Her gece çorabını kokladı, akciğeri çöktü! İlk vaka değil: 'Klozet yanında masum kalır'
Her gece işten gelince çorabını kokluyor, kirli sepetine öyle atıyordu. Bir gece ansızın başlayan öksürük krizleriyle geceyi acilde geçiren adam, akciğerlerinin iflas ettiğini öğrendi! Konuyla ilgili açıklama yapan uzmanlar, korkutucu gerçeği gözler önüne serdi.
Betül Topaklı / Milliyet.com.tr - Her şey Çin'in güneybatısındaki Çongçing kentinde yaşayan bir adamın her gece öksürük krizi geçirmesiyle başladı. Yaşadığı bu olay üzerine hastaneye kaldırılan adama, doktorlar hemen müdahale etti. Yapılan bronkoskopi işlemi sonucunda, orta yaşlı adamın sağ akciğerinde ciddi bir enfeksiyon olduğu görüldü. Ancak bu normal bir enfeksiyon değildi. Adamın, nemli yerlerde gelişen bir küf türü olan Aspergillus'un neden olduğu bir tür akciğer rahatsızlığı olan Aspergilloz hastalığına yakalandığı ortaya çıktı. Doktorlar, hemen adamın bu hastalığa nasıl yakalandığını araştırmaya başladı. Hastayla yaptıkları konuşma sonrasında ise büyük bir şok yaşadılar. Çünkü adamın bu mantara yakalanma nedeni, çoraplarıydı. İşten geldikten sonra kirli çoraplarını koklayan adamın çoraplarını test eden doktorlar, çorapların hastayı enfekte eden küfle aynı türe sahip olduğunu tespit etti.
KİRLİYE ATMADAN ÖNCE KOKLUYORDU
Konuyla ilgili açıklama yapan hastane yetkilileri, “Gün boyu ofiste çalışan hastamızın işten geldikten sonra çoraplarını kirli sepetine atmadan önce kokladığını ve bu durumu bir alışkanlık haline getirdiğini tespit ettik. Uzun süre ayakkabı giymek, mantar üremesinin kolaylaştığı, kapalı, nemli ve sıcak bir ortam oluşturur. Çoraplar da mantar için mükemmel bir üreme alanıdır. Mantar dolu çoraplar kokladığında, mantarlar ağız ve burun yoluyla alt solunum yollarına girebiliyor. Vücudun bağışıklık fonksiyonu düşükse de mantar zatürresi gibi hastalıklara yol açabilir” dedi.
Aspergilloz’un belirtileri arasında solunum problemleri, kanlı veya mukuslu öksürük, yüksek ateş, istenmeyen kilo kaybı ve yorgunluk yer alıyor. Hastalık, sağlıklı insanlarda nadir görülürken, astım gibi akciğer rahatsızlığı olan veya kanser hastaları gibi bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerin hayatını tehlikeye sokuyor. Ağır vakalarda ise akciğerlerde ölümcül kanamalara veya akciğerlerin tehlikeli bir iltihabı olan zatürreye yol açabiliyor. Aynı zamanda kalp ve beyin gibi vücudun diğer bölgelerine de yayılabilir.
‘ÇORAPLARIMIN KOKUSUNA BAĞIMLIYIM’
Ancak söz konusu bu durum Çin’de yaşanan ilk vaka değildi. 2018 yılında ülkenin güneydoğusundaki Zhangzhou kentinde yaşayan 37 yaşındaki bir adam da öksürük ve göğüs ağrısı şikayetiyle hastaneye kaldırıldı. Hasta, sağlık görevlileriyle yaptığı görüşmede, 'giydiği çorapların kokusuna bağımlı hale geldiğini' söyledi. Onun da ayakkabılarında gelişen sporlardan kaynaklanan mantar akciğerinde enfeksiyona yol açmıştı.
‘ASPERGİLLUS MANTARI NEMİ VE KİRİ SEVİYOR’
Kirli çorapların, gün boyunca terle ıslanmış, havasız kalmış ve mikroorganizmalara açık hale gelmiş tekstil ürünleri olduğunu söyleyen Podolog Beste Altınordu, “Bu tür ortamlar, mantarların ve bakterilerin kolayca çoğalabileceği koşulları oluşturur. Aspergillus gibi mantar türleri doğada yaygın olarak bulunur ve nemli, kirli yüzeylerde çoğalma eğilimindedir. Bu tür sporların, yoğun şekilde solunması durumunda bazı sağlık sorunlarına yol açabileceği bilinmektedir. Elbette bu durumun klinik boyutları enfeksiyon hastalıkları ve göğüs hastalıkları uzmanlarının alanına girer. Ancak kişisel hijyenin ihmal edilmesiyle zararsız gibi görünen bazı alışkanlıkların, zamanla ciddi sonuçlara yol açabileceğini göstermesi açısından dikkat çekici bir örnektir. Hijyenin yalnızca görünüşle sınırlı olmadığını, günlük yaşamda basit görünen davranışların bile sistemik sağlık üzerinde etkili olabileceğini unutmamak gerekir” dedi.
