Zeytin Yaprağından İncir Çekirdeğine: Unutulmuş Anadolu mucizeleri
18.05.2025 - 02:01 | Son Güncellenme:
Zeytin yaprağı, propolis, mor meyveler ve unutulmuş Anadolu lezzetleri… Modern beslenmede yeniden keşfedilen süper gıdaların etkisini artırmak mümkün. Geleneksel bilgiler artık bilimsel karşılık buluyor.
DİDEM SEYMEN - Anadolu topraklarında yüzyıllar boyunca doğanın sunduğu binlerce güçlü besin kullanıldı. Ancak modernleşmeyle birlikte bu geleneksel süper gıdalardan bazıları unutuldu. Kimyager Özlem Erarslan, fitoterapi ve çocuk beslenmesi üzerine uzmanlık eğitimleri almış olup süper gıdalarla ilgili bilgisini ve ürünlerini bilimsel temele dayandırıyor. Ravla markasının kurucusu Özlem Erarslan, süper gıdalarla ilgili sorularımızı yanıtladı…
Hangi süper gıdaların moleküler yapıları, bağışıklık sistemini desteklemede daha etkilidir?
Bağışıklık sistemini destekleyen süper gıdalar, antioksidanlar, polifenoller, flavonoidler ve doğal antibakteriyel bileşenler açısından zengindir. Bu moleküller hücre yenilenmesini destekler.
● Propolis: Flavonoid ve fenolik asit içeriğiyle bağışıklık hücrelerini destekler. Antiviral etkisi, özellikle mevsimsel enfeksiyonlarda önemlidir.
● Zencefil & Zerdeçal: Gingerol ve kurkumin maddeleri anti-inflamatuvardır, ayrıca hücresel stresle savaşır. Kurkumin, bağışıklık hücreleri arasındaki iletişimi destekler.
● Mor meyveler (yaban mersini, aronya, karadut): Antosiyanin ve C vitamini yönünden çok zengindir. DNA hasarını önlemeye yardımcı olurlar.
● Zeytinyağı: Yüksek oleik asit ve hidroksitirosol içeriği sayesinde bağırsak bağışıklığını ve hücresel bütünlüğü destekler.
● Zeytin yaprağı: Oleuropein, virüslerin hücreye tutunmasını engellemeye yardımcı olur. Aynı zamanda serbest radikalleri nötralize eder.
Bu içerikler dengeli bir şekilde beslenmeye eklendiğinde bağışıklık sistemini destekler.
Süper gıdaların biyoyararlanımı nasıl artırılır?
Bir süper gıdanın ne kadar etkili olacağı, sadece içeriğindeki maddeye değil, o maddenin vücut tarafından ne kadar emildiğine bağlıdır. Bu da “biyoyararlanım”la ilgilidir. Bazı doğal bileşenler uygun destekleyicilerle alındığında etkisini artırır.
● Zerdeçal + Karabiber: Karabiberdeki piperin maddesi, kurkuminin emilimini % 2000’e kadar artırır.
● Zeytinyağı + Lipofilik bileşikler (örneğin domates, havuç): Yağda çözünen antioksidanların (likopen, beta-karoten) bağırsaklardan emilimini kolaylaştırır.
● Propolis + Bal: Balın doğal enzimleri, propolisin sert yapısını yumuşatır ve bağırsaklarda daha kolay çözünmesini sağlar.
● Meyve + Yoğurt: C vitamini yönünden zengin meyvelerle birlikte tüketilen probiyotikler, hem bağışıklık hem de bağırsak sağlığını destekler
Bazı gıdalar unutuldu
Doğru kombinasyonlarla tüketilen süper gıdalar, daha az miktarda daha büyük etki yaratır. Geleneksel Anadolu mutfağında yer alan ancak unutulmuş süper gıdalar hangileridir?
Anadolu topraklarında yüzyıllar boyunca doğanın sunduğu binlerce güçlü besin kullanıldı. Ancak modernleşmeyle birlikte bu geleneksel süper gıdalardan bazıları unutuldu. Oysa içeriklerindeki zengin mikrobesin profili, onları hâlâ çok kıymetli kılıyor.
● İğde unu: Lif, flavonoid ve C vitamini kaynağı. Özellikle bağırsak florasını besleyerek bağışıklık sistemini destekler.
● Kudret narı: İçeriğindeki charantin maddesi mide mukozasını korumaya, hücre onarımına yardımcı olur.
● Alıç sirkesi: Polifenolce zengindir; özellikle kalp-damar sistemi için geleneksel bir destekleyicidir.
● Melisa çayı: Oğul otu olarak da bilinir; gevşetici ve sinir sistemini dengeleyici etkisi vardır.
● Meşe balı: Fenolik bileşik oranı yüksek, şeker oranı düşüktür. Prebiyotik etkisiyle bağışıklığı ve sindirimi destekler.
● İncir çekirdeği yağı: Alfa-linolenik asit (bitkisel Omega-3) kaynağıdır, inflamasyonu azaltmaya yardımcı olur.
● Ruşeym yağı: Buğdayın embriyosundan elde edilir. E vitamini ve çinko içeriği sayesinde bağışıklıkta rol alır.
● Sade yağ (ghee): A, D, E, K vitaminleri içerir. Bağırsak geçirgenliğini destekleyen, kolay sindirilen bir yağdır.
Bu gıdalar hem geleneksel bilgi hem de modern bilimin ışığında yeniden hak ettikleri değeri kazanmalıdır.
Aromatik yapısı korunur
Soğuk sıkım zeytinyağı ile rafine zeytinyağı arasındaki fark nedir? Hangisi süper gıdadır?
● Soğuk sıkım zeytinyağı, 27°C’nin altında hiçbir kimyasal kullanılmadan elde edilir. Zeytinin polifenolleri, vitaminleri ve doğal aromatik yapısı korunur. Özellikle erken hasat zeytinden özel hassasiyetle üretilen yağlar fenolik bileşikler açısından çok zengindir.
● Rafine zeytinyağı, düşük kaliteli veya asit oranı yüksek zeytin yağlarının kimyasal işlemler ve yüksek ısı kullanılarak “temizlenmiş” halidir Süper gıda olarak kabul edilen zeytinyağı, sadece soğuk sıkım, naturel ve yüksek polifenollü olandır.
Antibakteriyel etkisi var
Zeytin yaprağı da bir süper gıda olabilir mi? İçerdiği oleuropein maddesinin sağlığa katkıları nelerdir?
Kesinlikle evet. Zeytin yaprağı genellikle unutulmuş ama çok güçlü bir süper gıdadır. En dikkat çeken bileşeni oleuropein, vücut üzerinde çok yönlü etkilere sahiptir.
● Antiviral ve antibakteriyel etkisi ile enfeksiyonlara karşı koruma sağlayabilir.
● Antioksidan kapasitesi yüksektir, serbest radikalleri temizleyebilir.
● Kan şekeri ve tansiyon dengesine katkı sağlayabilir. Bu da çocuklarda aşırı iştah veya iştahsızlık gibi dengesizlikleri önlemeye yardımcı olabilir.
● Son yıllarda çocuk beslenmesinde kullanılabilirliği üzerine birçok araştırma yapılmaktadır. Gelecekte çok daha hayatımızda olacağına inanıyorum.
