Uzay çalışmaları ilk defa ne zaman yapılmaya başlamıştır?
İnsanlık tarihi boyunca uzay, gizemini hep koruyan bir çalışma alanı olmuştur. Peki uzay çalışmaları ilk olarak ne zaman başladı? Uzay çalışmaları nasıl gelişti? İşte uzay çalışmaları hakkında bilmeniz gereken her şey...
İnsanoğlu antik dönemlerden bu yana uzay çalışmaları için uzaya roket ve araç göndermenin hayalini kurdu. Çinliler yüzyıllar önce askeri ve kutlama amacıyla uzaya fişek gönderdi. Fakat roket gönderilerek yapılan uzay çalışmaları ilk olarak 20'nci yüzyılın ikinci döneminde başladı. İlk uzay araçları yer çekimi etkisinden kurtulmayı başararak uzaya doğru yol alabildi.
Uzay çalışmaları ilk olarak nasıl başladı?
20'nci yüzyılda Sovyetler Birliği ve ABD arasında çetin bir uzay savaşı vardı. Her iki ülke de uzaya gidebilmek için uzay roketleri geliştirme üzerinde çalışıyordu. Uzay yolculuğunun kapılarını açan ilk bilim insanları Rusya'da Konstantin Tsiolkovski, ABD'de Robert Goddard ve Almanya'da Hermann Oberth olarak bilinir.
1930'lu ve 1940'lı yıllarda Nazi Almanyası uzun menzilli roketleri silah olarak kullanma üzerinde çalışıyordu. İkinci Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru İngiltere'nin başkenti Londra, 320 kilometre menzilli V-2 füze ile vuruldu. V-2 tipi füze Manş Denizi üzerinde 95 km irtifada saatte 5 bin 600 km hızla hareket ediyordu.
Uzaya giden ilk kişi kimdir?
İkinci Dünya Savaşı'nın ardından ABD ve Sovyetler Birliği kendi füze programlarını oluşturdu. 3 Ekim 1957'de Sovyetler Birliği ilk yapay uydu olan Sputnik 1'i yörüngeye yerleştirdi. 12 Nisan 1961'de Rus kozmonot Yuri Gagarin, Vostok 1 uzay aracı ile Dünya yörüngesini dolaşan ilk insan oldu. 108 dakika süren yolculuğu sırasında Gagarin 327 kilometre yükseklikte uçmuştur.
İlk ABD uydusu Explorer 1 31 Ocak 1958'de yörüngeye fırlatıldı. 1961'de Alan Shepard, uzaya giden ilk ABD vatandaşı oldu. 20 Şubat 1962'de John Glenn'in tarihi uçuşu onu tarihte yörüngede seyahat eden ilk ABD vatandaşı yapmıştır.
Ay'a ayak basan ilk insan kimdir?
1961'de dönemin ABD Başkanı John F. Kennedy '10 yıl içinde Ay'a ayak basma ve güvenli bir şekilde Dünya'ya geri dönme' hedefini koydu. 20 Temmuz 1969'da Neil Armstrong insanlık için büyük bir adım attı ve Ay'a ayak basan ilk kişi oldu. 1969 ve 1972 yılları arası Ay'a 6 adet Apollo görevi gerçekleştirildi.
1960'larda insanlar Ay'a ayak basmadan önce insansız bir uzay aracı Ay'da fotoğraf çekti ve sondaj çalışmaları yaptı. 1970'li yılların başında yörünge destekli iletişim ve navigasyon uyduları herkesin günlük yaşamına girmeye başlamıştı. Yine aynı dönem Mariner adlı uzay aracı Mars yörüngesine yerleştirildi ve Kızıl Gezegen'in yüzey haritasını çıkardı. 1970'lerin sonunda Voyager uzay aracı Jüpiter, Satürn halka ve uydularının detaylı fotoğraflarını çekmesi için uzaya gönderildi.
ABD'nin ilk uzay istasyonu Skylab, 1970'lerde insanlı uzay uçuşu için önemli bir merkezdi. Burada ABD ve Sovyetler Birliği'nin ilk ortak uzay görevi olan Apollo-Soyuz Test Projesi gerçekleştirildi.
1980'li yıllarda uydu iletişim teknolojileri televizyon programlarının evlere taşınmasına yardımcı oldu. Birçok kişi çanak anten teknolojisi ile tanıştı. Uydular Antarktika üzerinde ozon tabakası deliğini keşfetti, orman yangınlarını tespit etti ve 1986 yılında meydana gelen Çernobil reaktör kazasının fotoğraflarını çekti. Gökbilim amaçlı kullanılan uydular yeni yıldızlar keşfetti ve Samanyolu galaksisinin merkezi hakkında yeni fikirler edinmemizi sağladı.
Nisan 1981'de uzaya çıkan ilk uzay mekiği olan Columbia Uzay Mekiği uzaya gönderildi. Ocak 1986'ya kadar da başarılı olarak 24 uydu uzaya gönderildi. Fakat 28 Ocak 1986'da Challenger Uzay Mekiği kalkışı sırasında patladı ve araçtaki 7 astronot hayatını kaybetti.
Challenger Uzay Mekiği kazası, ABD'nin uzay programını tekrar değerlendirmesine yol açtı. Uzay programının yeni hedefi, uyduları fırlatırken doğru ve uygun fırlatma teçhizatının uygun olup olmadığından emin olmaktı. Günümüzde roket fırlatma için birden çok fırlatma tekniği, istasyonu ve uydu sistemleri bulunmaktadır.
Körfez Savaşı, modern savaşlarda uydu teknolojisinin öneminin anlaşıldığı dönem oldu. Körfez Savaşı sırasında müttfefik kuvvetler, düşman hattında gelişen olaylardan haberdar olmak için uydu teknolojilerini kullandı. Uydu teknolojileri sayesinde koalisyon güçleri savaşı hızlı şekilde sonlandırdı.
Uzay sistemleri ülke savunmalarında en etkili yöntemler olma yolunda emin adımlarla ilerliyor ve gelişiyor.
Uluslararası Uzay İstasyonu nedir?
Uluslararası Uzay İstasyonu Dünya'nın yörüngesinde alçak irtifada araştırma yapan araştırma laboratuvarıdır. Tasarımı ve yapımına katkı sağlayan birçok farklı partner sayesinde Uluslararası Uzay İstasyonu ortak uzay araştırmalarının sembolü haline geldi.
Instagram.com/mehmetcankmrc
twitter.com/mehmetcankmrc
YouTube.com/mehmetcankomurcu