KLOZET KAPAĞINDAN 10 İLA 20 KAT DAHA KİRLİ
“Hijyen denildiğinde akla ilk gelen yer genellikle klozet kapağıdır. Ancak mikrobiyolojik incelemeler, kişisel tekstil ürünlerinin, özellikle gün boyu giyilen çorapların daha fazla bakteri ve mantar taşıyabileceğini gösteriyor” diyen Podolog Beste Altınordu, “Çoraplar ter, sıcaklık ve deri döküntüleriyle temas ettiği için mikroorganizmalar açısından son derece elverişli bir ortam oluşturur. Özellikle staphylococcus türleri, kötü kokuya neden olan bakteriler ve ayak mantarına yol açan tinea türleri bu alanlarda sıklıkla görülür. Uzun süre yıkanmadan kullanılan çoraplarda bu yük ciddi şekilde artar. Bazı kaynaklar, kirli çorapların mikrop açısından klozet kapağından 10 ila 20 kat daha kirli olabileceğini bildiriyor. Bu da yalnızca kötü koku değil, cilt problemleri ve enfeksiyonlar açısından da risk oluşturuyor” bilgilerini paylaştı.
“Ev ortamında yapılan bir araştırmaya göre, en fazla mikrop taşıyan eşyalar arasında mutfak süngeri, cep telefonu, diş fırçalıkları, klavyeler ve kirli çoraplar yer alıyor. Görüldüğü gibi klozet kapağı ilk beşe bile giremiyor. Çorapların her gün değiştirilmesi, yüksek ısıda yıkanması ve ayakların kuru tutulması bu riskleri azaltmak açısından önemli.” - Podolog Beste Altınordu
BU MANTARDAN KENDİMİZİ NASIL KORURUZ?
Aspergillus mantarının toprakta, yaprak döküntülerinde, nemli duvarlarda, eski gıda ürünlerinde ve klima filtreleri gibi kapalı alanlarda bulunabildiğini anlatan Podolog Beste Altınordu, “Gözle görülmeyen sporlar havada asılı kalabilir ve fark edilmeden solunabilir. Ancak ayakla ilgili düşünürsek, uzun süre nemli kalan çoraplar ve iyi havalanmayan ayakkabılar da bu tür mantarların gelişimi için uygun bir ortam oluşturabilir. Gündelik hayatta alınabilecek basit önlemlerle bu riskler büyük ölçüde azaltılabilir. Bu yüzden çoraplar her gün değiştirilmeli, ayakkabılar düzenli olarak havalandırılmalı ve iç tabanlarının nemli kalmamasına özen gösterilmeli. Aynı şekilde klima filtresinin düzenli temizliği yapılmalı, evdeki nem dengesi sağlanmalı, tekstil ürünleri kurutulmadan kaldırılmamalı ve beklemiş kuru gıdalara dikkat edilmeli” uyarısında bulundu.
SAĞLIKLI ÇORAP KRİTERİ: PAMUK, BAMBU, GÜMÜŞ İPLİK
Sağlıklı bir çorap seçimi için ilk dikkat edilmesi gereken şeyin çorabın hava geçirgenliği olduğunu söyleyen Podolog Beste Altınordu, “Ayak, gün boyu kapalı kalır ve terler. Bu nedenle teri emen, nefes alabilen kumaşlardan üretilmiş çoraplar tercih edilmeli. Pamuklu, bambu ya da gümüş iplik içeren çoraplar bu açıdan en uygun seçeneklerdir. Gümüş lifli çoraplar, antibakteriyel özellikleri sayesinde koku oluşumunu azaltabilir ve mantar riskine karşı koruyucu olabilir. Sentetik ve naylon içerikli çoraplar ayakta nemi hapseder, bu da mantar ve koku oluşumu gibi istenmeyen sorunlara zemin hazırlar. Ayrıca çorabın ayakta baskı yapmayan, dikişsiz ve sıkı lastik içermeyen yapıda olması da hem dolaşımı destekler hem de sürtünmeye bağlı cilt problemlerini önler. Ayak şekline uygun, esnek ve ayağı sarmayan çoraplar tercih edilmeli. Çok dar çoraplar tırnak yapısını bozabilir, çok bol olanlar ise ayakkabı içinde toplanarak tahrişe neden olabilir. Sağlıklı bir çorap, ayak konforunu artırdığı kadar bazı problemleri oluşmadan önce engellemeye de yardımcı olur” bilgilerini paylaştı.
“Çoraplar, doğrudan ciltle temas ettiği ve gün boyu nemi tuttuğu için hijyen açısından düzenli değiştirilmesi gerekir. Genelde günde bir kez değiştirmek yeterlidir. Ancak ayakta aşırı terleme varsa, gün içinde bir kez daha değiştirmek faydalı olur. Spor sonrası, sıcak havalarda ya da uzun süre ayakta kalınan günlerde çorapların nemli kalması hem cilt tahrişine hem de mantar gibi sorunlara zemin hazırlayabilir. Bu nedenle çorap değişimi sadece rahatlık değil, koruyucu bir alışkanlık olarak görülmeli. Kuru ve temiz bir çorap, ayak sağlığını korumada basit ama etkili bir önlemdir.” - Podolog Beste Altınordu
