Dünya savaş hazırlığında mı? Askeri harcamalar son 40 yılın zirvesinde, 'Tehlikeli silahlanma sarmalı'

Ukrayna ve Gazze'de büyük çaplı savaşlar sürerken ve Avrupa'dan Asya'ya kadar askeri gerilimler tırmanırken, dünya Soğuk Savaş'ın son dönemlerinden bu yana en hızlı silahlanma sürecine girmiş durumda.

2024 yılında küresel askeri harcamalar, yıllık bazda yüzde 9.4 artışla 2.718 trilyon dolara ulaştı. Bu rakam, SIPRI'nin yıllık raporlarında şimdiye kadar kaydedilen en yüksek seviyeye işaret ediyor. Aynı zamanda 1988'den yani Berlin Duvarı'nın yıkılmasından bir yıl öncesinden beri görülen en büyük artış.

Raporda, "Pek çok ülke askeri harcamalarını artırma taahhüdünde bulundu; bu da önümüzdeki yıllarda küresel artışların devam edeceği anlamına geliyor" denildi.

ABD'DEN 1 TRİLYON DOLARLIK BÜTÇE

ABD, 2024 yılında yaklaşık 1 trilyon dolarlık askeri bütçesiyle hala açık ara dünyanın en büyük askeri harcama yapan ülkesi konumunda.

Ordu uçağına binen ABD askerleri. AP 

• ABD bütçesindeki büyük kalemler arasında F-35 hayalet savaş uçakları ve savaş sistemleri (61.1 milyar dolar), ABD Donanması için yeni gemiler (48.1 milyar dolar), nükleer cephaneliğin modernizasyonu (37.7 milyar dolar) ve füze savunması (29.8 milyar dolar) yer aldı.

Ayrıca, ABD bütçesinde Ukrayna'ya 48.4 milyar dolar yardım ayrıldı. Bu, Kiev'in 64.8 milyar dolarlık kendi savunma bütçesinin neredeyse dörtte üçüne eşdeğer.

İKİNCİ SIRADA ÇİN VAR: NÜKLEER ARTIŞ!

ABD'yi toplam askeri harcama açısından 314 milyar dolarlık tahmini bütçeyle Çin izledi. Bu da ABD'nin harcamalarının yaklaşık üçte birine karşılık geliyor.

Çin ordusu. AP (Arşiv)

Rapor, Pekin'in harcamalarını silah veya komuta bazında ayırmasa da, Çin'in 2024'te yeni nesil hayalet savaş uçakları, insansız hava araçları (İHA) ve insansız sualtı araçları dahil olmak üzere gelişmiş kabiliyetlerini sergilediğini belirtti. Rapora göre, Çin ayrıca 2024 yılında nükleer cephaneliğini hızla genişletmeye devam etti.

Rapor, 2024 yılında Washington ve Pekin'in birlikte dünya askeri harcamalarının neredeyse yarısını gerçekleştirdiğini belirtti.

Ancak bölgesel çatışmalara doğrudan katılan veya bu tür çatışmalardan endişe duyan ülkeler, yıllık bazda harcamalarını en fazla artıranlar oldu.

İŞGALCİ İSRAİL ORDUSUNDA %65 ARTIŞ

2023'te Gazze'ye yönelik bir işgal başlatan İsrail, 2024 yılında askeri harcamalarını yüzde 65 gibi dikkat çekici bir oranda artırdı.

ABD tarafından sağlanan ağır bombalar 16 Şubat 2025'te İsrail'in Aşdod Limanı’na ulaştı. SIPRI'ye göre ABD, 2024 yılında İsrail'e 10.6 milyar dolarlık ek askeri yardım sağladı.

İsrail'e sevk edilen ABD ağır bombaları.

Öte yandan, 2022'de Ukrayna'yı işgal eden Rusya'nın askeri harcamaları tahmini olarak en az yüzde 38 arttı, ancak SIPRI bu rakamın daha da yüksek olabileceğini çünkü Moskova’nın bölgesel ve diğer kaynaklardan askeri bütçesini desteklediğini belirtti.

SIPRI uzmanlarına göre Ukrayna'daki üç yılı aşkın süren savaş, NATO ülkelerinin askeri bütçelerini önemli ölçüde artırmasına yol açtı. Bu durum hem Rusya’nın saldırganlığına karşı bir tepki hem de ABD Başkanı Donald Trump’ın, Avrupa ve NATO’nun kendi savunmaları konusunda daha fazla sorumluluk üstlenmesi yönündeki baskılarının sonucu.

'TEHLİKELİ SİLAHLANMA SARMALI'

Guiberteau Ricard, CNN International'a "Yalnızca harcamaların artırılması, daha yüksek askeri kapasiteye ya da ABD'den bağımsızlığa doğrudan yol açmaz. Bu çok daha karmaşık bir süreçtir" dedi.

Uluslararası medyada raporla ilgili "Dünya savaşa mı hazırlanıyor?" yorumları yapılırken SIPRI Askeri Harcamalar ve Silah Üretimi Programı Direktörü Nan Tian şunları söyledi: 

TÜRKİYE'NİN SAVUNMA HARCAMASI %110 ARTTI

Türkiye'nin 2015-2024 döneminde askeri harcamalarının yüzde 110 arttığına işaret edilen raporda, ülkenin geçen yılki askeri harcamalarının bir önceki yıla göre yüzde 12 artarak 25 milyar dolar olduğu bildirildi.

HİNT-PASİFİK BÖLGESİNDE DURUM

Hint-Pasifik'te Çin'in 2024'teki yüzde 7'lik artışı, Halk Kurtuluş Ordusu için üst üste 30'uncu yılda yapılan harcama artışı oldu. Bu, SIPRI veritabanında kaydedilen en uzun kesintisiz artış serisi.

Rapor, "Çin'in askeri yapılanması, komşularının askeri politikalarını da etkiledi. Bu da birçok ülkenin harcamalarını artırmasına neden oldu" notunu düşüyor.

Japonya'nın askeri bütçesi 2024'te yüzde 21 oranında arttı. Bu, 1952'den bu yana Tokyo'nun yaptığı en büyük artış. Bu artışla birlikte Japonya'nın askeri harcamaları gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYİH) yüzde 1.4'üne ulaştı. Bu oran, 1958'den bu yana ekonomisinin askeriye için ayırdığı en büyük pay.

Güney Çin Denizi'nde Çin'le toprak anlaşmazlıkları yaşayan Filipinler ise savunma harcamalarını yüzde 19 artırdı.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİRPakistan: Hindistan, önümüzdeki 24 ila 36 saat içinde askeri harekat düzenlemeyi düşünüyorHaberi Görüntüle

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİRDoğa harikası, el değmemiş koylardan biri! İhale iptal edildi: Halkımızın zaferidirHaberi Görüntüle