12.05.2025 - 10:50 | Son Güncellenme:
Havalar ısındıkça evlerin pencereleri açılıyor, içeriye taze bahar havasının yanında bir de sineklerle doluyor. Ferahlığın ortasında sessizce beliren bu sorun, çoğu kişinin canını sıkıyor. Açık pencereye rağmen içeride dolanan, lambanın çevresinde tur atan ve bir türlü dışarı çıkmak istemeyen sineklerin bu davranışı aslında bilinçli. Bilim insanları, bu ilginç durumun ardında oldukça mantıklı bir açıklama olduğuna dikkat çekiyor.
Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden nöroetolog Jochen Zeil’in çalışmaları, sineklerin her davranışının sebebi olduğunu ortaya koyuyor. Özellikle erkek sinekler, evdeki belirli bölgeleri kendi ‘hava sahaları’ gibi kullanıyor. Bu alanların başında ise lambaların çevresi var. Sinekler bu bölgelerde devriye atıyor, potansiyel eşleri cezbetmeye çalışıyor ve diğer erkek sinekleri uzak tutuyor.
Zeil bu davranışı ‘bölge savunması’ olarak tanımlıyor ve erkek sinekler, tavan lambalarının etrafında dönerek hem yer işgal ediyor hem de gözlem yapabiliyor. Eğer bir başka sinek bu bölgeye yaklaşırsa, hemen alt irtifaya inerek onu caydırıyor. Bu da, sineklerin sürekli aynı noktada dönmelerinin arkasındaki temel nedendir.
Ev sahiplerinin sıkça sorduğu “Bu sinek dışarının açık olduğunu görmüyor mu?” sorusudur. Aslında bu tamamen görsel sistemle ilgili. Sineklerin bileşik gözleri geniş açılı bir görüş sağlasa da, bu görüş kısa mesafelerde etkilidir.
Özellikle iç mekânda yapay ışıklar açıkken, dışarıdaki doğal ışık sinekler için yeterince belirgin ve ön planda bir yön gösterici olmuyor. Yani açık pencere sineğin dikkatini çekse bile, bunu çıkış yolu olarak kullanamıyor.
Uzmanlar, sinekleri evden çıkarmanın en etkili yolunun, içerideki ışıkları kapatmak ve doğal ışığın yönünü ön plana çıkarmak olduğunu vurguluyor. İçerideki ışıklar söndüğünde, sinekler doğal olarak daha aydınlık olan dış ortamı tercih edeceklerdir. Gün ışığı alan pencerelerin önü açık bırakıldığında, sineklerin çıkış yolunu bulmaları kolaylaşabilir.