Kış mevsimin yaşadığımız şu günlerde soğuklar kendini iyice hissetmeye başladı. Soğuklarla beraber hastalıklarda kapımıza geldi. Böyle bir durumda tedbirlerimizi önceden alıp bağışıklığımızı güçlü tutmalıyız. Tabi bu noktada yediğimiz besinlerde önemlidir. Özellikle bakliyatlar kış mevsiminin aranan vitamin ve mineral deposudur. Diğer mevsimlere nazaran kış mevsiminde daha fazla tüketilmesi sağlığımız açısından çok önemlidir. Bağışıklık sistemimizi güçlü tutan bu bakliyatlardan en çok kullandığımız nohut, mercimek, ve fasulyeyi yakından tanımaya ne dersiniz? Cevabınız ‘’Evet’’ ise buyurun bu tarla bitkilerinin özelliklerini bilmeye;
Nohut: Latince ismi, ‘’Cicer arietinum’’ olan bu tarla bitkisi dünyada kültürü yapılan ilk yemeklik tane baklagillerdendir. Ülkemizde Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde doğal olarak yetiştirilen nohut dünyada Orta doğu ve Uzak Doğuda en eski yemeklik olarak kabul edilir. Ülkemizde tescilli yirmi beş türü vardır. Kazık kök yapmasına rağmen tek yıllık otsu bir tarla bitkisidir. Kuraklığa dayanıklıdır. Tarladaki ortalama gelişim sıcaklığı 18-24 derece kabul edilmektedir. Kumlu-tınlı ve kireç çe zengin topraklarda yüksek verim elde edilir. Nohut tanesi 18-24 saat suda bekletildikten sonra 45-90 dakika pişirilme süresi vardır. Tanenin pişme kalitesi kabuğunda bulunan ca oranına ve çevresel gelişim faktörüne bağlıdır. İçeriğindeki vitamin ve mineraller sayesinde oldukça güçlü bir antioksidandır.
Mercimek: Latince ismi ‘’Lens cullnaris’’dir. Kullanımı ve üretimi çok eskilere dayanan mercimeğin; büyük tanelerinin kökeninin Akdeniz Bölgesi, orta büyüklükteki tanelerinin yurdumuzun iç kesimlerinde, küçük tanelerinin de Afganistan’ın yüksek yerleri olduğu belirtilmektedir. Yaklaşık on dokuz çeşidi ülkemizde tescillenmiştir. İnce kazık kök sistemine sahiptir. Toprak çeşidine göre farklı kök dallanma gösterir. Serin iklimi seven bu tarla bitkisi baklagiller ailesinde soğuğa en dayanıklı bakliyat cinsi unvanına sahiptir. İyi havalanmış, kumlu, tınlı, kireçli topraklarda iyi gelişme göstermektedir. Yüksek verim için toprağı fosfor ve potasyum bakımından zengin ve asit değeri 5.5-6.5 olmalıdır. Mercimek; enerji verir, kalp ve damar sağlığına iyi gelir. İçeriğindeki vitaminler sayesinde güçlü bir bağışıklık güçlendiricidir.
Kuru fasulye; Latince ismi;’’Phaseolus vulgaris’’ olan fasulyenin menşeinin Orta Amerika olduğu bilinmektedir. Çok eski bilinen menşeine göre Hindistan olarak kaydedilmiştir. Soğuğa duyarlı olması ve hemen her türlü toprakta dayanıklı olması nedeniyle üretimi sık yapılmaktadır. Ilıman iklimi seven fasulye; ülkemizde tombul, çalı, horoz, dermason, selanik, battal, şeker, barbunya gibi isimler verilerek botanik yapılarına göre ayrılmıştır. Tohumdan yetişen bu tarla bitkisinin dünyada yaklaşık 80-90 a yakın türü olduğu bilinmektedir. Ancak kültür ve yabani türlerde taksonimin içinde yer alırsa 200 aşkın çeşit olduğu tespit edilmiştir. Yüksek oranda protein içeren fasulye yapısında birçok vitamin ve mineralleri bulundurur. Kuru fasulye pişmesi uzun sürmektedir. Bu uzun süre tanenin lignin kapsamı arttıkça pişme süresi de artar.
SAĞLIK,HUZUR,MUTLULUK SİZLERLE OLMASI DİLEĞİMLE….
Bir sonraki yazı soru-cevap olacak. Haydi gönderin sorularınızı?
ÖZLEM ÖZDEMİR TAŞ///YÜKSEK PEYZAJ MİMARI (TARIM TEKNOLOJİSİ ÖĞRENCİSİ)