Narsisistik bireyler yetiştirmemek için çocuğunuza nasıl davranmalısınız?

Narsisizm hakkında hepimizin genel de olsa bir bilgisi vardır. Çevremizdeki narsisistik bireylerin bizleri nasıl etkilediğini gözlemleme şansımız olmuştur – birebir deneyimleyerek veya bu bireylerle yaşanan öyküleri dinleyerek. Hepsinin ortak özelliği ise pek hoşa giden deneyimler olmamalarıdır.

Peki nedir bu narsisizm?

Erişkinlikte başlayan, hayatın çeşitli alanlarında ortaya çıkan, kişilerarası ilişkileri yoğunlukla etkileyen kendi değerini çok önemseme, hayranlığa karşı duyulan derin ihtiyaç ve empati yapabilme eksikliği olarak tanımlanan bir kişilik bozukluğudur. Bu kendine olan aşırı özgüven sizi yanıltmasın, bu maskenin altında kırılgan, eleştiriye aşırı duyarlı, öfke duygusu ile yoğrulmuş bir benlik değeri yatmaktadır.

Tüm psikiyatrik rahatsızlıkların olduğu gibi narsisizmin de genetik yatkınlığı bulunmaktadır fakat daha sıklıkla ebeveylerin çocuğa davranış biçimi ile zaman içinde gelişen bir kişilik özelliğidir.

Hangi ebeveynlik biçiminin narsisistik özellikler geliştirdiğini ölçen bir araştırma, çocuklarını haddinden fazla öven, diğerlerinden daha üstün olduğunu ve özel muamele hakettiğini söyleyen ebeveynlerin çocuklarının narsisistik bir yetişkin olmasının daha olası olduğunu bulmuştur.

Peki bu çocuklarımıza duygularımızı göstermeyeceğimiz anlamına mı geliyor? Elbette hayır! Tam tersi, çocuklarımıza onlara karşı beslediğimiz olumlu duyguları göstermemiz çok önemlidir. Paylaşımı yaparken, bu güzel ve olumlu duygulara başkalarından daha üstün oldukları için sahip olmadıklarının altını çizmekte fayda var.

Çocuklarımızı narsisizme yatkınlaştırmadan kendileri hakkında olumlu duygular ve düşünceler beslemelerini nasıl sağlarız?

• İlişkilerinde bağ kurmayı öğretin Onunla beraber vakit geçirmeyi sevmenizin nedeninin sadece ona olan sevginizden kaynaklandığını söyleyin. Ne kadar uslu, toplu, akıllı ya da yakışıklı olduğundan değil! Bunlar çocuğunuzun neler yaptığı ya da yapmadığı, nasıl olduğu ile ilgilidir. İlerideki ilişkilerinde de bunu tekrarlamaması için onunla beraber vakit geçirmenizin sadece sevginizden kaynaklandığının altını çizin.

• Empati kurmayı öğretin Çocuklar davranışlarının başkalarına zarar verebileceğini öğrenme ihtiyacı içindelerdir. Başkasının duygusuna karşı farkındalık geliştirmeyi öğretmek, yetişkinlik döneminde de ilişkilerinde kullanabileceği bir sosyal beceri kazandırmaktadır.

• Arkadaşlıklarını destekleyin Çocuğunuzun arkadaşlık kurmasına izin vermek çok önemlidir. Arkadaşlar, ona hem doğruları söyleyecektir hem de sevilmeleri için mükemmel ve hatasız olmalarına gerek olmadığını öğretecektir. Bu, çocuğunuzun davranışlarının diğerlerini nasıl etkileyeceğini öğretmek için de ideal bir zamandır.

• Nazik olun, olmayı öğretin Narsisistiklerin önemlice bir bölümünün kökeninde düşük benlik değeri yatmaktadır. Bu noktada disiplin ve sınırlar önemlidir fakat bunu saygılı, önemseyen ve şefkatli bir tavırla yapmalısınız. Hata yapmakta bir problem olmadığını, asıl önemli olanın özür dilemek olduğunu öğretin. Bu yolla yanlış bir şey yaptıklarını bilirler, nasıl düzeltebileceklerini öğretin. Unutmayın, çocuklar sizin davranışlarınızı kopyalarlar.

*Kaynak: https://www.davidwolfe.com/1-parenting-trait-narcissistic-children/

Uzman Psikolog Özlem Ataoğlu

Bilkent Üniversitesi Psikoloji Bölümü

Öğretim Görevlisi

Web: www.ozlemataoglu.com.tr

Instagram: psikologozlemataoglu