Kırım çıkmazı

Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı savaşta ateşkese varılması için görüşmeler sürerken, Kırım konusu yeniden gündemin başına yerleşti. İngiltere’nin başkenti Londra’da ABD, Ukrayna, Fransa, Almanya ve İngiltere dışişleri bakanlarının katılımıyla yapılması planlanan zirve, toplantıya saatler kala ertelendi. Muhtemel ateşkesin ele alınacağı toplantının seviyesi de düşürüldü. İngiliz basını, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun ani kararla toplantıya katılmaktan vazgeçmesiyle, Fransa ve Almanya dışişleri bakanlarının da seyahat planlarını değiştirdiğini aktardı. Ukraynalı yetkililerse, Londra programını değiştirmedi.

Kiev kabul etmedi

Söz konusu krizin altında yatan neden olarak Kırım gösteriliyor. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’in Kırım’ı Rus toprağı olarak tanımayacağını bir kez daha açıklamasının ardından ABD’nin geri adım attığı öne sürüldü. Zelenskiy ise, Rusya’nın, bazı soruları ortaya çıkararak ABD’yi barış müzakerelerinden uzaklaştırdığını savundu. Zelenskiy, Rusya’nın hazır olması halinde Ukrayna olarak görüşmeye hazır olduklarını bildirirken, “Kırım’dan, egemen topraklarımız gibi konulardan bahsetmeye başladığımız anda Rusya’nın istediği savaşı uzatma formatına girmiş oluyoruz” dedi.

ABD öneriyi sundu

Bu arada, “Axios” internet sitesine konuşan kaynaklar, geçen hafta Fransa’nın başkenti Paris’teki toplantıda Ukraynalı yetkililere sunulan, barış şartlarını içeren tek sayfalık belgenin, ABD Başkanı Trump’ın “savaşı bitirmeye yönelik son teklifi” olduğunu belirtti. Belgeye göre, Trump yönetiminin, Kırım’ı resmen Rus toprağı olarak tanımayı kabul edeceğini öne sürülürken, 2022’de başlayan savaştan bu yana Rus kontrolüne geçen Luhansk, Donetsk, Herson ve Zaporijya bölgelerini ise fiilen tanımayı değerlendireceğini iddia etti. “Financial Times” gazetesi de, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in mevcut cephe hatları boyunca işgali durdurmayı teklif ettiğini ve Ukrayna’nın yaklaşık yüzde 20’sini Rusya’nın elinde bırakacağını iddia etti. Kaynaklar, plan çerçevesinde, Rusya’ya 2014’ten beri uygulanan yaptırımların kaldırılacağını ve enerji ile sanayi alanı başta olmak üzere ekonomik iş birliğinin artırılacağını da ileri sürdü.

‘Savaşın bitmesini zorlaştırıyor’

Trump ise Zelenskiy’nin ‘The Wall Street Journal’ gazetesine verdiği röportajda, Kırım hakkındaki açıklamalarını eleştirdi. Trump, “Zelenskiy’nin açıklamaları barış müzakereleri açısından son derece zararlı çünkü Kırım, yıllar önce Obama’nın himayesinde kaybedildi ve artık tartışma konusu bile değil. Bu tür kışkırtıcı açıklamaları, savaşı sonlandırmayı zorlaştırıyor. Övünecek hiçbir şeyi yok. Ya barışı seçebilir ya da tüm ülkeyi kaybetmeden önce üç yıl daha savaşabilir” ifadelerini kullandı.

Planda ne var?

■ Kırım ve işgal altındaki Ukrayna bölgeleri Rusya’da kalacak.

■ Ukrayna AB’ye katılabilir, ancak NATO’ya katılmayacak.

■ Rusya’ya yaptırımlar kaldırılacak.

■ Ukrayna için ABD’nin olmadığı bir güvenlik garantisi.

■ Ukrayna’nın yeniden inşası ve tazminat.