Yangınlara 22 uçak ve 55 helikopter ile müdahale
Orman Genel Müdürlüğü, bu yıl orman yangınlarıyla mücadelede 22 uçak, 55 helikopter, 6 İHA ve diğer araçların görev yapacağını açıkladı.
“2022 yılında orman yangınlarıyla mücadelede, 22 uçak, 55 yangın söndürme helikopteri, 6 idare helikopteri, 6 İHA, tanker uçaklar için 500 ton geciktirici, 1359 arozöz, 2.270 ilk müdahale aracı, 692 iş makinesi ve 21.000 personel görev yapacak. Ayrıca Havacılık Dairesi Başkanlığı kuruldu.”
* Türkiye bürokrasisi uzun zamandır kamu adına sorulara cevap vermiyor. Orman Genel Müdürlüğü, çarşamba günü sorduğum sorulara yanıt verdi.
15 dakika içinde
Yanıtta tüm sorularımın cevapları olmasa bile, iletişim kurma nezaketinin gösterilmiş olması önemli. Yazıya herkesin çok merak ettiği uçak ve helikopter sayısıyla başladım ama Orman Genel Müdürlüğü de benimle aynı fikirde: “Orman yangınlarında asıl unsur karadan müdahaledir. Sizin de yazınızda vurgu yaptığınız gibi orman yangınlarında hava araçlarının tek başına yangının söndürülmesinde yeterli olmadığı muhakkaktır.”
- Genel Müdürlük, ilk müdahalede önemli olan hava araçları için helikopterlerin yangınlara 15 dakikada müdahale edebilecek şekilde konuşlandırıldığını, telsiz veya kamera sisteminden yangın ihbarını alan en yakın ekiplerin 1-2 dakika içinde yangın bölgesine hareket ettiğini, yangına hassas bölgelerde her 5 km’de bir olacak şekilde helikopter ve arozözlerin su alması için 400-1.200 tonluk 4.580 adet havuz-gölet yaptıklarını ve yapmaya devam ettiklerini belirtmiş.
- Orman yangını karadan söndürülür dedik ya, Orman Genel Müdürlüğü, “21 bin personelimize her yıl yangın sezonu öncesinde işbaşı eğitimlerini veriyoruz. 4 bin 110 işletme şefi ve mühendislere orman yangınlarıyla mücadele eğitimi veriyoruz. 150 yangın uzmanına üst düzey yangın eğitimi veriyoruz. 20 bin askeri personele yangın eğitimi veriyoruz. 100 bine ulaşan orman yangını gönüllülerimize eğitimler veriyoruz” diye açıklamış rakamları.
- Orman yangınlarına erken uyarı, hızlı ve etkin müdahale için 776 adet kuleden 24 saat gözetleme, 162 gözetleme kulesinde 324 kamera ve insansız gözetleme kuleleri de kullanmaya başlanmış. Bu yıl ormanları gözetleyen İHA sayısı 6’ya çıkarılmış. Bir İHA ile anlık olarak 600-800 bin hektarlık alan, 1 dakika içinde ise, 3 ila 3.5 milyon hektarlık alan taranabiliyor denilmiş bilgi notunda.
- Yapay zekâ ve yazılımlarla orman yangınları anında tespit ettiklerini ve buna göre söndürme stratejisi belirlediklerini yazmış Genel Müdürlük. İlk müdahale süresi 2003 yılında 40 dakika iken, 2021 yılında ise bu süre 11 dakikaya düşmüş. Bu sene hedef 10 dakika deniliyor.
- Genel Müdürlük ile hemfikir olmadığım nokta, ormanlardaki yanıcı madde temizliği konusu: “2022 yılında özellikle Antalya, İzmir, Muğla, Adana, Mersin, Kahramanmaraş, Hatay gibi yangına hassas bölgelerdeki yol kenarlarındaki 5’er metrelik alanlar yanıcı maddeden tamamen temizleniyor. İç kısma doğru 100-200 metre arasında ince yanıcı madde ortadan kaldırılarak, çıkabilecek bir yangının tepe yangınına dönüşmesi önleniyor.”
Rüzgâr duvarı projesi
Bu önlem sigara izmariti ve belki piknikçilerden kaynaklanan yangınları önler ama terör yangınları için yeterli olmayabilir. Normalde orman köylülerinin de bu sürece katılması gerekir ama Türkiye’de orman köylüsü de kalmadı galiba.
- “2022 yılında tanker uçaklarda kullanılmak üzere 500 ton retardant (geciktirici) kullanılacak. Uçaklarla yangının ilerleme yönüne atılacak bu ürün, yanıcı maddenin yanmasını geciktirecek ve yer ekiplerine müdahale imkânı sağlayacaktır. Doğaya hiçbir zararı olmayan bu ürün tamamen yerli imkânlarla geliştiriliyor. Ar-Ge çalışmalarının devam ettiği bu ürünle ilgili olarak, ileriki yıllarda kara araçlarından da kullanılması için çalışmalara devam ediyoruz. 2021 yılında ise 200 ton, 2022 yılı için ise 343 ton köpük alımı yapıldı.” Çarşamba günü, geçen yaz çıkan yangınlarda ne kadar köpük atıldığını sormuştum, alınan miktarı değil aslında. Ancak belli ki bu sene tanker uçak kullanılacak ve tanker uçak varsa, köpük kullanımı ihtimali artıyor demektir.
- Son ve asıl anlaşamadığımız nokta: “Uygulanmasına 2011 yılında başladığımız yangına dirençli orman kurulma çalışmalarında bugüne kadar 9 bin km yangın önleme tesisi yaptık. Bu tesislerin kenarlarını yangına dayanıklı türlerle ağaçlandırarak, yangın durdurma zonları oluşturduk. Ayrıca bu sahalarda her yıl yaptığımız silvikültürel müdahalelerle alanları orman yangınlarına karşı daha dirençli hale getiriyoruz.” Bu çalışmadan bilgim var ancak geçen sene çıkan yangınlardaki kurutucu poyraz etkisini hesaba katıp, 1 metre aralarla kara servi dikseydik, yangınlar hiç başlamayabilirdi.
Bu rüzgâr duvarı 1999’un projesi, İtalyanlar bile yaptı, bizim de halen yapma şansımız var.
- Orman Genel Müdürlüğü’nün açıklaması daha uzun, yangın çıkmadan koruyucu önlemler kısmı da var çalışmalarının. Kendi adıma açık teklifte bulunayım; ormanlarda yanıcı azaltmasını daha derinlere götürmek adına düzenlenecek her kampanyaya katılmaya hazırım. Bugün yol kenarının 100-200 metre derinliğine kadar olan temizliği okullar, üniversiteler, sivil toplum örgütleri ve gönüllülerle daha içerilere taşıyalım. Geçen sene çıkan yangınlardan sonra bu olmazsa olmaz bir önlem.
