'Nokia' artık F-35 projesinde! 'Tuğla' telefonlar gitti, uçak motoru geldi
Avrupa'da F-35 savaş uçakları konusundaki tartışmalar sürerken, konuyla ilgili duyanları ilk etapta şaşırtan bir gelişme yaşandı. Bir zamanlar dünyanın önde gelen telefon üreticilerinden biri olan Nokia'ya adını veren Finlandiya şehri, şimdi de F-35 projesinin Avrupa kısmı için önemli bir durak oluyor.
Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – Dünya tarihinde kurulduğu yerin adını alan şirketlere dair birçok örnek mevcut. Kendini yenilemeyen ve güncel gelişmelere ayak uyduramayan her şirket, doğal bir sürecin sonucunda ağır kayıplara uğruyor veya en kötü senaryoyla karşı karşıya kalarak iflas ediyor. Bunu en iyi bilen şirketlerden arasında aslında hemen hemen hepimizin gayet iyi bildiği, hatta bir dönem müşterisi olduğumuz Nokia var. Finlandiya merkezli çok uluslu iletişim şirketi, adını da Finlandiya'nın Nokia şehrinden almış ve bir zamanlar ürettiği telefonların sağlamlığıyla kullanıcılar tarafından yoğun şekilde kullanılmıştı. Özellikle Nokia markası altında üretilen 3310 modeli, seri üretiminin sonlandırılmasının üzerinden yıllar geçmiş olsa da günümüzde bile sağlamlığından söz ettiren türünün nadir örneklerinden biri olmuştu. Ancak tüm bunlar bile Nokia’nın yeniliğe ayak uyduramamış olması sonucunda kaçınılmaz sonu engelleyemedi. Bir zamanlar 4 milyar dolarlık kâr açıklayan şirket, akıllı telefon teknolojisine ayak uyduramayınca eşine az rastlanır bir zarar yaşadı. 2013 yılında Microsoft tarafından satın alınan şirket, farklı girişimlerde bulunmuş olsa da yine beklenenin altında kaldı. Bu gidişat, 2016 yılında şirketin CEO’su Pekka Lundmark’ın şirketin başarısız olduğunu gözyaşlarıyla açıklamasıyla sonuçlandı.
TELEFON ÜRETİCİLİĞİ GİTTİ, F-35 BAKIMI GELDİ
Geçtiğimiz günlerde Finlandiya’da F-35 savaş uçaklarının motorlarının montajı ve bakımı için son teknolojiye sahip bir tesisin temeli atıldı. Bu tesis, Nokia şehrinin Linnavuori bölgesinde kurmayı amaçladığı tesisten başkası değildi. 14 Mart 2025’te yapılan temel atma töreni, Finlandiya Savunma Bakanlığı tarafından açıklandı. Konuya ilişkin konuşan Finlandiya Savunma Bakanı Antti Hakkanen, “Yerel bakım kapasitesinin güçlendirilmesi, Finlandiya Hava Kuvvetleri’ne ait F-35’lerin her koşulda harbe hazırlık oranını yüksek tutacak” dedi.
2025 sonbaharında tamamlanması planlanan tesiste, Avrupa’da bulunan F-35 kullanıcılarının uçaklarının motor bakım işlemleri yapılacak. Avrupa’da kurulan bu tesis sayesinde F-135 motorlarının üreticisi olan Pratt & Whitney'in tesislerindeki iş yükü de önemli oranda hafifleyecek. Bununla birlikte Avrupa’da bulunan F-35 uçaklarının bakım süreçleri de önemli ölçüde hızlanacak.
Finlandiya Savunma Bakanlığı’na bağlı bir yüklenici tarafından inşa edilen fabrika, daha önce birçok Finlandiya ordusuyla farklı alanlarda iş birliği yapan Patria tarafından işletilecek.
FİNLANDİYA 5 YILDA 64 UÇAK ALACAK
Avrupa genelinde F-35 tartışmaları devam ederken, Avrupa Birliği ülkeleri uçakların tedariğine ilişkin farklı görüşler içerisinde. Konuya ilişkin en dikkat çeken gelişme geçtiğimiz gün Portekiz’de yaşandı. F-16 filosunu daha modern uçaklarla değiştirmeyi hedefleyen Portekiz, ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa’ya yönelik tutumu sebebiyle F-35 tedarik sürecini askıya almıştı. F-35 savaş uçaklarının uzaktan müdahaleyle uçamaz hale getirilebileceği iddiaları, Almanya ve Kanada’da tartışma konusu olmuş ve tedarik süreçlerinin iptal edilmesine yönelik tartışmalar başlamıştı.
Şubat 2022’de F-35 üreticisi Lockheed Martin ve F-35 savaş uçaklarında bulunan F-135 motorunun üreticisi Pratt & Whitney ile endüstriyel iş birliği anlaşması imzalayan Finlandiya, savaş uçağı tedarik programı kapsamında Hava Kuvvetleri’ne 64 F-35A savaş uçağı almayı planlıyor. Söz konusu teslimatların 2025-2030 arasında yapılması hedefleniyor.
KEŞFETYENİ
Afazi ve demans hastalığıyla mücadele eden ABD’li ünlü aktör Bruce Willis 70 yaşına girdi. Eski eşi Demi Moore bu süreçte Bruce Willis'i yalnız bırakmadı ve son halini paylaştı.
