Soğuk havanın etkisiyle vücuttaki damarlarda tıpta vasokonstrüksiyon dediğimiz büzülme ve daralma ortaya çıkar. Bu tepki, vücudun ısısını sabit tutmaya çalışması ve hayati işlevleri olan iç organları korumaya çalışması sebebiyle gerçekleşir. Soğuk havaya maruz kalan elimizin, ayağımızın yüzümüzün buz kesmesi, renginin solması bu yüzdendir. Özellikle cilde yakın olan damarlar çok yakın etkilenir. Ortaya çıkan bu damar daralması neticesinde kan basıncı ile kalp atım sayısı da yükselir. Kalp bu yüksek basınca karşı daha büyük güç harcayarak çalışır. Bu olay kalbi de daha fazla yorar.
Tansiyon takibi önemli
Etraftaki damarların soğuktan büzülmesiyle oluşan dirence karşı kalbin kanı pompalamaya çalışması onu zorladığı gibi tansiyonun da yükselmesine sebep olur. Bu nedenle yüksek tansiyon hastalarının soğuk havalarda tansiyon takiplerine dikkat etmesi ve ilaçlarını düzenli kullanması gerekir.
Soğukta daha belirgin
Soğuk havada kalbin iş yükü artar. Böylece kalp kasının oksijen ihtiyacı da artacaktır. Kalp kasının iyi kanlanamaması sebebiyle angina pectoris dediğimiz göğüs ağrısı ortaya çıkabilir. Kalp hastalığında rüzgâra karşı veya soğuk havada yüründüğünde göğüste ağrı olması bu sebeptendir. Hatta bu şikâyet, çoğu zaman başka hiçbir belirti vermeden bir kalp damar hastalığına ait ilk alarm olarak karşımıza çıkabilir.
Pıhtı oluşumu
Soğuk havanın bir başka etkisi de kanın pıhtılaşma özelliğini arttırmasıdır. Damarlardaki daralmayı takiben aynı zamanda dolaşım da yavaşlar. Yavaş akan kana bağlı olarak damar içinde oluşan pıhtılaşmalar, zaten çapları da daralmış damarlarda kolaylıkla tam tıkanmalara yol açar. Belçika’da soğuk havanın kalbe etkisini göstermek üzere 16 bin hastada yapılan bir çalışmada hava sıcaklığında 10°C’lik bir düşüşün kalp krizinde yüzde 7 oranında artışa sebep olduğu gösterilmiştir. Soğukta aynı zamanda kandaki pıhtılaşma faktörleri ve kanın pıhtılaşmasını sağlayan hücrelerinin (trombositlerin) sayısı da artar buna ek olarak kan plazma miktarı ve kan akışkanlığı da azalır. İşte tüm bu sebeplerden kalp damar hastalıklarının ana unsuru olan pıhtılaşmaya eğilim de artmaktadır. Bunun sonucunda felç, kalp krizi ve ani ölüm daha kolay ortaya çıkar.
Kalp damar tıkanıklıkları ve kalp krizi riski artar
İş yükü artmış bir kalpte hele bir de pıhtı oluşumuna bağlı damar tıkanıklıkları oluşursa ani kalp krizleriyle karşılaşmak mümkündür. Tüm bu olaylar sonucunda, ciddi ve ölümcül kalp ritim bozukluklarına da ortam hazırlanmış olur.
Korunmak için
Soğuk havada özellikle kalp rahatsızlığı olanlar, yüksek tansiyon hastaları, kalp damar hastalığı açısından risk taşıyan kişiler, yaşlı kimseler mecbur kalmadıkça dışarı çıkmamalıdır. Eğer çıkacaksa da kendisini soğuktan koruyacak şekilde iyi giyinmeli, soğuk havada efor sarf etmekten kaçınmalıdır. İlaçlarını vaktinde ve düzgün bir şekilde almalı, bol sıvı tüketmelidir. Soğuk havada vücudun bir tepkisi olarak tansiyon yükseleceğinden yüksek tansiyon hastalığı olan kimselerin kullandığı ilaçların dozunda değişiklik yapmak, biraz artırmak ya da başka ilaç eklemek gerekebilir.