B vitaminleri yaklaşık olarak bir düzine çeşidi ile sağlığımızda önemli rol oynayan bir vitamin grubudur. İsimleri genelde rakamlarla ifade edilir. Biz en çok, “Unutkanlığa da yarar” diye meşhur olmuş B12’yi tanıyoruz. Kandaki düzeyine bakılarak takibi yapılabilen bu vitaminin özellikle vegan beslenenlerde ve mide ameliyatı geçirenlerde sık olarak takviyesi gerekebiliyor.
B vitamini çeşitleri; B1 vitamini (tiyamin), B2 vitamini (riboflavin), B3 vitamini (niyasin), B5 vitamini (pantotenik asit), B6 vitamini (piridoksin, pridoksamin), B7 vitamini (biyotin), B9 vitamini (folik asit) ve B12 vitamini (siyanokobalamin) olarak adlandırılır. Eksik olan 4, 8, 10 ve 11 numaralı olanlar ise sonradan vitamin niteliğinde ve vücut için esansiyel olmadığı anlaşıldığı için çıkarılmış.
Faydaları
B6 vitamini özellikle sinir sistemimizin sağlığı için oldukça önemli bir vitamindir. Sinir sistemimizi oluşturan hücreler nöron olarak adlandırılır. Nöronlar arasındaki iletişim beynimizin çalışması dolayısıyla tüm organların ve vücudumuzun çalışması, hatta duygu durumumuz için çok önemlidir. B6 vitamini bu iletişimi sağlayan nörotransmitter dediğimiz kimyasalların üretiminde rol oynar. B6 sinir hücreleri arasındaki haberleşmeyi sağlayan kimyasalların üretiminin yanı sıra sinir hücresinin hasarını önlemede de önemli bir vitamindir.
*Depresyon ve kaygı durumunu hafifletmede yardımcı olur.
*Kadınlarda adet öncesi görülen (PMS) sendromun belirtilerini hafifletmede yardımcıdır.
*Saç, cilt ve tırnak sağlığı için faydalıdır.
*Kolon, akciğer, prostat ve meme gibi bazı kanserler riskini azaltmada yardımcıdır.
*Kalp damar sistemine faydaları vardır. Yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol hastalarında, kalp damar hastalığı riskini düşürmede faydalıdır.
*Bağışıklık sistemini yükseltmede faydalıdır.
*Vücutta B12 vitamininin emilimine pozitif etkisi vardır. Böylece alınan B12 vitamininin vücuda faydalı olmasına yardımcı olur.
*Benzer şekilde vücuttaki magnezyum ve çinko elementinin de görevine katkıda bulunur.
*Protein metabolizmasında rol oynar.
*Kanda Hb sentezinde görev alır.
Eksikliğinde görülenler
*Uyuşma, karıncalanma ve his kaybı gibi ciltte oluşan sinirsel belirtiler.
*Depresyon, kaygı bozuklukları, anksiyete, huzursuzluk ve uykusuzluk.
*Unutkanlık, dikkat ve konsantrasyon eksikliği.
*Kaslarda kuvvet kaybı ve kas ağrıları.
*Kansızlık.
*Saç dökülmesi ve cilt bozuklukları.
*Bağışıklık sisteminde zayıflama.
Bulunduğu besinler
Tavuk eti B6 vitamininin en çok bulunduğu besinlerden. Bir porsiyon tavuk eti yaklaşık olarak günlük B6 vitamini ihtiyacının dörtte birini karşılar. Özellikle somon, ton, sardalya, uskumru gibi balıklarda; kabak çekirdeği, ay çekirdeği, badem, fındık, ceviz gibi kuru yemişlerde; mercimek, fasulye, nohut ve bezelye gibi baklagillerde B6 vitamini bulunur.
Meyvelerden en çok muzda vardır. Bir muz günlük B6 vitamininin beşte birini karşılayabilir. Aynı şekilde bir büyük patates de günlük B6 vitamininin beşte birini karşılar. Ayrıca avokado, lahana ve ıspanakta da B6 vitamini bulunur.
Gebelikte, doğum kontrol hapı kullananlarda, büyüme çağında hipertiroidi gibi metabolizma hızının arttığı durumlarda, emziren annelerde, kan kaybında ve menopozda B6 vitaminine ihtiyaç artar. Pişirme ile kaybı olacağından mümkünse yiyecekleri az suda pişirip, pişirme suyunu atmamak yerinde olacaktır.