Yazarlar
Çağın Problemi Skolyoz
Omurgamız yandan bakıldığında tam düz değildir. Boyun ve bel bölgesinde çukurluk (lordoz) sırt bölgesinde ise kamburluk (kifoz) vardır. Arkadan bakıldığında insanlar anatomisi gereği omuz başları kürek kemikleri kalça seviyeleri eşit görünür. Skolyoz omurganın sağa veya sola doğru eğrilmesi anlamına gelmektedir. Skolyoz aslında bir hastalık değil bir bulgudur.
Nasıl ki farklı hastalıklara bağlı olarak ateş ya da ağrı gibi bulgular ortaya çıkabiliyorsa, çeşitli hastalıklar da skolyoza neden olabilir. Bu nedenle skolyoz, sağlıklı bir omurga yapısında oluşan biçimsel bir deformite olarak tanımlanabilir.
Haberin Devamı
Skolyozun görülme sıklığı % 0.2 - 6 arasında değişmektedir. Kız çocuklarda daha sık ve ilerleme daha fazladır. Okul çocuklarında %1.5 oranında görülmekte olup, Türkiye’de en az 150.000 çocukta skolyoz olduğu tahmin edilmektedir. Okul öncesi dönemde erkeklerde sıkça görülen bu rahatsızlık, ergenlik dönemindeki kızlarda büyüme hızına da bağlı olarak 3-5 kat daha fazla görülür.
Erken dönemde hastada kuvvetli bir şikayete neden olmayan skolyoz, çoğunlukla okul taramaları sonucu ya da herhangi bir nedenle çekilen röntgen grafilerinde tesadüfen tespit edilir.
Nasıl tespit ederim?
• Ayakta duruş pozisyonunda sırt duvara yaslı iken omuzların yükseklikleri farklı mı?
• Dizler düz bir şekilde öne eğildiğinde sırt kısımları farklı yükseklikte mi ?
• Kürek kemiklerinden biri diğerinden belirgin mi?
• Kalça kemiklerinde asimetri var mı?
• Ayakta iken kollar yavaşça öne sarkıtıldığında, bir taraf diğer tarafla karşılaştırıldığında kol ve vücut arasında daha fazla mesafe mi mevcut?
• Belirgin bir sırt kamburu mevcut mu?
• Bel çukurları kıyaslandığı zaman doku kıvrımları asimetrik mi?
• Otururken ya da ayakta iken bir tarafa doğru eğik mi duruyor?
Bu maddelerden birkaçı mevcutsa uzman görüşü almanızı tavsiye ediyorum.
Skolyoz tedavi edilir mi?
Skolyoz da tedavi yöntemleri eğrilik derecelerine göre değişiklik gösterir Skolyoz 20 derecenin üzerinde ise büyük çocuklarda olduğu gibi küçük yaş çocuklarında da korse tedavisine başvurulabilir. Ancak çok küçük çocuklarda (0-5 yaş) korse uygulamak zor olduğu için genel anestezi altında yapılan düzeltme, gövde alçıları tercih edilebilmektedir. Omurga eğriliği 40 derece ve üzerindeki büyük çocuklarda korse tedavisi uygulanmayabilir. Küçük yaş skolyozun da korse tedavisi 60 dereceye kadar çıkabilmektedir. Burada amaç, omurga eğriliğinin ilerlemesini yavaşlatmaktır. Altmış derece üzerindeki eğriliklerde ise skolyoz ameliyatı yöntemi tercih edilmektedir.
Hangi vakalarda fizik tedavi-rehabilitasyon ve egzersiz önerilir?
Hastanın kemik gelişiminin tamamlanmamış olması çok önemli bir kriterdir. 3 boyutlu skolyoz egzersizleri denilen Schroth yöntemi 7’de 70’e uygulanabilen bir yöntemdir. Çok yaşlı hastalarda kas asimetrisine karşı kısır döngüyü kırmaya yönelik kullanılır. Schroth yöntemi, omurgayı sağlıklı tutmak adına yapılabilir. Hasta bu yöntemi öğrenebilir; evde tekrar kendi başına uygulayabilir. Bu egzersizler aslında pozisyonlama gibidir. Aktif ve dinamik egzersizler vardır ama solunum hep bu işe dahildir. Hastaya önce rotasyonel solunum tekniği öğretilir. Rotasyonel solunum tekniğinde solunum kapasitesini geliştirmeye yönelik hastaya çeşitli uyaranlar verilir.Ameliyat öncesi ve ameliyat sonrası uygulanabilir bir yöntemdir. Skolyozun şiddeti, Cobb açısı yöntemi ile belirlenir.
10 dereceye kadar skolyoz normal kabul edilir. 10 derece üzerindeki hastalara, 25 derecelere kadar egzersiz şiddetle tavsiye edilir. 40-45 derecelere kadar da hem egzersiz tedavileri hem de korseleme tedavisi uygun görülür.
