Kars’tan tarih manzaraları

Osman Melikşah Şerefli- Hayatımın büyük çoğunluğunu İstanbul’da geri kalan kısmını ise okul için İzmir’de geçirdim, bu sebepten projenin rotaları içerisinde yer alan, ülkenin en doğusunda bulunan Kars’ı görünce oldukça heyecanlandım. Hiç görmediğim bir bölge, yaşam tarzları ve iklimi görecektim. Tarihsel olarak ise sadece fikir sahibi olduğum medeniyetlerin izlerini görebilecektim.

Kars’a varır varmaz yaptığım ilk iş şehir merkezinde gezmek oldu, tarihin günümüzdeki yansımalarını görmeyi istedim ve bunu gerçekleştirdim. Kent mimarisindeki Sovyet esintileri hâlâ varlığını sürdürmekte ve kente estetik katmakta, her bina sanki geçmişe uzanan bir eser gibi korunmakta.

İlk gezdiğim yer olan Gazi Ahmet Muhtar Paşa Konağı oldukça küçük ama etkileyici bir lokasyondu, geçmişin izlerini görmenin yanı sıra oldukça bilgilendirici çalışmalar yapılarak insanı etkiliyordu. Daha sonra Kars Arkeoloji Müzesi’ni ziyaret ettim. Gördüğüm en etkileyici müzelerden birisiydi, kısıtlı alan kullanımına rağmen eserlerin sergileniş biçimi ve anlatımı insanı oldukça etkiliyor ve merak uyandırıyor. Alt katı arkeolojik eserler, üst katı ise etnografya müzesi olarak tasarlanan müzenin alt katında özellikle Ani Harabelerinden getirilen eserler tarihle bağlantıyı kurmama oldukça yardımcı oldu.

Üçüncü gittiğim yer olan Kanlı Tabya olarak da bilinen Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi hem tarihin bir parçası olmasından dolayı hem de müze tasarımından dolayı insanın içine işleyen, Cumhuriyet’in ne kadar zorlu şartlar altında kurulduğunu ve insanların o dönemde neler yaşadığını gösteren bir müzeydi. Bir müzeden ziyade bir deneyim demek daha doğru olabilir belki çünkü kapıdan geçtiğim an sanki o anın içindeymiş gibi hissettirdi.

Bir sonraki rotam Kars Peynir Müzesi oldu, yine bir tabyanın içine inşa edilen müze, Kars halkının en büyük geçim kaynaklarından birisi olan peynirin yapılışı, özel kılan endemik bitkileri ve türleri hakkında bilgiler vererek Kars insanını anlamamıza yardımcı olmaktadır. Müzeye girdiğim andan itibaren gerçekçiliği sayesinde canımın peynir çekmesi de ayrı bir detay oldu benim için.

Ani Ören Yeri

Kars’a asıl geliş amacım olan Ani Harabeleri buradan sonraki gittiğim yer oldu, ben bir yere gitmeden önce üstüne pek araştırma yapmayı, fotoğraflarına bakmayı sevmiyorum çünkü keşif ruhunu yok ettiğini düşünüyorum, oraya gidince sürprizle karşılaşmak daha cazip geliyor ve Ani Harabeleri beni oldukça şaşırttı. Gitmeden önce kafamda ıssızlığın ortasında oldukça az yapı bulunan bir alan hayal ederken ilk adımımı atar atmaz kent surları beni karşıladı. Gişe görevlilerinden rota hakkında bilgi aldıktan sonra kent turuma başladım, neredeyse adım başı bir yapıyla karşılaşmanın yanı sıra o yapıların farklı medeniyetler tarafından farklı şekillerde kullanılarak korunması oldukça etkileyiciydi. Kentin içinde ana rotadan çıkıp bir yere girdiğinizde bile bir yapıyla karşılaşmanın hissi insanı geçmişe götürüp düşündürtüyor