'Bomba'yı aksesuar gibi taşıyorlar! Tacizden sonra icat etti, tek engeli maliyet
Sokakta yürürken bile tetikte olmak zorunda kalan milyonlarca kadının ortak duygusu güvensizlik. Kimisi dövüş sporlarına yöneliyor, kimisi çantasında biber gazı taşıyor, kimisi kulaklığını takıp sokağı duymamaya çalışıyor. Ancak İspanya’da bir kadın, yaşadığı taciz olayından güvenlik önlemlerinde seviye atlatan bir icada imza attı: El bombası görünümlü bir cihaz.
Derleyen: Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr - 2024 yılında WIN International tarafından 33 ülkede, 33 bin 866 katılımcıyla gerçekleştirilen kapsamlı araştırma, cinsiyetler arası fırsat eşitliği ve haklar konusundaki küresel tabloyu gözler önüne serdi. Araştırmanın en çarpıcı bulgularından biri ise şu: Dünyanın hiçbir yerinde kadınlar kendini tam anlamıyla güvende hissetmiyor. Dünyanın farklı bölgelerinde yaşayan kadınların, içinde bulundukları kültürel, ekonomik ve sosyal koşullara göre geliştirdikleri güvenlik önlemleri de büyük çeşitlilik gösteriyor. Kimi yalnız başına dışarı çıkmamayı tercih ediyor kimi geceleri yanına bir erkek alarak kendini korumaya çalışıyor. Her kadın kendi yaşam koşullarına göre bir 'hayatta kalma stratejisi' geliştiriyor. Ancak son dönemde, bu konudaki en sıra dışı ve dikkat çekici çözüm önerisi İspanya’dan geldi. Bir gece sokakta tacize uğrayan Julieta Rueff isimli genç kadın, yaşadığı travmayı kişisel bir güvenlik çözümüne dönüştürdü: Kadınlar için tasarlanmış bir ‘el bombası’ geliştirdi. Peki ama nasıl?
'BENİM YAŞADIKLARIMI YAŞAMASINLAR'
Barselona sokaklarında sıradan bir gece, 23 yaşındaki Julieta Rueff için bir dönüm noktası oldu. Onu takip eden bir yabancı sadece hayatını değil, hedeflerini de tamamen değiştirdi. Aslında bir süredir tanımadığı biri tarafından izlendiğini fark etmişti. O günleri “Beni evime kadar takip etti. Günlerce aynı saatte, aynı köşede karşıma çıkıyordu. En kötüsü yalnız olmam değildi. Ne yapacağımı bilememekti. Aynı kişi yine beni izliyordu. Beni yakalamaya çalıştığı gecelerden birinde kaçmayı başardım ama eve asla varamayacağımı düşünüyordum” diye hatırlamıştı.
Julieta'nın o gün yaşadığı korku büyük bir dönüşümün temelini attı. Korkunun içinden bir fikir doğurdu: 'Her kadın güvenle evine dönebilmeli'. “O geceyi yaşamasaydım, belki hayatım daha sakin olurdu. Ancak şimdi bir amacım var. Başka hiçbir kadının benim yaşadıklarımı yaşamaması için uğraşıyorum” diyen Julieta, bugün o, sokakta kadınlara yönelik tacizi caydırmak için tasarlanan 'FlamAid' adlı pasif savunma cihazının yaratıcısı.
“FamAid işte böyle doğdu. Amacım herkesi evlerine geri döndürmek ve başka hiç kimsenin benzer bir durum yaşamamasını sağlamaktı. Çantamdan bir şey çıkarıp kendimi savunmaya vaktim olmadı. Belki de o panik anındaki insanlara yönelik çözümlerin tasarlanmadığını düşünmeye başladım. Panik anında düşünmeye, çantadan bir şey çıkarmaya zaman olmuyor. Ben de dedim ki neden aktive etmesi bu kadar kolay bir şey olmasın?” diyen Rueff, böylece halkasını çektiğiniz anda çalışan bir güvenlik sistemi tasarladı. Ayrıca kullanıcılar, ücretsiz mobil uygulama üzerinden üç kişiyi acil irtibat olarak tanımlayabiliyor ve yardım çağrısı gönderebiliyor.
