Balkondan mutfağa tarım

Korona virüs pandemisinin etkisiyle, evlerde daha fazla zaman geçirmek kişileri farklı hobilere itti. Bunlardan biri de hem tasarruf sağlayan hem de kaliteli vakit geçirmek için bir uğraş olan balkon tarımı oldu. Sürdürülebilirlik kavramının günlük hayatın önemli bir parçası haline geldiğinden bahseden Yaşar Üniversitesi Gıda İşleme Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ruhan Aşkın Uzel, “Şehirde tarım yaklaşımı da aslında sürdürülebilirlik kavramından yola çıkarak şekillenen faaliyetlerden biri. Hatta evlerin balkon, apartmanların teras alanlarını keseye uygun farklı dekoratif yerleştirmeler ile şekillendirebilecek dikey tarım uygulaması da bunlardandır. Peki evlerin balkonlarında mutfak ihtiyaçlarını da karşılayabilecek, aynı zamanda izlemesi keyifli bir ortam sağlayabilecek meyve sebze yetiştiriciliği yapmak için nelere dikkat edilmeli? Klasik yetiştirme yöntemleri uygulanmak istenirse nane, fesleğen, roka, biberiye gibi farklı aromatik bitkiler başlangıç için pratik seçenekler. Çünkü üyesi fazla olan aromatik bitkiler mutfakta pencere önünde bile kolayca yetiştirilebilecek nitelikte. Filiz kısımları kopartıldığında yeniden yeşerir ve gelişirler. Bu bitkiler, yeniden değerlendirilmek istenen plastik kaplar kullanılarak ya da farklı dekoratif ortamlar oluşturularak yetiştirilebilir” dedi.

Apartman balkon veya teraslarında meyve sebze yetiştirmenin rahatlatıcı bir hobi olduğunu aktaran Doç. Dr. Uzel, “Tohumun seçiminden, toprağa yerleştirmesine; büyümesinden hasadına kadar olan tüm bu işleyiş aslında yoğun ve stresli gün temposu olan kişileri dinlendirebilecek ilgi çekici bir yol olabilir. Bu konuda bilgi, deneyim ve görsellerin paylaşılıp keyifli sohbet ortamlarının oluşturulduğu sosyal medya gruplarının sayısı her geçen gün artıyor. Unutulmamalıdır ki, yaşam alanlarını hem besin sağlayan hem de ruha ve göze ziyafet sağlayan keyifli ortamlar haline getirmek için küçük, pratik ve ekonomik dokunuşlar yapmak fazlasıyla yeterli olacaktır” diye konuştu.

“KAP, TOPRAK VE SULAMA YÖNTEMİ ÖNEMLİ”

Balkon tarımında dikkat edilmesi gereken noktalara değinen bahseden Yaşar Üniversitesi Gıda İşleme Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ruhan Aşkın Uzel, şunları söyledi: “Balkonda bitki yetiştirme konusunda akla gelmesi gereken sorulardan biri, yetiştirme işleminde hangi kabın ve toprağın kullanılacağı olmalı. Kullanılan saksı, bitki köklerinin rahat hareket edebileceği ölçüde geniş, nemi yeterli süre muhafaza eden ve hafif bir materyalden seçilmeli. Kap hafif ve geniş olmalıdır ki, nemi çok saklamaması adına drenaj için kullanılabilecek çakıl taşları ekleme gibi farklı yöntemler ile ağırlığı zaten artacaktır. Kullanılan toprak ise yine havalandırmaya uygun, temiz ve böceklerden arınmış olmalı. Kaliteli bir toprak seçimi, verimli bir bitki yetiştirme süreci sağlar. Üzerinde düşünülmesi gereken etmenlerden bir diğeri ise doğru ve sağlıklı tohumun nereden temin edileceği ve yetiştirme şeklinin ne olduğudur. Örneğin, roka, maydanoz, fesleğen, nane gibi yeşilliklerin yetiştirilmesinde ekim yöntemi kullanılırken; domates, biber, salatalık türündeki bitkiler için ise dikim yöntemi kullanılır. Ek olarak, eğer yetiştirilmek istenen bitki bir meyve fidesi ise meyvelerin çekirdekten yetişen ve yetişmeyen türleri incelenmeli. Yetiştirilmek istenen bitkiye karar verildikten sonra ortamına doğru aktarım sağlanmalı, konum ve sulama yöntemi ise bitkiye uygun olarak belirlenmeli. Cam ile kaplanan balkonlar kötü hava koşullarından doğrudan etkilenmedikleri ve ışık alabildikleri için bitki yetiştirme konusunda elverişli ortamlardır. Sulama yöntemi konusunda doğru zamanda ve ölçülü olacak şekilde bir programlama yapılmalı. Bitki toprağının suyu uzun süre tutacağı bir zaman seçilmemeli. Çok serin havalarda akşam yapılacak sulama zaten serin olan toprak bir de uzun süre nemli kalacağı için mantar oluşumuna sebep olabilir.”

BÖCEKLENMEYE KARŞI BAHARAT ÇÖZÜMÜ

Bitkileri üretirken onlara uygun koşulları sağlamanın bir parçası da onları hastalık ve zararlılardan korumak olduğunu anlatan Doç. Dr. Uzel, “Mücadele kimyasal ve doğal yollarla yapılabilir. Doğal yollar ile zararlılarla mücadele konusunda verilebilecek önerilerin sayısı oldukça fazla. Örneğin, mantar oluşumuna karşı sıcak suda uygun miktarda bekletilen ve süzülerek sprey formunda kullanılabilecek toz tarçın, yine uygun bileşen oranlarında karıştırılarak hazırlanan yağ-sabun-karbonatlı solüsyonlar, çeşitli aromatik ve otsu bitki özlerinden elde edilen karışımlar kullanılabilir. Böceklenmeye karşı ise böcek türüne göre sarımsak, acı biber, kekik gibi gıdalardan yararlanılabilir. Ancak, doğru ürün ve doğru doz kullanımı konusunda dikkatli olmak gerekir” şeklinde konuştu.