'Hitler bıyığı'nın arkasında ne var? Şaşırtan gaz maskesi detayı: 'Yarığı örtüyordu'
Günümüzde Adolf Hitler ve onun yönetimindeki Nazi Almanyası söz konusu olduğunda akıllara ilk olarak milyonlarca kişinin ölümüne neden olan soykırımlar geliyor. Ancak akıllara gelen bir başka husus da Hitler’in ikonik bıyığı. Peki, Hitler neden böyle bir bıyık tarzını tercih etti? 'Diş fırçası bıyık' olarak anılan bu kesim tarzının geçmişi nereye dayanıyor?
Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – Hitler’in ikonik bıyığı, Nazilerin ardından birçok kişinin gözünde olumsuz bir izlenim bırakmış olsa da bu tarihin her döneminde böyle değildi. Hitler ile bütünleşen ve ‘diş fırçası bıyık’ olarak tanımlanan bu bıyık tarzının geçmişi, 20. yüzyılın başlarına kadar yani 1900’lü yılların başına kadar uzanıyor. Tarihteki birçok moda ikonu gibi diş fırçası bıyık tarzı da aslında bir sınıf farkını temsil ediyordu. Kaiser II. Wilhelm Almanya’sında popüler olan kalın ve uzun bıyıklardan farklıydı. Birçok kişiye göre daha modernist bir görünüme sahipti ve bu sebeple o dönemlerde ağırlıklı olarak daha varlıklı ve eğitim seviyesi yüksek kişiler tarafından tercih edilen bir kesim tarzıydı. Bu bıyık modeli, genellikle aristokratlar, iş dünyası liderleri ve sanatçılar arasında yaygındı.
Daha önce Alman ordusunda görev almış olan ve Almanya'nın ilk dünya çapında otomobil rallisine katılan Hans Koeppen gibi önemli isimler bu bıyık tarzını kullanmaya başlamış ve bu durum diş fırçası tarzı bıyık kesiminin daha yaygın hale gelmesini sağlamıştı. Giderek yayılan bu moda kısa süre içinde Almanya kraliyetine kadar ulaştı. 1910 yılına gelindiğinde Alman Veliaht Prensi Wilhelm, bıyıklarını diş fırçası modelinde kesmeye başlamıştı. Bu tarz bıyık kesimine o dönem sadece Almanya’da değil, dünyanın farklı noktalarında da sıkça rastlanabiliyordu.
Diş fırçası bıyık kesimi, Adolf Hitler ile bağdaştırılıp popülerliğini yitirmeden önce sık karşılaşılan bir moda halini almıştı. Genç Walt Disney bile 1925 yılında girdiği iş görüşmelerinde kendini daha yaşlı ve tecrübeli göstermek için diş fırçası bıyığı bırakmıştı.
HİTLER’DEN ÖNCE CHARLIE CHAPLIN VARDI
Hitler'in yükselişinden önce, bu bıyık hem Amerika Birleşik Devletleri'nde hem de Avrupa'da ünlü İngiliz oyuncu Charlie Chaplin ile ilişkilendirilirdi. Hatta Chaplin’in bıyığı, Amerika'da kısa bir süreliğine popüler bile olmuştu. Chaplin'in ünlü karakteri "Tramp" (Serseri) bu bıyığı taşıyordu ve Chaplin, bu stilin popülerleşmesine katkıda bulunmuştu. Chaplin, 1910'lar ve 1920'lerde sinema dünyasında önemli bir figürdü ve "Tramp" karakterini canlandırırken bu bıyık stilini kullanıyordu. Chaplin'in karakteri, düşük gelirli ve halk arasında popüler bir figürdü, bu nedenle onun bıyığı hem eğlenceli hem de tanınabilir bir sembol haline geldi. Kimilerine göre Hitler de bu akımdan etkilenmiş ve bıyığını bu şekilde bırakmıştı. Ancak bu zamana kadar bunu kanıtlayan herhangi bir veriye ulaşılmadı.
Charlie Chaplin
Hitler'in bu bıyık stilini benimsemesi, onunla ilişkilendirilmesini sağladı. Adolf Hitler, 1920'lerin sonlarından itibaren Nazi Partisi'nin lideri olarak tanınmaya başladı ve kısa bir süre sonra bu bıyık stili, karakterinin ve imajının ayrılmaz bir parçası haline geldi. Bu bıyık, özellikle Hitler'in kamuoyundaki görünümlerinde sıklıkla yer aldı ve böylece onunla iyice özdeşleşti. Hitler’in bu bıyık tarzını benimsemesi çok zaman almadı. Hitler'in yakın arkadaşlarından Ernst Hanfstaengl, Hitler'i "çirkin" bıyığından vazgeçmeye zorladığında, Hitler’in kendisine "Şimdi moda değilse, ileride moda olacak çünkü ben kullanıyorum" cevabı verdiğini ifade etmişti. Farklı görünmesini sağlayan bu bıyık kesimi, onun kalabalıklar arasında kolayca fark edilmesini sağlıyordu ve kolay akılda kalan birine dönüşmesine katkıda bulunuyordu.
BIYIKLARINI GAZ MASKESI İÇİN Mİ KESTİ?
Adolf Hitler’in bu bıyık tarzını benimsemesinin arkasında sadece bir tarz anlayışı mı yoksa bir zorunluluk mu olduğu net olarak bilinmiyor olsa da bunun bir zorunluluk sonucunda yapıldığına yönelik anlatılar da mevcut. Birinci Dünya Savaşı’nda Adolf Hitler’le aynı birlikte görev yapan Alman gazeteci ve yazar Alexander Moritz Frey’in anlattıkları bu konuda verilebilecek en net örneklerden biri. Hitler’i "beyaz suratlı, uzun boylu bir adam" olarak tanımlayan Frey’e göre Hitler, düşman askerlerine karşı aşırı duyarlı olan ve düşmanın özel olarak kendisini hedef almaya çalıştığını düşünen bir askerdi. İkonik bıyık modeli de tam da bu anlayışın ürünü olarak ortaya çıktı. Frey’e göre Hitler, bıyıklarını gaz maskesinin yüzüne düzgün oturmasını sağlamak için kesmişti. Hitler, bıyığının uçlarını kesmesinin ardından yeni görünümünü beğenerek bu tarzı sürdürmüştü.
Hitler'in Birinci Dünya Savaşı sırasında bıraktığı bıyık
"Her gün akşam vakti düzenli olarak yapılan topçu saldırılarının ilk mermileri siperlerimize düşmeye başladıktan sonra soluk, uzun boylu bir adamın yuvarlandığını gördüm. Gözlerinde korku ve öfkeyle karışık bir parlama vardı. O zamanlar çok zayıf olduğu için uzun görünüyordu. Yeni gaz maskeleri nedeniyle daha sonra kesilmesi gereken gür bir bıyık, ağzındaki çirkin yarığını örtüyordu. – Alexander Moritz Frey"
Hitler'in bıyık stilinin, gaz maskesi kullanımına bağlı olarak şekillendiği iddiaları, bazı tarihsel anlatılarda yer alıyor. Ancak bunun sadece bir imaj anlayışının sonucu olduğunu düşünenler de mevcut. Bu bıyık stili, o dönemlerde sık karşılaşılan bir tarz olsa da özellikle Nazilerle bütünleşmesinin ardından günümüzde popülerliğini yitirmiş ve komik olarak görülen bir stil olarak hatırlanıyor.
