Akçakoca'ya vuran Lenin'e ne oldu? Tekrar gündemde: 'Karadenizli burnuna benzedi'
Soğuk Savaş yılları birbirinden ilginç gelişmelerin ardı arkasının kesilmediği günlere sahiplik etti. Bunların bir kısmı da Sovyetler Birliği ile sınır komşusu olan Türkiye’de yaşandı. Türkiye, kimi zaman ABD'ye iltica etmek isteyen bir pilotun kaçtığı ülke oldu, kimi zaman da askeri tesislerden kaçan bir balinanın uğrak noktası. Ancak Düzce'nin Akçakoca ilçesinde yaşananlar her detayıyla film gibiydi.
Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – 1993 yılının temmuz ayında, Düzce’nin Akçakoca ilçesindeki sahil şeridinde ilginç bir keşif yapıldı: Denizin getirdiği ahşap bir büst, kıyıya vurmuştu. Kısa sürede anlaşıldı ki bu büst, 1917’deki devrimin öncüsü ve Sovyetler Birliği’nin kurucusu olan Lenin’e aitti.
O sırada Sovyetler Birliği'nin dağılmasının üzerinden henüz 2 yıl geçmişti. Eski Sovyet coğrafyasındaki kaos ve dönüşüm süreci hâlâ devam ediyordu. İşte tam bu ortamda, Karadeniz’in öte yakasından denize atıldığı tahmin edilen bu Lenin büstü, yüzlerce kilometrelik bir yolculuğun ardından Akçakoca kıyılarına ulaştı.
Heykelin tam olarak nereden denize bırakıldığı bilinmiyordu. Ancak dönemsel koşullar göz önüne alındığında, Sovyet rejiminin çöküşüyle birlikte simgelerin de yok edilmeye çalışıldığı düşünüldü. Büstün yaklaşık iki yıl boyunca denizde sürüklendiği tahmin ediliyordu. Düzce’de kıyıya vuran Lenin heykeli kısa süre içinde haber manşetlerinden birisi haline geldi. 
Lenin büstünün sahile vurduğu anlarda çekilen görüntü
Balıkçılar tarafından bulunan ve kısa süre içinde önce Akçakoca’da, sonra da Türkiye’de gündem olmuştu. Lenin heykeli ile ne yapılacağı konusunda yetkililerin hiçbir fikri yoktu. Bu sebeple kıyıya vuran heykel belediyenin deposuna kaldırıldı.
‘LENİN TURİZMİ’ ÖNERDİLER
Uzun yıllar boyunca belediyenin deposunda muhafaza edilen heykel 2009 yılında tekrar gündeme geldi. 2009 yılında yapılan yerel seçimlerde Akçakoca Belediyesini Cumhuriyet Halk Partisi’nden aday olan Fikret Albayrak kazandı. Albayrak, depoda bulunan büstün sergilenmesine yönelik çalışmalara başlayacaklarını açıkladı. İlçede turizm sektörüyle uğraşan esnaflarda Lenin büstünün turizme katkı sağlayacağını düşünüyordu. Eski dışişleri bakanı ve dönemin Adalet ve Kalkınma Partisi Düzce milletvekili Yaşar Yakış da "Heykelin dikilmesini uygun görmem. Doğru olmaz. Ancak bir eserdir, sergilenebilir. Bir müzemiz olsa bir köşesinde sergilenebilir" diye konuşmuştu.
Büstün sergilenmesi için yapılan hazırlıklardan biri de uzun süre boyunca depoda atıl vaziyette duran heykelin kapsamlı bakımdan geçirilmesi oldu. Büstün bakımının yapılması için Marangoz Erol Badanoz ile anlaşılmıştı. Restorasyon için yaklaşık 2 hafta uğraşan Badanoz, ahşap Lenin heykeli kendisine teslim edildiğinde büstün kime ait olduğunu bile bilmiyordu. Büstün kendisine teslim edildiği sırada burun kısmının tamamen yok olduğunu ifade eden Badanoz, “Şakaklarında çatlaklar vardı. İlk gördüğümde kim olduğunu anlamadım. O zaman Lenin’in kim olduğunu da bilmiyordum. Kafama göre birkaç burun yaptım ama beğenmedim. Karadenizli burnuna benzemişti biri. En son yaptığıma bakıp ‘Simasına uydu’ dedik” demişti.
Akçakoca’daki bir marangozda restore edilen büst, 2009 yılında yaşanan bu gelişmelere rağmen sergilenmedi ve tekrar belediye deposuna kaldırıldı. Bu süre içinde heykeli satın almak isteyenler olduğu iddia edilmiş olsa da heykel depoda kalmaya devam etti.
32 YIL SONRA ORTAYA ÇIKTI
2009 yılında yaşanan gelişmelerin ardından uzun süre unutulan Lenin büstü, 2021 yılında kendisini konu alan bir filme tekrar hatırlandı. Yönetmenliğini Tufan Taştan’ın yaptığı, senaryosunu Taştan ile Barış Bıçakçı'nın yazdığı ve başrollerinde Barış Falay, Saygın Soysal, Nur Sürer gibi oyuncuların oynadığı ‘Sen, Ben, Lenin’ filmi vizyona girdi.
Kara mizah türündeki filmde, turizm gelirlerini arttırmak isteyen bir sahil kasabasında Lenin heykelinin bulunması, heykelin ilgi görmesinin ardından yerel belediyenin büstü kasaba meydanına dikmesi ve ilerleyen dönemlerde bu heykelin çalınması üzerine iki polis memurunun kasabada yaptığı çalışmaları konu alıyordu.
Filmin galasının Akçakoca’da yapılması planlanmış olsa da bu dönemde yerel yönetim buna sıcak bakmadı. İlerleyen dönemde Lenin büstü tıpkı filmde anlatıldığı gibi ortadan kayboldu. 2022 yılında, dönemin belediye başkanı Mehmet Okan Yanmaz, 'heykelin kaybolduğunu ancak en kısa zamanda bulacağını' açıkladı. 2024 yerel seçimlerinde Albayrak yeniden belediye başkanı seçilince konu bir kez daha gündeme geldi. Lenin büstü belediye deposunda yapılan aramalar sonucunda bulundu. 32 yıl sonra ortaya çıkan heykeli 21 Haziran’da düzenlenen etkinlikle sergilendi. Aynı gün, heykelin ilginç hikayesinden esinlenerek çekilen 'Sen Ben Lenin' filmi de ilçede bulunan amfitiyatroda gösterildi.
EN ÇOK OKUNANLAR
KEŞFETYENİ