Fazla kilo erkekte daha tehlikeli

VKV Amerikan Hastanesi Endokrinoloji Diyabet ve Metabolizma Uzmanı Dr. Tahir HaytoÇlu, obezitenin genç erkeklerde kalp krizi ve buna baÇlı ölüm riskini kadınlara göre iki kat artırdıÇını belirterek sorularımızı yanıtladı. Kilo fazlalıÇı ve obezite tüm dünyada giderek artıyor. Obezite, tansiyon, şeker hastalıÇı, yüksek kolesterol ve bunlara baÇlı olarak gelişen kalp damar hastalıkları, kalp krizi gibi hastalıklara neden oluyor. Araştırmalar, obezitenin kadınlarda daha yaygın olduÇunu ortaya koyuyor. Ancak aşırı kilo nedeniyle ölüm oranlarının erkeklerde daha fazla olduÇu görülüyor. Toplum geneline bakıldıÇında kilo fazlalıÇı ve obezite kadınlarda daha yaygın. Oysa ki obezitenin doÇurduÇu kronik hastalıklar ve bunun sonucu gelişen kalp damar hastalıkları ve ona baÇlı ölümlere bakıldıÇında erkeklerde durum daha kötü. YaÇ dokusunun (adipoz dokusu) daÇılımı bir kadın ile erkek arasında, ilk bakışta görülebilen en önemli farklardan biridir. Erkekler kilo aldıklarında yaÇlanma göbek tarafında (abdominal) olma eÇiliminde iken bu, kadınlarda daha çok kalça, kol ve bacaklarda olur. Bu farka sebep olan şey ise östrojendir (kadınlık hormonu). Kadın ile erkek arasındaki farklar nedir? Evet. Abdominal yaÇlanma metabolik anlamda hem kan yaÇlarında, hem tansiyon üzerinde, hem de şeker hastalıÇına doÇru gidişatta daha olumsuz etkiler gösterip, hızlandırıcı bir faktör oluyor. Buna baÇlı da kalp damar hastalıkları görülme sıklıÇı çok daha yüksek. Menopoz öncesi dönemdeki kadında ise kilo fazlalıÇının olumsuz etkisi, gerek ölüm gerekse kronik hastalıklar anlamında ama özellikle kardiyovasküler hastalıklar anlamında aynı yaştaki erkeklere göre daha az. ÖrneÇin 45 yaşında menopoza girmemiş bir kadının kilo fazlalıÇı, beden kitle indeksine göre 45 yaşındaki aynı vücut kitle indeksine sahip bir erkekle kıyaslandıÇında ölüm oranı daha az. Sorun yine bel çevresinde yatıyor... Kardiyovasküler hastalıklar, kalp krizi nedeniyle hastaneye yatma ve bu nedenlerle ölüm riski, aynı vücut kitle indeksine sahip olmasına raÇmen erkeklerde iki kat daha fazla. Erkeklerde risk kaç kat fazla? Kadınlarda fizyolojik anlamda tiroit hastalıkları erkeklere göre daha sık görülüyor. Tiroit eksikliÇi durumunda metabolizmanın yavaşlamasına baÇlı olarak kilo fazlalıÇı görülen bir sorun. Ama bunun yanında toplumsal anlamda baktıÇınızda kadınlarda evde oturup çalışmayanların oranı erkeklere oranla daha fazla. Dolayısıyla daha az hareketli bir yaşam da kilo alımını beraberinde getiriyor. Ayrıca kadınlar daha ofis bazlı bankacılık gibi işleri tercih ediyor. Erkeklerse daha hareketli işlerde çalışıyor. Bunların hepsi birer faktör. Peki kadınları ve erkekleri şişmanlatan faktörler karşılaştırıldıÇında ne gibi farklılıklar görülüyor? Kişisel gözlemime göre kadınlar daha çok abur cubur tüketiyor erkeklere oranla. Erkekler ise gün boyu bir şey yemiyor ama yiyince de tam yiyor. Akşam yemeÇinde çok yiyor ve yemekten sonra da uyuyana kadar hiç durmadan bir şeyler atıştırıyor. Beslenme alışkanlıkları karşılaştırıldıÇında kadın - erkek arasındaki farklılıklar nelerdir? Östrojen eksikliÇi durumu olarak da tanımlanabilecek menopoz dönemiyle beraber, 55 - 60 yaşlarına gelindiÇinde östrojenin koruyuculuÇu kalmıyor ve yaÇ daÇılımındaki fark da ortadan kalkıyor. Kadınlarda da göbek etrafında yaÇlanmanın olduÇu ve kol ve bacakların nispeten inceldiÇi görülür. Aynı şekilde menopoz dönemindeki kadınlarla aynı yaş grubundaki erkekler arasında kalp damar hastalıkları görülme sıklıÇı ve ona baÇlı ölümlerin de eşitlenmeye başladıÇı görülür. Menopozla birlikte kadınlarda neden risk artar? Bir kişinin obez olup olmadıÇı, karın bölgesinde, iç organları saran yaÇlanmanın boyutlarının en basit şekilde deÇerlendirilmesi bel çevresinin ölçülmesi ile mümkün. Erkeklerde 102, kadınlarda ise 88 cm. üzeri yüksek risk grubu olarak kabul ediliyor. Bir diÇer ölçüm şekli de bel - kalça çevresi oranının alınması. Bu oran, 0,85 üzerine çıktıkça riskin arttıÇı görülüyor. Risk ne zaman artar? DoÇru beslenme ve saÇlıklı bir yaşam tarzının erken yaşlarda benimsenmesi gerekir. Daha çocuk yaşta hareket etmek, egzersiz yapmak özendirilmeli, TV ve bilgisayar başında çok uzun süre harcanmasından kaçınılmalı. TV seyrederken yemek yeme, bir şeyler atıştırma gibi alışkanlıklar terk edilmeli, çocuklara bu alışkanlık hiç kazandırılmamalıdır. ÖÇün atlanmamalı ve "saÇlıklı" yiyecekler "daha az saÇlıklı" olanlara tercih edilmelidir. Kilo kontrolü için kişinin kendisini düzenli olarak tartması gerekir. Hızlı zayıflama diyetlerinden kaçınmak gerekir. Porsiyon kontrolü ve gereksiz kalorileri kısıtlama, besin deÇeri düşük ancak kalori deÇeri yüksek yiyeceklerin kısıtlanması daha etkili ve kalıcı bir önlem olacaktır. Obeziteye karşı bu önlemleri alın