Nefes almak, yani solunum işlemi sadece ağızdan yapılan bir faaliyetimiz değildir. Akciğerlere oksijenin gitmesinde burnun da bir fonksiyonu vardır. Vücudun anatomik yapısı nedeniyle hava hem ağızdan, hem de burun aracılığı ile akciğerlere gider. Ağızdan alınan hava doğrudan akciğere giderken, burundan alınan hava doğrudan akciğerlere gitmez. Burnun içinde filtre edilir, sıcaklığı ayarlanır, nemlendirilmesi yapılır. Bütün bu işlemleri yapan burnun içine, üçü burnun sağ tarafından diğer üçü de burnun sol tarafından yer alan konka adı da verilen önden arkaya uzanan et parçaları yapmaktadır.
Burun Eti (Konka) Nasıl Çalışır?
Burundan giren havanın sıcaklığını, nemlendirilmesini ve filtre edilmesini yaparak kontrollü bir şekilde akciğerlere ulaştıran konkaların için kan damarları ile doludur. Hava soğuk olduğu zaman konkalar kan ile dolarak şişerler, hava ile temas alanları artar ve akciğere ulaşacak olan havayı ısıtarak, vücuda giren havayı vücudun talep ettiği sıcaklık derecesine yaklaştırmaya çalışır. Hava kirli ise, sürekli sigara içiliyor ise yine konkalar bu akciğere giden havayı filtre etmek için çaba harcayacaktır. Geceleri dönüşümlü çalışan konkalar, birbirlerini dinlendirirler. Bu olağan çalışma sistemi insanın fark edemeyeceği bir şekilde olmaktadır. Konkaların sağlıklı çalışmalarının bozulması ile kişinin burun tıkanıklığı olarak algıladığı bir rahatsızlık ortaya çıkmaktadır.
Burun Tıkanıklığının Nedenleri
Burun tıkanıklığı, burun ile ilgili rahatsızlıklarda hastaneye en çok başvuru nedenlerinin başında gelmektedir. Bunları dört ana başlıkta değerlendirmek mümkündür:
- Enfeksiyonlar
- Alerji
- Burnun yapısından kaynaklanan durumlar
- Dış faktörler
- Tümörler
Rinit olarak da adlandırılan burun enfeksiyonlarında, burna mikropların girip yerleşmesi ile burnun iç tarafındaki dokularda şişlikler olur, akıntı görülür. Bu durum burun tıkanıklığına yol açar. Alerji de burun içindeki konkaların uzun süreli şişmelerine neden olan bir faktördür. Geniz eti büyümesi, burunda eğrilik ve burun eti şişliği de burun tıkanıklığına neden olan burnun anatomik yapısından gelen sıkıntılardır. Dış faktörlerden bir olarak burun içinde yabancı cisimlerin bulunması da başlı başına sıkıntı kaynağıdır. Vazomotor rinit ve tümörlerin oluşumu hastaneye başvurma nedenleri arasındadır.
Burun Eti Şişliği Nasıl Giderilir?
Burun eti şişliğinin tedavisinden önce nedenlerinin araştırılması gerekmektedir. Eğer burun eti şişliği çevresel faktörlerden veya sigara kullanımı ve benzeri nedenlerden oluşuyorsa, alışkanlıkların ve yaşam ortamının kalitesinin yükseltilmesi gerekmektedir. Eğer temel neden alerjik ise, alerjiye neden olan madde tespit edilir ve bu maddeden uzak durularak, anti alerjik ilaçlar ve burun spreyleri kullanılır. Bunların dışında genel yaklaşım olarak konkaların sürekli uyarılmasını önleyecek tedbirlerin alınması gerekmektedir. Sigara dumanından uzak durmak, yünlü kıyafet yerine pamuklu ve alerjik olmayan kıyafetleri kullanmak, evcil hayvanlardan uzak durmak, tozdan uzak durmak, yatak odalarında olabilecek toz kaynaklarını kaldırmak bu tedbirlerin bir kısmıdır. Burun eti şişliğinin tespiti ile ilaç tedavisine başlanır. İlaç tedavisinde hedef burun etlerinin (konkaların) küçülmesini sağlamaktır. Kortizonlu burun spreyleri kullanılır. Ancak sonuç almak için uzun süre kullanmak gerekmektedir. Uzun süreli kullanımın kanama ve kuruma benzeri yan etkileri vardır.
Burun İçi Etindeki Şişlikte Cerrahi Operasyon
Eğer çevresel faktörlerin kontrol altına alınması ve ilaç tedavisi ile istenen sonuç alınamaz ise, konkaların küçültülmesi için cerrahi operasyona başvurulur. Cerrahi operasyonda hedef konkaları (burun içi etleri) almak değil, onları olması gereken boyutlarına getirerek, küçültmektir. Eskiden cerrahi müdahale ile konkalar çıkartılırlardı. Ancak günümüzde cerrahi tekniklerin gelişmesi ile, konkalara lazerle ve radyofrekans dalgalar ile müdahale ederek, küçülmesini, olması gereken boyutlara inmesini sağlamak mümkündür. Bu bir kerede olabilecek bir müdahale şekli değildir. İki veya üç seans şeklinde müdahale yapılarak burun etindeki şişlik sağlıklı bir şekilde olağan boyutlarına indirilerek tedavisi yapılmış olmaktadır.