YATIRIMCININ GÖZÜ HİSSEDE

Küresel borsalar, ABD’nin istihdam verisi sonrası düşüşe geçti. ABD borsaları % 4’e yakın değer kaybetti. ‘Borsalardaki ralli bitecek mi’ sorusu akla geldi. Ancak uluslararası ölçekte fonların gözü hâlâ hisselerde. Boğa piyasası sürüyor

ABD’de cuma günü açıklanan Tarım Dışı İstihdam Verisi sonrasında borsalarda tam bir panik havası yaşandı. Zirve seviyelerinde seyreden borsalarda bir anda satışlar gelmeye başladı. Günlük değer kayıpları yüzde 2’yi aşarken S&P 500 haftayı yüzde 3.66 ve Dow Jones Endeksi yüzde 3.91 oranında değer kaybıyla tamamladı.

Faizde 4 artış ihtimali

ABD Çalışma Bakanlığı’nın verilerine göre Tarım Dışı İstihdam 200 bin artarak 180 bin seviyesindeki beklentiyi geride bıraktı. Ortalama saatlik kazançlar yıllık yüzde 2.9 artarak beklentinin üzerinde gerçekleşti. Bu veri, 2009 yılından bu yana en güçlü yükselişini kaydetti. Açıklanan veriler FED’in 2018’de faiz oranlarını üç kez artıracağı yönündeki beklentilerin dörde çıkabileceği ihtimalini gündeme getirince panik de arttı. Borsalarda satışlar görülürken Korku Endeksi VIX, 11 seviyesinden 17’ye yükseldi.

Ralli sona mı erecek?

Peki borsalarda hava bozacak mı? Gelişmekte olan ülkelerin borsalarında ralli bitecek mi? Gelişmelere baktığımızda henüz borsalarda havanın bozması için zamanın erken olduğunu görüyoruz. Borsalarda zaman zaman kår satışları gelebilir ancak bu satışlar henüz borsalardaki boğa piyasasını bozacak kadar güçlü değil.

Para akışı sürüyor

Gelişmekte olan ülkelere para akışının devam etmesi, borsaları olumlu etkilemeye devam ediyor. 2018’in ocak ayında gelişmekte olan ülkelere yaklaşık 30 milyar dolarlık sıcak para girişinin yaşanması endekslerde de yükselişi getirdi. Gelişmekte Olan Ülkeler Endeksi (MXEF), yeni yıla 1.157’den başladı ve ay içerisinde 1.273 seviyesine kadar yükseldi.

Dolar Endeksi’nin (DXY) de 90 seviyesinin altına kayması gelişmekte olan ülkelerin borsalarına para girişini destekledi. MXEF, 2 Şubat itibariyle 1.230 seviyesinde bulunuyor. Borsaların ise para girişinin etkisi ile yılın ilk ayını yükselerek tamamladıklarını ve şubata da olumlu başladıklarını görüyoruz. ABD’de açıklanan Tarım Dışı İstihdam Verisi ve FED’in üç yerine dört kez faiz artışı yapabileceği ihtimali, borsalarda satışlara neden olsa da yine de güçlü görünüm sürüyor. Yılbaşından bu yana Nijerya Borsası yüzde 16, Arjantin Borsası yüzde 15.22, Rus Borsası yüzde 12, Brezilya Borsası yüzde 11.90 oranında değer kazandı. İstanbul Borsası ise yüzde 2.42 oranında yukarıda bulunuyor.

Borsa İstanbul’un gelişmekte olan ülkelerin rallisinde geride kalması artan jeopolitik risklerden kaynaklanıyor. Afrin operasyonuna ilişkin olumsuz bir gelişme olmadıkça fiyat hareketleri üzerinde büyük bir dalgalanma yaşanmayacaktır. ABD Doları’nın euro, Japon Yeni, İngiliz Sterlini, Kanada Doları, İsveç Kronu ve İsviçre Frangı gibi uluslararası piyasalarda yüksek hacme sahip, gelişmiş ülkelerin para birimleri karşısındaki sepet kur değerini gösteren Dolar Endeksi’nin (DXY) zayıf seyri devam ettikçe gelişmekte olan ülkelere olan para girişi de sürecektir.

