Haşimatolu birinin beslenmesinde olması ve olmaması gerekenler
25.03.2021 - 16:57 | Son Güncellenme:
Haşimato tirodi, tiroid yıkımının meydana geldiği otoimmün bir hastalıktır. TPO ve TG'ye karşı artan antikor seviyeleri tiroid hormonlarının seviyesinde ve metabolizmasında değişikliklere neden olarak fiziksel, psikolojik sıkıntılara yol açar. En belirgin haşimato belirtileri; kilo alma, cilt kuruluğu, kolay üşüme, yorgunluk ve kabızlıktır. Bu hastalığın ortaya çıkmasında en önemli etkenler genetiktir ancak sigara, alkol, yetersiz veya aşırı beslenme, stres gibi çevresel faktörler de tetikleyebilir. Uygun beslenme tedavisi, hastalığın gidişatını olumlu yönde etkiler. Haşimato tiroidinde beslenme şekli nasıl olmalı? Diyetisyen Dila İrem Sertcan anlattı
Haşimatoda kilo artışına karşı neler yapılmalı?
Tiroid fonksiyonun azalması nedeniyle dinlenme metabolizma hızı azalır, bu durum vücut ağırlığında ve yağ dokusunda artışa neden olabilir. Fazla kilo durumu varsa fiziksel aktivitenin artırılması, ılımlı kalori kısıtlamasıyla beslenme tedavisi gibi yaşam tarzı değişikliğine gidilmeli. Beslenme tedavisinde yeterli protein tüketimi sağlanmalı. Protein kaynağı olarak et, tavuk, hindi, balık, yumurta gibi işlenmemiş ürünler tercih edilmeli.
Demir eksikliği görülebilir çünkü...
Haşimato tiroidinde sıklıkla bağırsak geçirgenliği artar, bu da demir ve diğer minerallerin de emiliminin bozulmasına neden olur ve eksiklik görülebilir. Tiroit hormonlarının üretiminde demir gereklidir ve eksikliği, demirin gerekli olduğu tiroit peroksidaz aktivitesini bloke eder.
Sonuç olarak tiroit hormonlarının sentezinde bir azalma, TSH seviyesinde ve bez hacminde artış gözlenir. Anemi gelişmişse gerekli takviyenin yapılmasının yanında beslenmeye kırmızı et, tavuk, balık, yeşil yapraklı sebzeler gibi demir kaynaklarının eklenmesi de büyük önem taşır.
Haşimato hastalığında iyotlu tuz mu yoksa iyotsuz tuz mu kullanılmalı?
İyot, tiroidin düzgün çalışması için gerekli bir mineraldir. Aynı zamanda aşırı alımı tiroit fonksiyonlarının yavaşlamasına neden olur. Dünya Sağlık Örgütü’nün günlük 5 g tuz önerisini aşmadan iyotlu tuz tercih edebilirsiniz.
Selenyum
Selenyum tiroid bezinin sağlıklı işleyişi için gerekli bir elementtir. Beslenmede yumurta, ayçekirdeği, balık, tavuk, hindi gibi selenyum kaynaklarına yer verilmelidir. Aynı zamanda hekim kontrolünde selenyum takviyesi alınabilir.
Çinko
Çinko, tiroit hormonlarının üretiminde rol oynar ve eksikliği, tiroit hormonlarının düzeylerinde bozulmaya ve tiroit antijenlerine karşı antikor titrelerinde artışa neden olur. Bu nedenle kabak çekirdeği, hindi eti, kaju, keten tohumu, tam tahıllı ekmek, karabuğday gibi zengin çinko kaynakları beslenmeye eklenmeli.
Magnezyum
Magnezyum, tiroglobüline karşı antikor düzeyini düşüren anti-inflamatuar aktiviteye sahiptir. Bu sayede hastalığın semptomlarını azaltır.
Kakao ve bitter çikolata, avokado, fındık, tam tahıl ürünleri, kuru baklagiller ve yeşil yapraklı sebzeler iyi magnezyum kaynaklarıdır.
D vitamini
D vitamini de anti-inflamatuar etkisi sayesinde hastalığın belirtilerini azaltır. Yeterli D vitamini için güneş ışığından faydalanılmalı ve yumurta, yağlı balıklar (somon, sardalya) gibi D vitamini kaynakları tüketilmeli. Güneşten yeterli miktarda yararlanılamadığında hekim kontrolünde takviye gerekebilir.
Lif
Haşimato tiroidinde, kabızlık sık rastlanan bir problemdir. Yeterli lif tüketimi bağırsak fonksiyonlarını iyileştirir. Bu nedenle tam tahıllı ürünler tercih edilmeli ve günde en az 5 porsiyon olacak şekilde sebze ve meyve tüketilmeli.
Laktoz ve gluten intoleransına dikkat!
Haşimato hastalarının büyük bir kısmında laktoz intoleransı veya gluten intoleransı görülebilir. Süt ve süt ürünleri tüketiminden sonra karın ağrısı, şişkinlik, gaz gibi sindirim problemleri yaşıyorsanız laktoz beslenmeden çıkarılmalı.
Arpa, buğday, yulaf, çavdar ve bunları içeren gıdaların tüketiminden sonra gaz, şişkinlik, yorgunluk, baş ağrıları gibi semptomlar yaşıyorsanız gluten de beslenmeden çıkarılmalı.
Guatrojenik olarak tanımlanan besinleri beslenmenizden tamamen çıkartmanıza gerek yok. Karnabahar, brokoli, lahana, turp, şalgam, brüksel lahanası, ıspanak, soya ürünleri, hardal, şeftali, çilek gibi guatrojen besinler iyot emilimini engelleyerek tiroid fonksiyonunu baskılayabilir.
Bu besinleri beslenmenizden tamamen çıkartmak yerine ilaç kullanımına yakın saatte tüketmeyerek, tüketim miktarını ve sıklığını azaltarak tüketmeye devam edebilirsiniz.
