25’inci yılda ‘acılı’ pasta!

Pelin Aykın - ABD’de Stanford Üniversitesi’nde doktora öğrencileri olan Larry Page ve Sergey Brin’in araştırma projesiyle kurulma süreci başlayan Google, bu ay 25. yaşına girdi. Eylül 1998’de sadece bir arama motoru olarak yola çıkan ve ilk birkaç ayını YouTube’un gelecekteki patronu Susan Wojcicki’nin garajında geçiren Google, 17 yıldır da sözlükte bir “fiil” olarak kullanılıyor. “Googlelamak” kelimesi sadece bir bilgiyi Google’da aramak değil, diğer arama motorlarını kullanmak anlamına da gelirken, Google günümüzde “Alphabet” adlı daha büyük bir şirketin parçası. Bir arama moturu olarak yola çıkan Google, 1998’den bu yana teknolojinin neredeyse her alanına yayıldı. Google, e-posta hizmeti, akıllı telefonlar, yazılım ve donanım, sürücüsüz otomobiller, dijital asistanlar, video izleme platformu YouTube gibi onlarca ürün ve hizmet üretti veya onları satın aldı. Şirket, teknoloji endüstrisinde bazen rekabet karşıtı düzenleyicileri rahatsız edecek derecede hâkimiyet kurarken, 25 yılda 288 projesi de başarısız oldu.

 Sızdırılan bir not

Oyun platformu “Stadia” ve uygun fiyatlı sanal gerçeklik gözlüğü “Google Cardboard” başarısız olan projeler arasında yer alırken, 25. yaşına giren Google’ın artık teknolojinin bazı alanlarında geride kalmaya başladığına dair eleştiriler de gündeme geldi. İnternete sızdırılan bir notta bir Google mühendisinin, yapay zekânın şirketin “gizli sosu” olmadığını ve yarışı kazanacak konumda bulunmadığını söylemesi de teknoloji dünyasında büyük yankı uyandırdı. Nitekim, Google’ın, Kasım 2022’de sunulan viral yapay zekâ sohbet robotu “ChatGPT”yi üreten “Microsoft” destekli “OpenAI” şirketiyle yarışamadığı belirtiliyor.

Google’ın önemli bir rakibi olan Microsoft’un ChatGPT’yi artık “Bing” arama motoru ve “Office 365” dahil olmak üzere kendi ürünlerinde kullandığı biliniyor. ChatGPT, sayfalarca arama sonucu sunmak yerine, bir soruyu tek seferde yanıtlayabildiği için “Google katili” olarak da adlandırılıyor. Aslında ChatGPT, Google’ın icat ettiği “dönüştürücü” adı verilen bir dil işleme mimarisini kullansa da Google, birkaç ay sonra kendi “Bard” adlı benzer sohbet botunu piyasaya sürdürdüğünde aynı etkiyi yaratamadı.

‘Gemiyi kaçırmadı’

ChatGPT’ye rakip olarak sunulan Bard’ın aynı başarıyı yakalayamaması Google’ı vazgeçirmedi. Mayıs ayındaki yazılım geliştiricilerine yönelik “I/O” konferansında Google, 25 yeni yapay zekâ destekli ürünü duyurdu. Şirket, internet sitesinde yer alan bir açıklamada kendisini “yapay zekânın sınırlarını ilerletmede ön saflarda” ilan etti. Nitekim sektörün öncüleri de Google’ın başarısızlıklara rağmen yapay zekâ yarışında olduğunu savunuyor. “Gartner” analist firmasından Chirag Dekate, “Google, ortaya çıkan ‘üretken yapay zeka’ ekonomisinde liderliğe hazırlanıyor” dedi.

 En büyük silahı

 “Creative Strategies” firmasından analist Carolina Milanesi de Google yapay zekâsının bu kadar çabuk silinmemesi gerektiğini belirterek, “’Yapay zekada gemiyi kaçırdılar’ tartışmasına gerçekten inanmıyorum” ifadelerini kullandı.

Yatırım şirketi “Hargreaves Lansdown”un para ve piyasalar sorumlusu Susannah Streeter ise Google’ın yapay zeka silahını, başarılı “bulut” işinde yaratabileceğini savundu. Bulut şirketleri, çoğu firmanın sahip olması veya tek başına barındırması lojistik açıdan zor olan devasa bilgisayar ağlarına ve işlem gücüne erişim sunuyor. Google’ın bulut sistemiyle barındırdığı verilerin gelecekte ona büyük kazançlar getireceği, hatta “silahı” haline geleceği düşünülüyor.

Geleceğe yön verebilecek planları

1 Google, mucitleri uzay araştırma çözümleri bulmaya davet ettiği “Lunar XPRIZE” projesi aracılığıyla uzay araştırmaları alanında çalışıyor. Bu proje başarılı olursa gelecekte Google’ın NASA sözleşmeleri için Elon Musk’ın sahibi olduğu “SpaceX” şirketiyle mücadele ettiği görülebilir.

2 Google’ın bilgiye yatırım yaptığı üç alan var: sağlık hizmetleri, uzay araştırmaları ve yeşil bir gelecek. Sağlık hizmetleri, yapay zekâyla hastaların iyileşmesine yardımcı olmaya odaklandıkları bir alan. Şirket, virüsleri daha hızlı ve daha doğru şekilde tanımlayacak teknolojiyi yaratacak olan “Verily” adlı yeni bir şirkete yatırım yaptı. Uzay araştırmalarında Google, hem ticari hem de hükümet amaçlarına yönelik yüksek irtifa drone filosunun geliştirilmesi için “Boeing” ile ortaklık kurdu.

3 Google’ın ana şirketi Alphabet’in “X” adında gizli bir bölüme sahip olduğu ve geleceğe yönelik teknoloji üzerinde çalıştığı biliniyor. Şirketin önümüzdeki 5-10 yıl içinde Google’ın Ar-Ge bölümünden şaşırtıcı yeniliklerinin çıkması bekleniyor.

4 Google bir süredir sürücüsüz otomobiller üzerinde çalışıyor. “Waymo” adlı sürücüsüz otomobil projesi tüm otonom mobilite bölümüne öncülük ediyor. Bu proje, insan hatasından kaynaklanan trafik kazalarının sayısını azaltacak. Morgan Stanley’e göre Waymo’nun değeri 2030 yılına kadar 70 milyar dolardan fazla olabilir.

5 Google’ın “Pixel” akıllı telefonlarından “Chromebook” bilgisayarına kadar, gezegendeki her internet kullanıcısına bir Google cihazı sağlamak için büyük planları var. Daha fazla Google cihazı kullanıcısı, Google için daha fazla veri anlamına geliyor ve şirket için kullanıcı verilerinin “petrol” kadar değerli olduğu biliniyor.