Ateşkes bugün başlıyor!
19.01.2025 - 07:01 | Son Güncellenme:
DIŞ HABERLER SERVİSİ
Gazze’de beklenen an geldi; ateşkes bugün yerel saatle 08.30’da başlıyor. Ateşkesin 6 hafta sürecek ilk aşamasında İsrail hapishanelerinden serbest bırakılacak 737 Filistinlinin isimleri de açıklandı.
Gazze Şeridi’nde ateşkes sağlanmasına yönelik aylardır süren çabalar sonunda sonuç verdi ve anlaşma onaylandı. İsrail Güvenlik Kabinesi’nin ateşkesi onaylama yönündeki tavsiyesinin ardından toplanan bakanlar kurulu da anlaşmayı onayladı. İsrail Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamada, bakanlar kurulunun ateşkes anlaşmasını 8’e karşı 24 oy çokluğu ile onayladığı bildirildi. Cuma günü geç saatlerde İsrail kabinesinin anlaşmayı onaylaması protokollere de aykırı şekilde gerçekleşti. Bakanlar “hayatların tehlikede olduğu” gerekçesiyle Şabat boyunca çalıştı.
İSİMLER AÇIKLANDI
Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari ateşkesin yerel saatle 08.30’da (TSİ 09.30) başlayacağını duyurdu. İsrail Adalet Bakanlığı tarafından yapılan duyuruda, ateşkesin 6 hafta sürecek ilk aşamasında İsrail hapishanelerinden serbest bırakılacak 737 Filistinlinin isimleri açıklandı. Bakanlığın internet sitesinde yer alan listeye söz konusu Filistinlilerin büyük bölümünün 7 Ekim 2023’ten sonra tutuklandığı görüldü. İsimler arasında Filistin Halk Kurtuluş Cephesi’nin önde gelen liderlerinden Halide Cerrar ve Batı Şeria’da belediye başkanlığını yapmış olan kıdemli Hamas lideri Camal el-Tavil’in kızı da var. Serbest bırakma işleminin anlaşmaya göre saat 16.00’dan önce gerçekleşmeyeceği belirtildi.
Hamas ile İsrail arasındaki anlaşma üç aşamadan oluşuyor. 6 hafta sürecek olan ilk aşamada saldırılar sona erecek, Gazze’deki yaklaşık 100 rehineden 33’ü bu süre zarfında serbest bırakılacak. İlk gün 3 İsrailli kadın askerin serbest bırakılacağı öğrenildi. İsrail güçleri Gazze’nin yoğun nüfuslu bölgelerinden çekilecek.
Gazze’ye insani yardımlar artacak. Gazze’de tutulan İsrailli esirlerin ailelerinin oluşturduğu Rehineler ve Kayıp Aileleri Forumundan yapılan açıklamada, Netanyahu hükümetinin Gazze’de anlaşmanın ikinci aşamasını müzakere etmek için 16 gün beklememesi gerektiği belirtildi.
İlk aşama sürerken ikinci aşamaya ilişkin müzakereler ateşkesin 16’ncı gününde başlayacak. İkinci aşamada Gazze’deki erkek askerler de dahil olmak üzere yaşayan tüm rehineler serbest bırakılacak. İsrail güçleri Gazze Şeridi’nden çekilecek.
NETANYAHU: ATEŞKES GEÇİCİ
Bu arada Netanyahu dün yaptığı açıklamada Gazze ateşkesinin “geçici olduğunu”, ikinci aşama için anlaşma sağlanamazsa ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump’ın İsrail’e saldırıları “yeniden başlatma hakkı” tanıdığını öne sürdü. Netanyahu, anlaşma metnine göre İsrail’in 50. günde tamamen çekilmesi gereken Philadelphi Koridoru’nda kalacaklarını ileri sürerek, “İsrail buradaki güçlerini azaltmayacak, bilakis artıracak. Philadelphi Koridoru’nda ve tampon bölgede varlığımızı sürdüreceğiz” ifadesini kullandı.
SON DAKİKAYA KADAR MÜZAKERE!
Anlaşmanın imzalanması oldukça uzun ve zorlu bir sürecin sonunu işaret ederken, bu yolda yaşananlar görgü tanıklarının aktarımlarıyla basına yansıdı.
TRUMP’TAN SERT BASKI
Ateşkes anlaşmasını ilk olarak sunan ve özellikle İsrail tarafına baskı uygulayan isim ABD Başkanı Joe Biden olsa da, anlaşmanın 20 Ocak’ta görevine başlayacak olan Donald Trump yönetiminin baskısı olmadan imzalanmasının pek mümkün gözükmediği ifade ediliyor. ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump’ın, ülkenin Ortadoğu Özel Temsilcisi olarak atayacağını duyurduğu Steve Witkoff’un İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile görüşmesinde, anlaşmanın sağlanması için büyük baskı yaptığı öne sürülüyor. Batı basınında anlaşmanın imzalanmasıyla ilgili arka planda yaşananlar aktarılırken, Witkoff’un, Netanyahu ile 11 Ocak’taki görüşmesinin “gergin” geçtiği; anlaşmasının sağlanması için gerekli tavizleri kabul etmesi konusunda Netanyahu’ya “baskı” yaptığı aktarıldı.
TUTUM DEĞİŞTİ
Öte yandan kaynaklara göre Hamas’ın ilk dönemler olumsuz olan tutumunun, özellikle Yahya Sinwar’ın öldürülmesi ve Hizbullah gibi Hamas’ın önemli müttefiklerinin etkisiz hale getirilmesi sonrası değiştiği öne sürülüyor. BBC’nin haberinde, Hamas’ın ‘yardım geleceği’ düşüncesinin ortadan kalkmasıyla anlaşma sağlanmasına daha gönüllü hale geldiği ifade ediliyor.
Bununla birlikte müzakerelerin açıklama yapılana dek, son dakikaya kadar sürdüğü aktarılırken, sürekli yeni bir sorun ve talebin ortaya çıktığı ifade ediliyor. Bir kaynak, BBC’ye yaptığı açıklamada, “Gerçekten de basın toplantısından 10 dakika öncesine kadar müzakereler devam ediyordu” dedi. Katar yönetiminin Hamas üzerinde, Biden ve Trump’ın temsilcilerinin ise İsrail üzerinde baskı oluşturarak anlaşmaya varılmasını sağladığı belirtiliyor. New York Times, görüşmelerin son dönemecinde Biden’ın temsilcisi Brett McGurk, Trump’ın temsilcisi Witkoff ve Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani’nin ön plana çıktığını yazdı.
HAZIRLIKLAR TAMAM
İsrail Savunma Kuvvetlerinin (IDF) anlaşmaya ilişkin açıklamasında, “IDF birlikleri, belirlenen anlaşma doğrultusunda sahada operasyonel prosedürleri uygulayacak. IDF, Hamas’ın serbest bırakacağı esirlerin dönüşüne hazırlanıyor ve her ayrıntıya dikkat ederek uygun fiziksel ve psikolojik destek sağlamak için faaliyet gösteriyor” denildi.
Hamas’tan yapılan açıklamada ise örgütün İsrailli esirleri serbest bırakma mekanizmasının, “İsrail’in serbest bırakmayı kabul ettiği Filistinli tutuklu sayısına bağlı olacağı” ifade edildi. Ayrıca 3 aşamalı anlaşmanın her bir aşamasında serbest bırakılacak Filistinli tutukluların listesinin, takas gününden bir gün önce yayınlanacağı belirtildi.
