Belarus sandık başında: AB'den tepki
26.01.2025 - 09:45 | Son Güncellenme:
AA Euronews
AP
Belarus'ta seçmenler, yeni cumhurbaşkanını belirlemek üzere oy kullanmaya başladı. Lukeşonko'ya yaptırım uygulayan Avrupa Birliği, "Kimin kazanacağını zaten bildiğinizde seçim olmaz. AB, Belarus halkını desteklemeye devam ediyor" diyor.
Belarus'ta yapılan Cumhurbaşkanı seçimi için yerel saatle 08.00’de başlayan oylama işlemi, saat 20.00’de sandıkların kapanmasıyla sona erecek. Merkez Seçim Komisyonunun verilerine göre, 6 milyon 900 bin 504 kayıtlı seçmen, 5 bin 325 sandıkta oy kullanacak.
Belarus Cumhurbaşkanı Lukaşenko'nun görev süresinin ağustosta sona erecek olması nedeniyle seçim kararı alınmıştı.
YSK'DAN DA TEMSİLCİ VAR
Seçimleri Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ve Şanghay İşbirliği Örgütü üye ülkelerinden yaklaşık 500 uluslararası gözlemci takip ediyor. Türkiye’den Yüksek Seçim Kurulu Başkanvekili Ekrem Özübek ve YSK üyesi Celal Albay, gözlemci olarak seçimleri izliyor.
Seçim günü sandığa gidemeyeceklerin "erken oy" vermesi amacıyla 21-25 Ocak'ta sandıklar açıldı. Merkez Seçim Komisyonuna göre bu tarihlerde seçmenlerin yüzde 41,81’i oy kullandı.
Seçimde Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Belarus Liberal Demokrat Parti lideri Oleg Gaydukeviç, Cumhuriyetçi Adalet ve Emek Partisi lideri Aleksandr Hijnyak, Belarus Komünist Partisi Merkez Komitesi Birinci Sekreteri Sergey Sırankov ve bağımsız aday olan iş insanı Anna Kanopatskaya yarışıyor.
'SEÇİMLER ALDATMACA'
Belarus'ta Lukaşenko'nun kendisi de dahil olmak üzere 287 kişi ve 39 kuruluş AB tarafından yaptırıma tabi tutuldu. Cuma günü, Avrupa Komisyonu seçimleri "tamamen bir aldatmaca" olarak nitelendirdi. Komisyonun dış ilişkiler sözcüsü Anitta Hipper, "Kimin kazanacağını zaten bildiğinizde seçim olmaz" dedi ve ekledi: "AB, Belarus halkını desteklemeye devam ediyor. Rejim üzerinde de baskı kurmaya devam ediyoruz."
Komisyon geçen ay, Belarus'taki sivil toplumu desteklemek için 30 milyon avro sağladığını, 2020'den bu yana 140 milyon euro sağladığını söyledi.
Muhalefetin geri kalanına gelince, insan hakları aktivistleri ülkenin yaklaşık bin 300 siyasi tutukluyu parmaklıklar ardında tuttuğunu söylüyor. Ülkenin en önemli haklar grubu Viasna'nın kurucusu Nobel Barış Ödülü sahibi Ales Bialiatski de bunlardan biri.
2020'de Minsk'teki mitingde gözaltılar olmuştu. AP (Arşiv)
MUHALİFLERE BASKI
Lukaşenko, Euronews yorumuna göre Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yakın bir müttefiki ve Belarus'taki iktidarını sürdürebilmek için Moskova'dan aldığı sübvansiyonlara ve siyasi desteğe güveniyor.
Lukaşenko, yıllar boyunca Kremlin ile daha fazla sübvansiyon için pazarlık yaparken, ülkesindeki baskıyı hafifleterek Batı'yı yatıştırmaya çalıştı. Ancak bu taktik, 2020 seçimlerinin ardından muhalefete karşı şiddetli bir baskı başlattıktan sonra sona erdi.
On binlerce Belaruslu tutuklandı ve binlercesi devletin kapsamlı bir baskısında polis güçleri tarafından dövüldü. Buna paralel olarak, yüzlerce bağımsız medya kuruluşu ve STK kapatıldı ve yasaklandı.
Buna karşılık Batı, Belarus'a yaptırım uyguladı. Ülkeye yönelik bu tür yaptırımlar, Rusya'nın 2022'de Ukrayna'nın tam ölçekli işgali nedeniyle Moskova'ya uygulanan Avrupa yaptırımlarını atlatmak için komşusunu kullandığının bulunmasının ardından yoğunlaştı.