Rueff’in tasarladığı cihaz, ilk bakışta dikkat çekici bir ayrıntıya sahip. Bir el bombası gibi çalışıyor ama tek yaptığı şey, 110 desibel şiddetinde bir alarm sesiyle çevreyi uyarmak ve aynı anda kullanıcıya en yakın olan tanıdıklara ya da güvenlik birimlerine sinyal göndermek. Rueff cihaz için, "Benim yaptığım, dünyada aktive edilmesi en kolay silah olan el bombasını düşünmek oldu. Tabii ki daha fazla şiddet üretmemek ama var olan şiddeti caydırmak için pasif savunmayı devreye sokmaya karar verdim. Öte yandan evde bir sorun olduğunda kayıtlı adrese yardım gönderiliyor ama biz dinamik bir yapıdayız, dolayısıyla yardımın bulunduğum yere gelebilmesi için GPS takibini de eklemeyi mantıklı buldum" ifadelerini kullandı.
İLK SİPARİŞ ABD'DEN GELDİ: 'HERKES ERİŞSİN İSTİYORUZ'
Julieta Rueff’in bu yola çıkmasındaki motivasyon, bir reklam fikri ya da girişimcilik sevdasından değil; yaşadığı ağır korkudan doğdu. “Rutinlerimi ezberledi. Beni kapıya kadar takip etti. Annemin aldığı biber gazını hiç kullanamadım. O panik ânı, cihazların değil içgüdülerin devreye girdiği bir andı” dedi. “O an bana kendini savunmaya fırsat tanımayan bir sistemin içinde olduğumuzu fark ettim” diyen Rueff'in yaşadıkları onu güçsüz kılmadı aksine, “Başıma gelenler bir süper güç çünkü daha fazla insanın başına gelmesini önleyebilirim” diyerek hayatına anlam kattığını söyledi.
Şu anda İspanya ve Portekiz’de yoğun ilgi gören cihaz, ilk siparişini ABD'den aldı. Julieta, 2025 sonuna kadar Latin Amerika’ya açılmak istediklerini çünkü kadın cinayetlerinin orada daha yaygın olduğunu söyledi. Tek engelin maliyet olduğunu dile getiren genç girişimci “Cihaz 59.99 euro. (Yaklaşık 2 bin 500 lira) Bu fiyatla herkes ulaşamaz. Bu yüzden daha erişilebilir hale getirmek için ölçeklenebilir üretim üzerine çalışıyoruz” dedi.
'EN BAŞTA AİLEME ANLATAMADIM, UTANDIM'
Julieta yalnızca cihaz üretmiyor, aynı zamanda sosyal bir etki hareketi yaratıyor. Flamaid ekibi, okullarda, üniversitelerde, şirketlerde konuşmalar yapıyor, seminerler veriyor. Genç girişimci, “O konuşmalardan aldığımız ücreti bağışlıyoruz. Seçim hakkını da katılımcılara bırakıyoruz. Hangi kadın derneğine gitmesini istiyorlarsa oraya gönderiyoruz” diyerek şu ifadeleri kullandı:
"İlk başta bunu aileme anlatamadım, utandım, suçluluk hissettim. 'Acaba o gün ona selam vermesem böyle olur muydu?' diye düşündüm. Bunu bir zayıflık olarak görüyordum, sonra anladım ki belli bir sorunu yaşamak aynı zamanda insana çok büyük bir güç veriyor. Zor bir dönemden geçen kişi, bunu bizzat yaşadığı için, onu çözecek araçlara sahiptir. İçeride bir değişim yaşandı, bir güç hissetmeye başladım. Bir kız bana, eskiden her gece anahtarlarını parmaklarının arasında taşıyarak dolaştığını, kendini savunmak zorunda kalırsa diye şimdi yanında FlamAid taşıdığını çünkü bu şekilde kendini çok daha güvende hissettiğini anlattı. Ayrıca çantalarında cihazla kızların bir hayli fotoğrafını da aldık. Bu beni çok mutlu ediyor çünkü başarmak istediğim şey buydu. Alarm gönderen kişilerin kendilerini daha güvende hissetmeleri ve acil durum iletişim kişilerinin bu mesajları alabilmeleri beni çok mutlu ediyor."
KEŞFETYENİ
'Kızılcık Şerbeti'nde 'Pembe' karakterini canlandıran oyuncu Sibel Taşçıoğlu'na veda paylaşımı yapmayan Evrim Alasya'dan sert açıklama geldi.
