Kavga ABD-Avrupa arası ipleri kopartır mı?

ASENA YATAĞAN/ANKARA- Emekli büyükelçiler Hüseyin Diriöz ve Uluç Özülker, bu gelişmenin ABD-Avrupa ilişkilerine olası etkilerini ve diplomatik açıdan “skandal” olarak yorumlanan buluşmadaki görüntüleri Milliyet’e şöyle değerlendirdiler:

E.Büyükelçi Hüseyin Diriöz: ABD-Rusya arasındaki ‘ortak anlayışa yönelme’ AB’de endişeye yol açtı. AB’den ‘artık kendi savunmamızı daha güçlendirelim, başımızın çaresine bakalım’ gibi sesler çıkıyor. Bir çok Avrupa ülkesi, İspanya’dan, Polonya’dan, Almanya’ya kadar Zelenskiy’e, Ukrayna’ya destek ifade ediyor. Dolayısıyla bir sıkıntı var. Ama bu aşılabilir. Çünkü Avrupa, Rusya’nın Ukrayna’ya işgalini Batı’ya doğru, Avrupa’ya yönelik bir hamle olarak gördüğü ve devamında da kendisi olduğu için bu konuda hassas. Ama diğer yandan Trump’ın girişimi, Rusya’yla ilgili bir anlayış getirir. Eski hasıma, Rusya’ya dostluk elini uzatmaya dönerse (ABD), Avrupa bundan neticede kazançlı çıkar. Yani Rusya’yı artık işbirliği ortağı olarak görebilirler. Görüşmedeki üslupla ilgili ise, “Diplomasi tarihinde böyle olaylara şahit olunabiliyor. Mesela Kruşçev BM oturumunda Kennedy konuşurken, ayakkabısını çıkarıp masaya vurdu. Kennedy’de tercümanlara dönüp ‘lütfen tercüme eder misiniz?’ dedi. Ama ABD Beyaz Saray’da olan tabi daha ciddi bir sıkıntı. Özellikle Vance’in tutumu dikkat çekici” dedi.

E.Büyükelçi Uluç Özülker: Trump’ın aklında olan Rusya ile iş birliğine girmek, Zelenskiy’i tutan bir politika izlememek ve ‘barışçıl’ olarak çözmek. Zelenskiy güvence isterken Amerika diyor ki ‘ben yaptım oldu. Gerisi benim için boştur’. Bunun ikinci ayağı Avrupa’nın paniğe kapılmış olması. Bu yeni değil. NATO’da ABD bütün ülkelerinin elindeki silahlardan fazladır. AB hali hazırda bunların üstesinden gelebilecek bir konumda mıdır? Mümkün değil. Trump ABD ile başa çıkabilecek tek ülkenin Çin olduğunu düşünüyor. Çin’e karşı Hindistan’ı kullanmak istiyordu, onu kaybetti. Rusya ile el sıkışıp bu işi bitirmek Trump’ın işine gelmekte. Bunu yaparken de engel olması muhtemel ne varsa temizleyerek gitmek istiyor. Diplomatik kurallar açısından görüşme felaket. Bu bir devlete yapılmış olan hakaret. Ukrayna gitti orada konuştu, arkasından Amerikalılar bir de videoya alıp ‘kovduk’ diye ilan edebilecek kadar diplomasiden uzaklaşabildiler.