Diş sıkma (bruksizm) ve fizyoterapi

BRUKSİZM (DİŞ SIKMA-GICIRDATMA) NEDİR?

Bruksizm; çağımızın hastalığı haline gelmiş özellikle gece uyurken açığa çıkan kontrolsüz çene sıkma, dişleri gıcırdatma gibi istemsiz hareketlerin açığa çıkardığı problemin adıdır.

Amerikan Uyku Tıbbı Akademisi Uluslararası Uyku Bozuklukları Sınıflandırmasına göre bruksizm; uyku sırasında diş gıcırdatma veya sıkma ile karakterize ve uyku ile ilişkili bir hareket bozukluğu olarak da tanımlamaktadır. Uyanıkken açığa çıkan diş sıkma problemlerini de bruksizm olarak sınıflamıştır ancak bu çok çok az bir oranı kapsamaktadır.

BRUKSİZM (DİŞ SIKMA-GICIRDATMA) NEDEN OLUR?

Yetişkin kişilerde diş sıkma gıcırdatma oranı %8 ile %20 oranında değişmektedir. Yani her 100 kişiden 8-20 kişi arası bireyler uyanıkken yada uyurken bir diş sıkma, diş gıcırdatma, çene sıkma gibi probleme sahiptir.

Araştırmalar genel nüfusun% 85 ila% 90'ının yaşamları boyunca bruksizm adı altında mutlaka diş sıkma, çene sıkma, diş gıcırdatma problemi yaşadığını göstermektedir. Bu nedenle etkili bir bruksizm tedavisi bulmak çok önemlidir.

Bruksizm baş ve boyun sistemi rahatsızlıklarında hareket sistemi için en zararlı problemlerden birisi olarak kabul edilir. Dünya çapında milyonlarca insanı etkiler ve esas olarak ilişkili morfolojik, patofizyolojik ve psikososyal özellikler ile birlikte klinik sonuçları nedeniyle stomatognatik sistem için en zararlı faaliyetlerden biridir.

BRUKSİZM (ÇENE SIKMA-GICIRDATMA) TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

Gelişmiş tedavi protokollerinde bilimsel ve akademik çalışmalar temporomandibular yani çene eklemi problemlerinde; diş sıkma, diş gıcırdatma, çene sıkma gibi problemlere tedavisel yaklaşımın mutlak olarak fizyoterapi, psikoterapi, ilaç ve enjeksiyon uygulamalarının bir arada kullanılması ile olabileceğini gösterir. Fizyoterapistlerin ve fizyoterapi metotlarının etkin olarak rol alması gerektiği tedavi protokollerinde ise;

Oklüzal splint,

Botoks,

ilaç tedavileri,

Cerrahi yaklaşımlar,

Biofeedback,

Bilişsel davranışçı terapiler bulunmaktadır.

BRUKSİZM PROBLEMİNDE TEK BİR TEDAVİDEN BAHSETMEK MÜMKÜN DEĞİLDİR. Çünkü litaratür multidisipliner ve bütüncül çalışma ilkesinde sadece tek bir tedavi protokolünün ön plana çıkamayacağını, sadece şu metot etkilidir denilemeyeceğini göstermektedir. Bu konuda da netlik kazandırılmış bir kesin çalışma yoktur.

BRUKSİZM TEDAVİSİNDE (DİŞ SIKMA TEDAVİSİ, DİŞ GICIRDATMA TEDAVİSİ, ÇENE SIKMA TEDAVİSİ) FİZYOTERAPİSTİN VE FİZYOTERAPİNİN ETKİSİ

Bilimsel çalışmalar ve anatomik kanıtlar artık çene eklemi yapısının omurgayla olan ilişkilerini ıspatlamış ve göstermektedir. Çene eklemi vücudun denge sistemidir gibi düşünülebilir. Bruksizm problemleri psikolojik etkileriyle birlikte kas sistemini etkileyen bir sinirsel problem olarakta düşünülebilir. Çene problemlerinde neden fizyoterapi metotları etkindir ve fizyoterapistler etkili rol almalıdır sorusunun cevabını anlamak içinde bu problemin vücutta nasıl sonuçlar yarattığını bilmek gerekir. Kısaca açıklayacak olursak Bruksizm problemine sahip bireylerde

Çene çevresi ve kafa kaslarında kasılmaya bağlı olarak açığa çıkan ağrı,

Kas aktivitelerinde meydana gelen değişiklikler,

Ağız açıklığının kısıtlılığı,

Anksiyete,

Stres,

Depresyon,

Kötü uykuya bağlı yaşam kalitesinde ki bozulmalar,

Ağız sağlığı kalitesi, temporomandibular bozukluk (çene eklemi yapısı)

Postüral(duruş) bozukluklar gibi nedenlerden dolayı diş hekimleri ve fizyoterapistlerden oluşan disiplinler arası profesyonel bir ekip ile tedavi önerilmekte ve fizyoterapistlerin önemli bir meslek grubu olduğu belirtilmektedir.

Yazar: Uzm. Fizyoterapist Ahmet Burak SEZGİN

Referans

PMID: 30041736

DOI: 10.1016/j.jmpt.2017.10.014