23.11.2024 - 12:28 | Son Güncellenme:
RTVI BBC
milliyet.com.tr
DIŞ HABERLER SERVİSİ - Dünya Perşembe günü (21 Kasım) Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşta ilk kez kıtalararası uzun menzilli füze (ICMB) kullandığı iddiasıyla uyandı. Füzenin menzili ve etki gücü Ukrayna'ya göre bunu doğruluyordu. Ancak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, saldırının akşamı ulusa ve dünyaya yaptığı seslenişte bunun Rusya'nın yeni füzesi Oreşnik olduğunu söyledi.
Rusya'da dün akşam saatlerinde yapılan savunma toplantısında yeni bir açıklama yapan Putin, füzelerin seri üretimine geçileceğini açıkladı ve bunun "tehditlere karşı hayati bir araç" olduğunu söyledi.
Putin, savunma yetkililerine ve füze geliştiricilere yaptığı açıklamalarda, Oreşnik füzesinin ilk kullanımını "başarılı bir test" olarak nitelendirdi ve süregelen savaşta kullanımı dahil "daha fazla testin yapılacağını" açıkça belirtti.
Putin, "Biz (Rusya) bu testleri, duruma ve Rusya için yaratılan güvenlik tehditlerinin doğasına bağlı olarak, muharebe koşulları da dahil olmak üzere sürdüreceğiz" derken ekledi, "Üstelik, bu tür füzelerden oluşan kullanıma hazır bir stokumuz var."
OREŞNİK NEDİR? ÖZELLİKLERİ
İlk kez Ukrayna'ya düzenlenen bir saldırıda kullanılan füze, analistlere göre devam eden çatışmada önemli bir tırmanışa işaret ediyor.
SES HIZININ 10 KATI
Batı medyası, Oreşnik'in kıtalararası balistik füzenin (ICMB) küçültülmüş bir versiyonu olabileceğini söylüyor. Perşembe günü, Ukrayna'nın Dnipro şehri, görgü tanıklarının alışılmadık olarak tanımladığı ve üç saat süren patlamalara neden olan bir Rus hava saldırısıyla vuruldu.
Saldırı, sonrasında Ukraynalı yetkililer saldırının kıtalararası balistik füze (ICBM) özelliklerini taşıdığını söyledi.
Putin, saldırı sonrası yaptığı açıklamada kıtalararası balistik füze değil Oreşnik kullanıldığını ve Oreşnik'in saniyede 10 Mach yani 2,5-3 km (ses hızının 10 katı) hızla hareket eden bir hipersonik füze olduğunu söyledi. Putin ayrıca 'şu anda bu silaha karşı koymanın bir yolu olmadığını' ekledi.
HİPERSONİK FÜZE NEDİR?
Füzelerin süpersonik ya da hipersonik olmaları Mach ölçü birimindeki hızlarına göre değerlendiriliyor. Hipersonik terimi 5 Mach ya da daha yüksek hızlar için kullanılıyor. 1 Mach yaklaşık 1.225 km/saat hıza denk geliyor. Sadece füzelere değil 5 mach ve üzeri hızlarda uçmak için tasarlanmış uçaklara da hipersonik uçaklar deniyor, ancak şu an için bu uçakların kullanımı deneysel aşamada.
EN ÜST HİPERSONİK ÖZELLİKTE
BBC'nin analizine göre Putin'in tanımı doğruysa, füze hipersonik tanımının en üst sınırındadır ve bunu başarabilecek çok az şey vardır. Analizde "Hız burada çok önemli çünkü bir füze ne kadar hızlı hareket ederse, hedefe o kadar hızlı ulaşır. Hedefe ne kadar hızlı ulaşırsa, savunan bir ordunun tepki vermesi için o kadar az zamanı olur" notu düşülüyor.
