Rachid Taha: Bir dönemin simgesi

Dünya, Rachid Taha’yı 'Abdel Kader' ve 'Ya Rayah' şarkılarıyla tanıdı. 'Kara Şahin Düştü' filminin epik müziği 'Barra Barra' da ününe ün kattı. 18 Eylül 1958 doğumlu Cezayir asıllı Fransız müzisyen, geçirdiği kalp krizi sonucu aramızdan ayrıldı.

Cezayir’de doğan Rachid Taha, 1968’de tam da Paris’in yanıp tutuştuğu dönemde ailesiyle buraya taşındı. Her göçmen gibi entegrasyon ile asimilasyon arasında git-gel yaşayan Rachid Taha, 23 yaşında kurduğu ve dönemin modası itibarıyla ağırlık rock etkileri taşıyan Carte de Sejour grubuyla adını duyurdu.

Müziğe ilk adım: Oturma izni…

Carte de Sejour, yani Türkçe karşılığıyla “Oturma İzni”, Rachid Taha’nın kendisi gibi göçmenlerin yaşadığı ekonomik, sosyal ve politik sorunlara değindiği şarkıları ifade ettiği grup olarak ünlendi. 90’lara gelindiğinde futbolda Zinedin Zidane ile göçmen çocukları Fransa kamuoyunda daha görünür olmaya başladıysa bunun öncüllerinden biri kuşkusuz Rachid Taha’dır. 1970’li yıllarda Mağrip coğrafyasında ünlenen 'Ya Rayah' (Yolcu) isimli parçayı 1990’larda Fransa üzerinden dünyanın gündemine sokan, Goran Bregoviç’ten Yorgo Dalaras’a kadar pek çok ismin dikkatini çeken Rachid Taha, bu şarkının yanı sıra Türkiye’de 'Abdel Kader' ile de adından söz ettirdi.

Daha önce İstanbul’da konser de veren Rachid Taha’nın müzikleri dünyaca ünlü Hollywood yapımlarında da yer aldı. Ridley Scott’ın yönettiği 2001 yapımı 'Kara Şahin Düştü' (Black Hawk Down) filminde Rachid Taha’nın 'Barra Barra' (Dışarı) isimli sert eleştiriler içeren agresif şarkısı dikkat çekmişti. Şarkı aslında Rachid Taha’nın hem geçmişi hem de ait olduğu sosyal sınıfın sorunlarından izler taşıyordu.

Arapça kadar Fransızcayı da şarkılarında kullanan Rachid Taha, bu sayede sadece Mağrip ve diğer Arap topluluklarının değil Fransızların da beğenisini kazanabildi. Öyle ki Rachid Taha’nın Paris’teki herhangi bir konserinde göçmenler kadar yerli Fransızlara da rastlamak mümkündü.

Sosyal medyada ölüm haberinin yayılması üzerine gelen tepkilere bakıldıkça da Fransız toplumu üzerinde yarattığı etkiyi daha açık görmek mümkün. Öyle ki vaktiyle kendisinin yazdığı şarkı sözleri Fransa Ulusal Meclisi’nde göçmen karşıtı Ulusal Cephe milletvekillerinin oturduğu bölüme bırakılmıştı.

58 yaşında hayatını kaybeden Rachid Taha, bilhassa Fransa’da bir kuşağın simgesi olmaya devam edecek.

ihsan.dindar@milliyet.com.tr
https://instagram.com/ihsandinovski