Çin, Sovyet projesi 'ekranoplan'ı gizlice tekrar canlandırıyor!
Çin, uzun süredir göz ardı edilen bir askeri uçak türünün yeni bir prototipini inşa etmiş gibi görünüyor: Yüzeye Yakın Uçuş (Wing-in-Ground Effect - WIG) uçağı.
Sovyet ekranoplanlarına dair illüstrasyon. Wikimedia
Rusça'da "ekranoplan" olarak da bilinen bu uçak türü, yalnızca deniz yüzeyine çok yakın bir yükseklikte, yaklaşık 1 ila 5 metrede uçacak şekilde özel olarak tasarlanmıştı. Eğer bu doğruysa, Rusya dışında büyük ölçüde terk edilmiş bu teknolojinin yeniden canlandırılması, Çin ordusunun uzun vadeli kabiliyetlerine dair önemli ipuçları verebilir. Özellikle Çin'e yaşanabilecek herhangi bir çatışmada kıyı ve ada operasyonlarının büyük önem taşıdığı düşünüldüğünde…
Aslında Çin, tam da bu nedenle Rus uzmanları işe almak için aktif çaba gösteriyor.
NE UÇAK NE TEKNE
Naval News tarafından fark edilen ve sosyal medyada paylaşılan fotoğraflarla doğrulanan ekranoplanlar, ilk bakışta tuhaf görünebilir. Normal bir uçak binlerce metre yüksekte uçabiliyorken neden biri sadece deniz yüzeyinin birkaç metre üstünde giden bir tasarıma ihtiyaç duyar? Bu uçakların görece bilinmezliği, tam da bu sebeple çoğu ülkenin bu tasarımdan vazgeçmesine neden oldu. Sovyetler Birliği dışında hiçbir ordu ekranoplan kullanmadı.
Ancak şimdi yeniden sahneye dönüyorlar. Bazı sivil girişimler bu tasarımı kargo taşımacılığı için yeniden gündeme getiriyor, ve şu anda Pentagon bile onları askeri hizmete sokma fikrini değerlendiriyor. WIG tasarımı, mevcut stratejik ortamda oldukça cazip görünen birkaç avantaja sahip.
HAVA AKIŞIYLA KALDIRMA KUVVETİ
Bir kanat, üzerine hızlı şekilde hava akışı yönlendirilerek kaldırma kuvveti oluşturur. Bu güzel bir özellik, ancak ekranoplanlar bir adım daha ileri giderek, kanadın altındaki havayı kasıtlı olarak aşağı doğru iter, bu hava deniz yüzeyine çarpıp yukarı sıçrayarak tekrar kanada yönelir ki buna "yer etkisi" (ground effect) denir. Bu sayede, çok daha düşük hızlarda ekstra kaldırma kuvveti elde edilir ve bu da yakıt açısından normal uçaklardan çok daha verimli hale getirir. Ancak bu avantajdan faydalanabilmek için araç deniz yüzeyine çok yakın kalmak zorundadır.
Karada, ağaçlar ve engebeli araziler nedeniyle bu işe yaramaz. Ancak denizde, özellikle sakin sularda bu mümkündür. Bu nedenle Sovyet tasarımlarının tamamı deniz üstünde çalışacak şekilde yapılmıştı. Bu da ortaya, suyun içinde ilerlemek zorunda olan teknelerden daha hızlı, uçaklardan daha az yakıt tüketen ve radarlar tarafından tespit edilemeyecek kadar alçakta uçan bir araç çıkardı. En önemlisi, doğrudan deniz üzerinden kalkış yapıp denize iniş yapabiliyordu. Yakın gelecekte bu büyük önem taşıyabilir.
ÇİN'İN 'HAYATİ ÖNEMDEKİ' ADALARI
ABD merkezli Jalopnik "Yılda 5 trilyon dolarlık bir ticareti kontrol etmek ister miydiniz? Çin istiyor." Business Insider'a göre ise Güney Çin Denizi'nden her yıl yaklaşık bu kadar değerinde ticaret geçiyor. Ve Çin giderek bu bölgeyi kendi toprağı gibi sahiplenmeye başlıyor. Bunu bazen sıfırdan yeni adalar inşa ederek ve üzerlerine askeri üsler kurarak yapıyor. Bazen ise ufacık bir kara parçasını sahiplenip ardından çevresindeki denizi de sahiplendiğini iddia ediyor.
Jalopnik'in ifadeleriyle "Tabii bir de açık bir gerçeği hatırlatmakta fayda var:
Tayvan da bir ada. Eğer Çin'i içeren bir askeri çatışma çıkarsa, Güney Çin Denizi ve adaları merkezi bir rol oynayacaktır. Bu da çatışmanın taraflarının, o adalara asker ve malzeme ulaştırmak isteyecekleri anlamına gelir ki bu adalarda genellikle pist ya da havaalanı bulunmaz. Bu durum, geleneksel nakliye uçakları için büyük bir kısıtlama yaratır. Ancak ekranoplanlar için değil. Çünkü WIG uçakları karaya değil, denize iner. Yani pistlere ihtiyaç duymazlar. Dalgalar yeterince sakin olduğu sürece, neredeyse her kıyıya ulaşabilirler. China Talk’a göre, eski Sovyet modelleri yüzlerce asker ya da birkaç tank taşıyabiliyordu. Bazıları ise füze yüklü araçlardı yani hem uçak hem tekne hem de savaş platformu…
EN ÇOK OKUNANLAR
KEŞFETYENİ