2019'un sineması: Gişe verileri bize ne söylüyor?

Bu yıl, ülke sinema sektörü için gerçekten karmakarışık geçti. Bu karmaşanın içinde, düşenler ve yükselenler de birbirine karıştı. Yılın sonuna gelirken, bir rapor çıkarmakta yarar var. Sinema izleyicisi ne istiyor? 2018'in sonunda başlayan film yapımcısı-sinema salonu kavgası, 2019 yılının tamamına etki etti. Seyirci, hoşlandığı ve hoşlanmadığı şeylere 'anında' tepki vermeye başladığı için, bu karmaşık savaşın ardından ne yapması gerektiğine karar veremeyerek, salonların boş kalmasını sağladı. Ocak-Şubat 2019 boyunca süren tartışmaların ardından yeni bir yasa çalışmasının içinde olunduğuyla ilgili haberler gelmeye başladı. Fakat reklam süresi gibi pek çok faktör nedeniyle sinemaya gitmekten 'yorulan' izleyici kitlesi, filmlerin vizyon tarihinin yasanın yürürlüğe girmesinden sonraya ertelenmesiyle, tepkisini çok daha net göstermeye başladı. Mısır savaşıyla geçen sürecin öfkesini izleyici, mısır savaşının bitmesinden itibaren çok daha belirgin bir şekilde göstermeye başladı. Zincir salonların yükselttiği bilet fiyatları da muhtemelen izleyicinin bu salondan uzak durma eğiliminin bir parçası oldu. Sinemaya gitmek, artık ekonomik bir eğlence biçimi olarak görülmediği gibi, diğer yandan online izleme platformlarının da yaygınlaşmasıyla, rakipsizliğini de kaybetmiş durumda. Fakat 2019, yalnızca sinema bileti fiyatları nedeniyle değil, aslında izleyicinin artık sıkıldıklarını yahut izlemek istemediklerini yansıtma çabası nedeniyle de düşen bilet satış verilerini içeriyor. Bu yüzden, kabul etmeliyiz ki, 2019'da sorun yalnızca bilet fiyatları ya da şu izleyicinin aslında pek de ilgisini çekmeyen mısır savaşları değildi. Bundan çok daha fazlası etkiledi bu yılı... Filmlerin bizzat kendileri de! İçinde bulunduğumuz Kasım ayında vizyona giren ve Ekim ayından beri vizyonda olan sinema filmlerinin büyük çoğunluğu, dikkat çeken filmlerdi. Cem Yılmaz'ın yeni projesi 'Karakomik Filmler'in ilki, Recep İvedik serisinin altıncısı, 'Ayla' ve 'Müslüm'ün ardından 'Cep Herkülü: Naim Süleymanoğlu' ile aynı formülün üzerinden ilerlemeyi seçen gerçek hikaye sinemacılığı, Ali Atay'ın 'Cinayet Süsü' ve daha fazlası, bu süreçte vizyon yarışına girdi. Peki kim, hangi dersi çıkarmalı? Şahan Gökbakar, kendisi için güvenli su olan Recep İvedik tiplemesinin altıncı filmiyle izleyicinin karşısına çıkmayı seçti. Bu filmde, önceki filmlere oranla çok daha basit bir soru vardı izleyicinin karşısında: Konya'ya gitmek isteyen Recep İvedik, yanlışlıkla Kenya'ya giderse ne olur? İzleyici, vizyon tarihi pek çok kez değişen ve artık 'alışkanlık' haline gelen Recep İvedik'i eskisi kadar 'bağrına basmadı' sanki. Zira film, 1500 salonda vizyona girdiği ilk haftasında, 1.5 milyon seyirci tarafından izlendi. Bu, Recep İvedik'in şu ana kadar yaptığı en düşük açılışlardan biriydi. Öte yandan, 3 haftada 3 milyon kişi tarafından izlenmesinden anladığımız ise, belki de Recep İvedik'te ya da Şahan Gökbakar'ın filmlerinde bir değişikliğe gitmesi gerektiği... Çünkü belki de Recep İvedik, rüzgarını yitiriyor. Cem Yılmaz ise sinemasında değişik bir şeyler deneme arzusunun karşılığında gişede pek de beklediğini bulamamış gibi görünüyor. Toplamda 700 bin kişi tarafından izlenen, proje serinin ilk yapımı olan 'Karakomik Filmler', kaygı verici bir gişe ile eve dönüyor. Acaba, Şahan Gökbakar'dan 'yeni' bir şeyler beklediğini göstermeye çalışan izleyici kitlesi bulunuyorken, Cem Yılmaz'ın izleyici kitlesi ise kendisinden 'yeni bir şey denememesini' istiyor olabilir mi? İkisi de bu vizyon döneminden neler çıkardı? Peki, yükselişteki Türk filmi hangisi? Görünüşe göre Ali Atay'ın üçüncü filmi olan 'Cinayet Süsü', genç yönetmenin ilk iki filminin referansıyla ivme yakalayıp 800 bin izleyici barajına ulaşmış durumda. Bu da bize dikkat çekici bir mesaj veriyor. 'Müslüm' ve 'Ayla' ile açılan 'yaşanmış bir hikayeden uyarlama film' furyasının son halkası olan 'Cep Herkülü: Naim Süleymanoğlu' da adı geçen filmlerden daha yavaş bir başlangıç yaptı. Görünüşe göre, geçen sene yakalanan ivme, bu sene yavaş yavaş azalıyor. Biyografik film furyası da bir noktada kendini zayıflattı diyebiliriz. Ülkemizde Güney Kore'de üretilmiş olan filmlerin ve dizilerin uyarlamaları uzun süredir dikkat çekiyor. K-Pop ile birlikte hali hazırda dünyayı kendi üretimleriyle etkisi altına alan Güney Kore, sinema filmleri ve dizileriyle de öne çıkıyor. Bu sene vizyona giren ve izleyicinin duygusal yönüne seslenen '7. Koğuştaki Mucize'nin durgun bir vizyon sürecinde sahip olduğu ciddi gişe başarısı da bunun en önemli kanıtı. Ancak, elbette her şey negatif değil. Vizyonda birilerinin bize verdiği olumlu mesajlar, yükselişe geçen filmler de var. Orijinal ismi 'Frozen' olan 'Karlar Ülkesi' serisinin ikinci filminin, ilk hafta sonunda en iyi açılış yapan yabancı animasyon unvanını kazanması gibi mesela... Bu yıl vizyona giren Kral Şakir de çocuklarını sinemaya götüren ebeveynlerin isteklerini karşılamıştı ve epey ilgi görmüştü. andac.uzel@demirorenmedya.com