Abbas Güçlü

Liselere giriş maratonu devam ediyor.

En iyi lise mi, en doğru lise mi?

Devlet mi, özel mi?

Fen lisesi mi, diğerleri mi?

Liseden sonra hayata atılma mı, yoksa ille de üniversite mi?

Yüz yüze eğitim mi, örgün öğretim mi?

Yatılı okul mu, aile yanı mı?

Eve en yakın lise mi, uzaktaki daha iyi bir lise mi?

Eğitim deyip geçmeyin. 50 milyonumuz eğitimle iç içe.  

Eğitimde huzuru, mutluluğu, liyakati, fırsat eşitliğini, üretkenliği ve adaleti sağlamadan hayalini kurduğumuz geleceğe kavuşmamız mümkün değil.  

İşte bu yüzden devletiyle, milletiyle, öğretmeni ve öğrencisiyle, velisi ve okul sahipleriyle, işvereni ve eğitimin diğer paydaşlarıyla bir an önce bu ortak değerlerde buluşmak zorundayız... Peki bu noktada biz gençlerden neler bekliyor, neler istiyor ve ne veriyoruz? Gelin önce beklentilerimize bir göz atalım:  

Üretmekten asla vazgeçmeyen,  

Ayağını yorganına kadar uzatan,  

Şükretmesini bilen,  

Saygılı, hoşgörülü, coşkulu,  

Yaşadığı ortamdan mutlu olan,  

Bayramınızın huzurlu ve bir o kadar da keyifli geçtiğini umar ve öyle geçmesini temenni ettikten sonra “Neden ille de eğitim” konusuna kaldığımız yerden devam edelim.

Neden mi?

Yarınlar bugünden daha iyi olsun diye.

“Eğitime gelinceye kadar daha yüzlerce sorun var” diyenleriniz çok olacaktır.

Zaten hep böyle düşünüldüğü için bu noktaya gelinmedi mi?

Günümüzün olmazsa olmaz değerlerinin en tepesinde “sürdürülebilirlik” geliyor ve bunun yolu da eğitimden geçiyor.

Yarım eğitimle, yarım akılla ya da başka referanslarla gidilen yol ya çıkmaz yol oluyor ya da on çıkışı olan bir dönemece dönüşüyor ve hangisine gireceğinize sağlıklı karar verme olanağınız tamamen şansa kalıyor!

Şans hayatta hemen herkesin kapısını öyle ya da böyle bir kez çalıyor. Onu bile değerlendirmenin ve elde edilen avantajın sürdürülebilir hale gelmesi aldığınız ya da alacağınız eğitime ve yetiştirilme şeklinize bağlı.

Dünden bugüne öylesine büyük kurumsal organizasyonlar var ki biri diğerinin alternatifi değil hep tamamlayanı olmuştur. 

Biri eksikse diğeri de eksik kalmış, biri kurumsallaştıysa diğeri de güçlenmiştir. Hemen hepsi de insanoğlu yerleşik hayata geçtiğinden bugüne olmazsa olmazlar arasında yer almış ve olağanüstü durumlar dışında onlardan asla vazgeçilmemiştir. 

Örneğin devlet, din, yargı, ticaret, demokrasi, güvenlik, sağlık ve özellikle de eğitim! Yaşam standardının yükselmesinde eğitim ve eğitim kurumları hep öncü olmuştur. Eğitime ve bilime dört elle sarılan medeniyetler yükselmiş, kök salmış, varlığını sürdürmüş diğerleri yok olup gitmiştir. 

Binlerce yıldır süren bu gelenek hâlâ devam ediyor. 

Refah seviyesi, demokrasi, hukuk, insan hakları, huzur ve mutluluk gibi parametrelere bakıldığında, eğitim seviyesi ve bilimsel üretkenliği en yüksek ülkelerin hep ilk sıralarda olduğunu görürüz. 

Peki bu hep böyle mi devam edecek? 

Bu biraz da eğitime ve bilime bakış açısına

Yılda 10 milyon çocuğumuz sınavlara giriyor. 

