eseridir. Zaten ortak para birimi oluşturarak doların yerini almasına yönelik adım atılması halinde BRICS ülkelerine %100 tarife uygulanacağını da dile getirmişti. Brezilya yönetimi ise bu tehdidi uluslararası düzeni bozan ve demokrasiye zarar veren bir noktada değerlendirdi ve bir vergi artışı olması durumunda aynı şekilde cevap vereceğini söyledi. Bununla birlikte Brezilyalı göçmenler de yine Trump yönetimi için hedef alınmış ve elleri kelepçelenerek sınır dışı edilen Brezilyalılar diplomatik sorunlara neden olmuştu.
