Yumurta dondurma işlemi nedir?

Yumurta dondurma, kadının yumurtalığından elde edilen yumurtanın (oosit) dondurularak ileride kullanılmak amacıyla saklanması işlemidir. Yumurta rezervi, kadının yumurtalıklarında bulunan yumurtaların miktarını ve kalitesini ifade eder. Yumurta rezervi azalan kadınlarda kendiliğinden ya da tedaviyle gebe kalma şansı azalır. Yumurta dondurma yöntemiyle yumurtalarını saklayan bir kadın kendini hazır hissettiği zaman çocuk sahibi olma şansını yakalayabilmektedir. Yumurta dondurma, son dönemde özellikle kariyer nedeniyle çocuk sahibi olmayı erteleye genç kadınlar için de bir şans yaratmaktadır.

KİMLER YUMURTALARINI DONDURABİLİR?

Ülkemizde yapılan düzenleme sonrasında tıbbi gereklilik halinde kadınlara yumurta dondurma hakkı verilmiştir. Son düzenleme ile Sağlık Bakanlığı, yumurta rezervi düşük olan tüm kadınlara “yumurtalarını dondurma hakkı” sağlıyor. Bu konuda yetkilendirilmiş kurumlarca alınan heyet raporu sonrası yumurta rezervi düşük olan bekar her kadın yumurtalarını dondurup istediği zaman anne olma şansını elde edebilir.

Kadınlarda yumurta dondurma için gerekli tıbbi zorunluluk halleri şunlardır.

– Kemoterapi, Radyoterapi gibi yumurta hücrelerine zarar veren tedaviler öncesinde,

– Üreme fonksiyonlarının kaybedilmesine yol açacak ameliyatlar öncesinde

– Düşük yumurtalık rezervi olup henüz doğurmamış veya aile öyküsünde erken menopoz hikayesi olması

Üç uzman tabipten oluşan sağlık kurulu raporu ile belgelendirmesi durumunda yaş faktörü dikkate alınmaksızın kadının yumurtalarını dondurabiliyoruz. Düşük yumurta rezervi olduğunuz yapılan ultrasonografi ile kanda bakılan AMH hormonu ile anlaşılır.

YUMURTA DONDURMA İŞLEMİ NASIL YAPILIR?

Regl dönemi ile birlikte yumurtalıkları uyarıcı hormon ilaçları verilerek yumurtaların büyümesi, sayılarının artması ve olgunlaşmaları takip edilir. Ortalama 10-14 gün süren ilaç tedavisi ile yumurtalıklar kontrollü bir şekilde uyarıldıktan sonra çatlatma iğnesinden 36 saat sonra anestezi altında vajinal ultrasonografi eşliğinde yumurta toplama işlemi yapılmaktadır. Bu işlem sonrasında elde edilen yumurta hücreleri vitrifikasyon (hızlı) dondurma yöntemi uygulanarak dondurulur. Dondurulan yumurta hücreleri kriyoprotektan adı verilen koruyucu maddeler ile -196 °C’de sıvı nitrojen içeren saklama tanklarında kayıtları tutularak dondurulurlar. Ebeveyn olmaya hazır hisseden hasta, doktoru ile iletişim kurarak talebini iletir. Kadın gebelik istediği zaman saklanan yumurtalar çözdürülerek işlemlere başlanır. Laboratuvar ortamında çözülerek sperm ile birleştirilen yumurta hücreleri hastanın rahmine transfer edilir.

DONDURULAN YUMURTA NE KADAR SÜRE İLE SAKLANABİLİR?

Özel yapılan nitrojen sıvı tanklarında güvenli şekilde dondurularak saklanan yumurta hücreleri korunur.1 yılı aşan saklama sürecinde yumurtaları dondurulan kişi imzalı şekilde dilekçe ile saklanması için onay verir. 5 yılın sonunda saklama süresinin uzatılması için Sağlık Bakanlığına özel dilekçe yazılarak hasta tarafından talep iletilir.

Yumurtaları dondurulan kişi artık yumurtaları kullanmama kararı aldıysa ve saklanmasını devam ettirmek istemiyorsa tek seçenek yumurtaların imha edilmesidir. Bunun için tüp bebek merkezine başvurarak imha nedenini belirten ve imzasının olduğu talep dilekçesini vermesi gerekmektedir. Sağlık Bakanlığına bildirim yapılarak yumurtalar imha edilmektedir.

YUMURTA DONDURMA İŞLEMİ SAĞLIKLI MI?

Yumurta dondurma işlemi bebeklerde doğuştan anomali riskini artırmaz. Güvenilir bir işlemdir. Dondurma işlemi öncesi hazırlık aşamasında kadının kaliteli ve sağlıklı yumurtaları seçilir. En iyi sonuçları almak için hastadan ortalama olarak en az 10 adet yumurta hücresi toplanması amaçlanır.

Kadın Doğum & Tüp Bebek Uzmanı

Op. Dr. Deniz Güleryüz Çakmak