Quad zirvesinde "Asya'da güç dengesi oluşturma" hedefi 

ABD Başkanı Joe Biden'ın ev sahipliğinde, "Quad" liderleri olarak  bilinen Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Avustralya Başbakanı Scott Morrison ve  Japonya Başbakanı Suga Yoşihide ile ilk yüz yüze toplantısını 24 Eylül'de Beyaz  Saray'da gerçekleştirdi.

"Çin'i çevreleme" hedefi taşıdığı kaydedilen Dörtlü Güvenlik Diyaloğu  (QSD) ya da Quad ittifakının son zirvesini değerlendiren dış politika uzmanları,  ittifakın, Asya bölgesinde "güvenlik parametrelerini" Çin'e karşı kullanma  fırsatı sunduğunu belirtti.

Nakasone Barış Vakfı Başkanı ve Japonya’nın eski Washington  Büyükelçisi Fujisaki İçiro, zirvenin, ABD, İngiltere ve Avustralya arasında  imzalanan AUKUS özel güvenlik anlaşmasının akabinde gerçekleşmesine dikkati  çekti.

Fujisaki, "Quad zirvesi, AUKUS anlaşması sonrası gerçekleşmesi  nedeniyle hassas zamanlamaya sahip ancak verdiği mesajlar ana kapsam olarak  siyasi ve ekonomik içerikli." diye konuştu.

Quad'ın "Çin'i çevreleme hedefi taşıdığı" yorumlarına değinen  Fujisaki, "Quad yeni bir grubun gücünü temsil ediyor." dedi.

BÖLGEDE AÇIK HEDEF ÇİN

Sasakawa Barış Vakfı (SPF) Uluslararası Barış ve Güvenlik Bölümü  Kıdemli Uzmanı Watanabe Tsuneo da ittifakın son zirvesiyle, "bölgede açık  hedefinin Çin olduğunun" kanıtlandığını belirtti.

Watanabe, ittifakın, "Çin'in çevrelenmesi" olarak  nitelendirilmeyebileceğini belirterek, "Ancak bölgede olası askeri hareketlere  karşı ortak gücün korunmasına yönelik bir çaba diyebiliriz. Çünkü Çin  donanmasının bölgede kendine güveni oldukça yüksek." dedi.

"NATO'ya benzediği yönündeki" iddiaları değerlendiren Watanabe,  "Bölgesel güvenlik çerçevesine uyum sağlamıyor ve bu iddialar karşılıksız. Ayrıca  diğer üyelere nazaran Hindistan 'geleneksel bağlantısızlık' yaklaşımına sahip."  diye konuştu.

Watanabe, Quad ile Asya'daki güç dengesinin sağlanmaya çalışıldığını  kaydederek, "Bu ittifakla Hindistan, Çin'in bölgedeki 'kendine güvenen'  faaliyetlerine denge oluşturmaya çabalıyor." ifadelerini kullandı.

"ÇİN'İN ASIL ENDİŞESİ"

Hindistan'da Jawaharlal Nehru Üniversitesi Doğu Asya Çalışmaları  Merkezinden Prof. Dr. Srikanth Kondapalli de, Quad üyelerinin yüz yüze  görüşmelerini, "bu ülkelerin politikalarını kendileri için olduğu kadar bölge vedünya için de önemli olduğu" şeklinde yorumladı.

Kondapalli, yapılan ortak açıklamada aşılar, gelişen teknolojiler,  uzay, siber güvenlik, altyapı ve diğer alanlar gibi geniş kapsamlı küresel  gelişmelere yer verildiğini anımsattı.

Afganistan meselesinin Quad’ın açıklamasında belirgin şekilde yer  aldığına işaret eden Kondapalli, bununla birlikte ittifakın Afganistan'da Çin ile  bir rekabete girmeyeceğini düşündüğünü kaydetti.

Kondapalli, Çin’in Taliban tarafından "ortak" kabul edildiğini ve  Pekin'in de Taliban’a yakın durduğunu anımsatarak, "Çin'in asıl endişesi 'Doğu  Türkistan Bağımsızlık Hareketi (ETIM)’ ve bu örgütün Afganistan’daki  aktivistleriyle ilgili. Bu sebeple Quad ittifakının Afganistan'da Çin'e karşı  harekete geçmek gibi bir gündemi yok." dedi.

Öte yandan Kondapalli, Çin’in Afganistan'da istikrarı ve terör  gruplarının uluslararası terörizmle bağlantısını kesmesini teşvik etmesini Quad  ittifakının olumlu olarak nitelendirecekleri değerlendirmesinde bulundu.