Tokat gibi otoportre: Van Gogh'un 'hasta adam'ı
Vincent Van Gogh'un yaşadığı zorluklara herkes az çok hakim. Yine de, onu anlayıp anlayamadığımız ise hala bir muamma. Van Gogh'un uzun yıllardır üzerinde çalışılan bir otoportresi bulunuyordu: Hasta Adamın Otoportresi. Nihayetinde bu resmin gerçekten kendisine ait olduğu ve hangi dönemde yapıldığı ortaya çıktı. Hiç durmadan, sonsuza kadar Van Gogh!
Ondan beri hiçbir şey eskisi gibi değil. Fırçasını tuvalde gezdirmeye başladığı ilk günden beri hiçbir şey eskisi gibi değil. Sanat tarihinde bıraktığı iz, insanlığın vicdanında bıraktığı iz ve 21. yüzyılın popüler kültürünü bile etkileyecek kuvvette bıraktığı iz hep sabit kalacak. Çünkü o, modern resmin ve izlenimciliğin en çok konuşulan isimlerinden. Yaşarken yaşadığı tüm zorluklar, anlaşılma çabası, atlatamadığı problemler resimlerini ve yaşantısını derinden etkiledi. Anlaşılamayan, kendini dinletemeyen bir ressamın çabalarıyla doluydu tüm yaşamı. Van Gogh, hepimize ilham verecek eserleriyle ve herkesin ders alması gereken hayatıyla dünyada iz bırakıp gitti. Gitti ama eserleri de her geçen gün daha da popülerleşti.
Otoportreleri hep konuşuldu
Van Gogh'un yaptığı tüm resimler çok popüler olsa da yaptığı portreler ve otoportreler hep daha çok dikkat çekiciydi.
"Zira kendisinin imza işleri bunlardı" diyebiliriz. İfadeleri, duruşları, bakışları yansıtma biçimi, onu portre ressamlığında bir adım öne taşıdı.
30'dan fazla otoportre yapmış bir ressamdan bahsediyoruz, bunu konuşmamamk olmaz.
Bir tanesi vardı ki...
Fakat otoportreleri içinde çok çarpıcı görünen bir tanesi vardı ve o resmin ta 1970'li yıllardan beri üzerinde bir tartışma süregeliyordu: Bu resim sahiden Van Gogh'un mu?
Zira resim, hem fazlasıyla Van Gogh'a ait gibi duruyor hem de farklı izler taşıyordu.
Fakat Norveç'teki National Gallery'nin koleksiyonunda bulunan bu resim, pek çok incelemeden geçtikten sonra Van Gogh eseri olarak tescillendi.
'Hasta Adamın Otoportresi' sahiden onunmuş!
National Gallery tarafından Hollandalı uzmanlara gönderilen eser, X-ray analizlerinden, fırça izi testlerinden geçirildi ve Van Gogh'un kardeşi Theo'ya yazdığı mektuplarda da bu eserden bahsedildiği fark edildi.
Kendini 'hasta bir adam' olarak resmeden Van Gogh, bu resmi 1889'da bitirmiş.
"Hastalığının en ağır dönemi..."
O dönem, Van Gogh'un gerçekten ağır psikoz nöbetleri geçirdiği bir dönem.
Theo'ya 1889 yılının Eylül ayında gönderdiği bir mektupta resimden "Hasta olduğum zaman yaptığım bir deneme" diyerek bahsediyor.
Bu kadar kıymetli bir eseri, artık gerçekten Van Gogh'un ellerinden çıktığını düşünerek inceleyebilecek, izleyebileceğiz.
Ben gözlerine bakınca, yaşadığı sancıları hissedebiliyorum. Eminim siz de hissediyorsunuzdur.
Yardım etmeyi unutmamak gerek
Van Gogh'un o tabloya sakladığı şeylere gözü takılıyor sonra insanın. İçten içe hissediyorsunuz, ruh sağlığı problemlerinin ne kadar sancılı olduğunu...
Bu nedenle, yardım etmeyi, sorunları küçümsememeyi öğrenmek gerek. Van Gogh çok itilip kakıldı, bizim ise bunu bir kişiye daha yapmaya hakkımız yok.
'Hasta adam'ın tokat gibi bakışları gözümüzün önünde...
andac.uzel@demirorenmedya.com