Yüzde 10’u seviniyor. Yüzde 90’ı derin hayal kırıklıkları yaşıyor. 

Peki, istediğimiz bu mu? 

Kesinlikle hayır. 

Bir insanın kaderi birkaç saatlik sınavla belirlenemez, belirlenmemeli de! Neden mi? 

İşte hemen her gün bir benzeri gelen mesajlardan biri. Önce ona göz atalım, sonra da bu konuda neler yapılabilir, hep birlikte sesli düşünelim: 

Hayata küstü  

“Oğlum bu sene liseye başlayacak ve bunun için LGS’ye girdi. 

Haftanın en önemli gündem maddelerinden biri de üniversite sınavıydı. 3.5 milyon aday yarıştı. Kaldırılacağına yönelik iddialar ve karşı söylemler gündeme geldi.

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, “sınavsız günlerin” yakın olduğunu söyledi. YÖK Başkanı Erol Özvar “Gündemimizde bu yönde bir çalışma yok” dedi.

Peki, sınavlar kalkar mı, kaldırılabilir mi? Kaldırılmalı mı? Umut tacirliği yerine gençlerimize daha sağlıklı bir yol haritası ve farklı seçenekler sunulmalı mı?

Hayır demek mümkün değil.

Gelin önce bu yöndeki gelişmelere bir göz atalım sonra da hep birlikte sesli düşünelim.

Bahçeli ne demişti?

Bahçeli, milyonlarca öğrenciyi, veliyi ve dershane sektörünü heyecanlandıran şu açıklamayı yapmıştı:

*Sınavlar gelip geçer, kaldı ki hayat gelip gidiyor. Ülkemizde 19 milyonu temel öğrenimde, 8 milyon da yükseköğrenimde olmak üzere 27 milyon öğrenci vardır. Pek çok ülkenin nüfusundan fazladır bu sayı.

Önümüzde çok büyük sorunlar var.

Seçim atmosferinden bir an önce kurtulup biraz da onlara odaklanmamız gerekiyor.

Felaketler peş peşe geliyor.

İnsanlar gibi, doğanın da dengesi altüst oldu.

Bir yanda kuraklık, öte yanda sel felaketleri.

Küresel ısınma ve ona bağlı iklim değişiklikleri yaşamımızı altüst edecek.

Dünyanın bugün ve gelecekteki en büyük sorunlarından biri de kuraklık olacak ama buna rağmen hâlâ suyun gücünü, kudretini ve en önemlisi de yaşamımız için ne kadar önemli olduğunu görmezden geliyoruz.

Bir an için evinizdeki suyun akmadığını, içecek temiz su bulamadığınızı, tarım yapacak su kaynaklarının kuruduğunu hayal edin!

Eğitim sisteminin yeniden inşasında olmazsa olmazlardan biri de rol modellerdir. Öğretim kurumları, müfredat programları, öğretmen yetiştirme sistemi ve en önemlisi de misyon ve vizyon belirlenirken önceliğimiz ne olacak?

Akıl, bilim, gelecek ve Atatürk ilkeleri mi yoksa farklı seçenekler mi?

Örneğin Cumhuriyet’in ilk yıllarında olduğu gibi özel okulların da gıpta ile baktığı gibi yeni rol model okullar açılacak mı? Yüksek Öğretmen Okulları yeniden canlandırılacak mı? Köy okulları, köylerin yeniden imarında yeni bir misyon üstlenecek mi?

Eğitimde rol model çok önemli.

Öğrenci neyi görür, kimi beğenir, neye inanırsa onu örnek alır, onun gibi olmak ister, oraya gitmenin yollarını arar.

Eğitimin gücü, öğrenciye kurdurduğu hayallerle ölçülür. Hayal yaratılamıyorsa, gerisi zor gelir. İşte bu yüzden, hayal dünyamızı 4-5 seçenekle sınırlandırmamalıyız.

Bugünkü nesiller, önlerine seçenek koyarsanız onlardan hangisinin doğru olduğunu bulmaya yönelik olarak yetiştiriliyor. Yani seçenek yoksa