Döviz hesabı 170 milyar $

Yerli yatırımcıların bankalardaki döviz pozisyonu 170 milyar dolara çıktı. Son 11 haftada yerli yatırımcılar 12.5 milyar dolarlık alım yaptı. Dolar Endeksi 2014 yılından sonra en dip seviyesine kadar geriledi ve 88.40 ile son üç yılın en düşük seviyelerine yakın seyrini koruyor. DXY uzun bir aranın ardından en düşük seviyesini görmüş oldu. Bu da gelişmekte olan ülkelere fon girişlerini sağladı. ABD’den yapılan açıklamalar ise birbirini desteklemiyor. ABD Hazine Bakanı S. Mnuchin ‘zayıf dolar’ açıklamasında bulunurken ABD Başkanı D. Trump ‘güçlü doları’ savunuyor. Doların zayıf kalmaya devam etmesi borsalardaki yükselişi de destekliyor.

Dolar/TL kuru haftanın son işlem gününe kadar 3.75 seviyesinin altında seyrederken açıklanan veriler sonrası yükselişe geçti. ABD’de cuma günü açıklanan ve güçlü gelen Tarım Dışı İstihdam verisinin ardından dolar 3.76 seviyesini gördü. Dolar endeksi ise 89 seviyesinde.

Borsalarda coşkulu yükselişlerin yaşanmasının ana nedeni şu ana kadar güçlü şirket kârlılıkları, enflasyon ve faizdeki düşük seyirdi. Ancak şimdi firmaların güçlü kârlılıklarının korunmasının yanısıra enflasyon ve faiz oranlarının da yükseldiği gözleniyor. Dolar/TL kurunun gerilemesi bir avantaj. Bununla birlikte enflasyon ve faizlerdeki yükseliş eğiliminin, şirketlerin önümüzdeki dönemde kârlılıklarını olumsuz etkileyecek bir unsur olduğunu göz ardı etmemeli. Öte yandan ABD tahvil faizleri yükseliyor. Geçtiğimiz cuma günü yüzde 2.84 ile son dört yılın en yüksek seviyesine ulaştı. ABD 10 yıllık tahvil faiz oranının üç seviyesinin üzerine çıkması halindeyse yeni bir trend başlayacak. Öte yandan gelişmekte olan ülkelere yönelik eğilim ve para akışı devam ediyor. Ancak ABD’de faizlerdeki artışın devam etmesi küresel borsalarda satış olasılığını artırabilecektir. Böyle bir durumda Borsa İstanbul da gelişmelerden bağımsız kalamayacak ve olumsuz yönde etkilenecektir.

Treni kaçıran hisseler

Borsada işlem gören 420 hisse senedinin 81 tanesi endeksin yüzde 37 yükseldiği son bir yılda değer kaybetti. Bu hisselere yatırım yapanlar borsadaki son yükselişi kaçırdı.

Borsa İstanbul TL bazında rekor üstüne rekor kırarak 120 bin sınırındaki güçlü direncine tırmanmasına rağmen hisselerin bir kısmı yükselişe hiç katılmadı. Borsada işlem gören hisselerin yarısı ise endeksin altında bir performans sergiledi. Son bir yıllık verilere dayanarak yaptığımız hesaplamada 81 hisse senedi yükselişe hiç katılmazken değer yitirdi.

Endeksin altında kaldılar

Hisselerin yarısının performansı ise endeksin altında kaldı. Sonuçta endeksteki bu çıkıştan istifade edebilen hisseler borsada işlem görenlerin sadece yarısı oldu. Değer kaybeden hisselerin ağırlıklı olarak Yakın İzleme Pazarı ve Gelişen İşletmeler Pazarı’nda yer aldığı gözleniyor. Gayrimenkul yatırım ortaklıkları, spor ve çimento sektörü, menkul kıymet yatırım ortaklıkları, metal eşya ve makine sektörü ise yükselmekle birlikte BIST 100 Endeksi’nin gerisinde bir performans sergiledi.

Sanayi finansı solladı

BIST 100 Endeksi’nin üzerinde kazandıran sektörler ise ulaştırma, maden, teknoloji, tekstil ve metal ana sanayi hisseleri oldu. Aynı süre içinde sanayi şirketlerin performansı mali sektördeki şirketlerden daha iyi oldu.

Son bir yılda en fazla değer kaybeden 10 hisseye bakıldığında farklı sektörlerden hisselerin listede yer aldığı gözleniyor. Bu hisseler: Avrasya Petrol, Bimeks, Boyner, Etiler Gıda, Diriteks, Bomonti Elektrik, Akyürek Pazarlama, Prizma Matbaacılık, Aksel Yatırım Holding, Halk Sigorta hisseleri. En fazla değer kaybeden 10 hissenin dört tanesi Yakın İzleme Pazarı’nda, üç tanesi Ana Pazar’da, birer tanesi Gelişen İşletmeler Pazarı, Piyasa Öncesi İşlem Platformu ve Yıldız Pazar’da işlem görüyor.