Balistik bir füze genellikle atmosfere doğru yay çizen bir yol izliyor, fakat alçaldıkça hızlanıyor ve kinetik enerji kazanıyor. Bu kinetik enerji, hedefe doğrumanevra yapmasına olanak tanıyor, bu da yüzeydeki havaya füze sistemlerinin (örneğin Ukrayna'nın ABD yapımı Patriot savunma füze sistemi) onu engellemesini zorlaştırıyor.
BBC'nin analizine göre Putin'in Oreşnik'i tanıtırken hızına vurgu yapması da bu yüzden.
OREŞNİK HANGİ ÜLKELERE ULAŞABİLİR?
Güvenlik uzmanı Alexander Mikhailov Rus kanalı RTVI'ye Oreşnik7in nükleer olmayan versiyonunun çok katlı binaları tamamen yok eden üç tonluk FAB-3000 yüksek patlayıcı hava bombası taşıdığını söyledi. Mikhailov Oreşnik'in hangi ülkelere ulaşabileceğini ise şöyle özetledi.
"Avrasya'nın tüm Avrupa bölümünü ana hatlarıyla dahil edebiliriz: Avrupa, Avrupa Birliği ve Büyük Britanya. Orta Doğu ülkeleri, Kuzey Afrika ve bazı Asya devletlerine de ulaşabilir. Aslında Kuzey Kutbu'ndan vurursak Kanada'ya bile ulaşabiliriz."
Uzman Batı teknolojisi ve hava savunma sistemlerininRusya'nın aksine, hipersonik saldırı birimlerini veya Oreşnik gibi tek savaş başlıklarını engelleyecek araçlara sahip olmadığını söyledi.
Rus askeri uzmanı Ilya Kramnik ise Kremlin yanlısı gazete Izvestiya'ya, şimdiye kadar geliştirildiği sınıflandırılmış olan yeni füzenin orta menzilli füzelerin üst ucunda olma ihtimalinin yüksek olduğunu söyledi. Uzman Oreşnik için "Muhtemelen 2.500-3.000 kmmenzile sahip ve potansiyel olarak 5.000 km'ye kadar uzayabilen yeni nesil Rus orta menzilli füzeleriyle karşı karşıyayız, ancak kıtalararası değil" şeklinde konuştu.
"Oreşnik Avrupa'nın neredeyse tamamını ulaşabilir, ancak ABD'ye değil" diyen bunun kıtalararası balistik füze olan Yars-M füze kompleksinin küçültülmüş bir versiyonu olabileceğini öne sürdü.
ISKANDER'İN YENİ VERSİYONU
Başka bir Rus uzman Dmitry Kornev ise aynı gazeteye Oreşnik'in Ukrayna'da halihazırda yaygın olarak kullanılan daha kısa menzilli Iskander füzeleri temelinde, ancak yeni nesil bir motorla yaratılmış olabileceğini söyledi. Geçtiğimiz baharda güney Rusya'daki Kapustin Yar test sahasında genişletilmiş motorlu bir Iskander kullanıldığını söyledi ve bunun Oreshnik olabileceğini ekledi. Perşembe günü füze aynı sahadan Ukrayna'ya ateşlendi.
OREŞNİK'İN ETKİSİ NE OLUR?
Başka bir Rus analist Igor Koroçenko, Tass haber ajansına füzenin bağımsız olarak yönlendirilen birden fazla savaş başlığına sahip olduğunu ve bu "savaş başlıklarının hedefe neredeyse aynı anda ulaştığını" söyledi.
Risk danışmanlık şirketi Sibylline'in CEO'su ve kurucusu Justin Crump ise BBC Verify'a (BBC Teyit) füzenin Ukrayna'nın hava savunmasını ciddi şekilde tehdit edebilecek kapasitede olduğunu vurguladı.
"Rusya'nın kısa menzilli balistik füzeleri bu çatışmada Ukrayna için en güçlü tehditlerden biri oldu," dedi. "Daha hızlı, daha gelişmiş sistemler bunu bir kat daha artıracaktır."