Unutulmak istenen yıllar! 10 binlerce kişi hayatını kaybetti...
14.11.2022 - 12:41 | Son Güncellenme:
Depremler bazen hissedilmeyecek kadar küçük şiddette olabildiği gibi bazen de büyük yıkım ve felaketlere yol açmaktadır. Küçük bir depremde kırık genelde yer kabuğunun derinliklerindeyken büyük bir depremde kırık yer yüzüne ulaşarak fay kırığını oluşturur. Tarihe bakıldığında dünyanın birçok bölgesinde hatta bazen aynı ülke sınırları içerisinde çok büyük şiddette depremler meydana gelmiştir. Büyüklükleri ve verilen kayıplara bakıldığında unutulmak istenen yıllar olarak tanımlanan büyük depremlerde yüz binlerce kişi hayatını kaybetmiş milyonlarca liralık maddi zararlar kaydedilmiştir. Peki, dünyada en büyük deprem nerede, kaç şiddetinde meydana gelmiştir?
Yer kabuğunda ortaya çıkan ve dalgaların yer yüzüne ulaşması sonucu sarsılma meydana getirmesi deprem olarak tanımlanır. Richter ölçeği ise depremin büyüklüğünün belirlenmesinde kullanılır. Bu ölçeğe göre 3 ve altındaki depremler genelde hissedilmezken depremin büyüklüğü 7 ve üstüne ulaştığında yıkıcı sonuçlara neden olabilir. Yer yüzüne yakın bir noktada meydana gelen depremler tsunami ile sonuçlanabiliyor. Dünya tarihinde meydana gelen birçok büyük depremde, deprem sonrası tsunami meydana gelmesi ve kıyı ülkelerini etkilemesiyle kayıplar yüz binleri geçmiştir. İşte dünyada meydana gelmiş en büyük depremler ve yaşanan acı kayıplar...
1. Gölcük Depremi (Türkiye) - 1999
17 Ağustos 1999 saat 03.02'de meydana gelen Gölcük Depreminin büyüklüğü 7.4 olarak ölçülmüştür ve 45 saniye sürmüştür. Merkez üssü Adapazarı olan deprem Türkiye'de Marmara Bölgesi'nde Kocaeli, Yalova, Sakarya, İstanbul ve Düzce'de büyük yıkıma neden olmuştur. Gölcük Depreminde 2010 yılında yayımlanan Meclis araştırması raporuna göre 18.373 kişi hayatını kaybetti, 48 bin 901 kişi ise yaralandı. 285.211 ev, 42.902 iş yeri hasar gördü. Resmi olmayan bilgilere göre 50.000'e yakın kişi öldü, 100.000'e de yakın kişi yaralandı. Gölcük Depremi büyüklüğü ve etkilediği alanın genişliği ile maddi kayıplar açısından en büyük depremler arasında yer almaktadır.
2. Haiyuan Depremi (Çin) - 1920
Çin'in Haiyuan bölgesinde meydana gelen Haiuyan Depremi, Gansu Depremi olarak da bilinmektedir. 16 Kasım 1920'de meydana gelen depremin büyüklüğü 7.8 olarak ölçülmüştür. Haiyuan Depremindeki can kayıpları 200.000'i geçmiştir. En çok kaybın yaşandığı depremlerden olan Haiyuan depremindeki kayıpların bir kısmı ise deprem sonrası meydana gelen toprak kaymalarına bağlı olmuştur.
3. Tangshan Depremi (Çin) 1976
28 Temmuz 1976 yılında Çin'de meydana gelen Tangshan Depremi 7.8 büyüklüğündedir. Depremde 180.000 bina yıkıldı ve 240.000 kişi öldü.
4. Xining Depremi (Çin) - 1927
Xining Depremi, dünyada en çok depremin meydana geldiği ülkelerden olan Çin'de 22 Mayıs 1927'de meydana gelmiştir. 7.9 büyüklüğündeki depremde yaklaşık 200.000 kişi ölmüştür. Ayrıca 500'den fazla okul ve iş yerinde de büyük zararların oluştuğu raporlarda yer almaktadır.
5. Damghan Depremi (İran) - 856
Damğan (Damghan) Depremi İran'ın Semnan Eyaleti'nde yer alan Damghan şehrinde meydana gelmiştir. 856 yılında yaşanan depremin büyüklüğü 8.0 olarak tahmin ediliyor. Tarihte meydana gelen en ölümcül depremler arasında olan Damghan Depreminde yaklaşık 200.000 kişi hayatını kaybetmiştir.
6. Kamchatka Depremi (Rusya) - 1952
Kamchatka Depremi 4 Kasım 1952 yılında Rusya'nın doğusunda meydana gelmiştir. 9.0 şiddetindeki depremde kayıp bildirilmemiştir. Fakat depremle birlikte oluşan tsunami Alaska, Şili ve Yeni Zelanda'da etkisini göstermiştir. Kamchatka bölgesinde daha önce 1737 ve 1923 yılında da depremler yaşanmıştır.
7. Honshu Depremi (Japonya) 2011
Dünyada meydana gelen en büyük depremler sıralamasında 11 Mart 2011 yılında Japonya'da meydana gelen Honshu Depremi de yer almaktadır. Honshu Depremi 9.0 büyüklüğünde meydana gelmiştir. 16.000'e yakın can kaybının yaşandığı depremde 2.531 kişinin ise hala kayıp olduğu belirtiliyor. Depremde 45.700 bina yıkılmış, 144.300'ü ise hasar görmüştür.
8. Sumatra Depremi (Endonezya) - 2004
Sumatra Depremi 26 Aralık 2004'te Endonezya'da meydana geldi. Depremin büyüklüğü 9.1. Deprem sonrası meydana gelen tsunami nedeniyle 230.000'den fazla kişi hayatını kaybetti. 14 Asya ülkesinde etkili olan Sumatra Depremi tarihteki en büyük üçüncü deprem olarak kayıtlara geçmiştir.
9. Alaska Depremi (ABD) - 1964
Büyük Şili Depreminden sonra dünyadaki en şiddetli ikinci deprem olarak bilinen Alaska Depremi 28 Mart 1964’te meydana geldi. Depremin şiddeti 9.2 olarak ölçülmüştür. Dört dakika otuz sekiz saniye süren Alaska Depremi kıyıda 67 metre yüksekliğe kadar ulaşan tsunami meydana getirmiştir. Depremde 130 kişi hayatını kaybetmiştir.
10. Büyük Şili Depremi - 1960
Büyük Şili Depremi 22 Mayıs 1960 yılında tüm zamanların ölçülmüş en büyük depremi olarak tarihe geçmiştir. 9.5 büyüklüğünde meydana gelen Şili Depreminin merkez üssü başkent Santiago'dur. Bu deprem 10.000 kilometrelik mesafedeki birçok bölgeyi etkilemiştir. Depremde can kaybının 1655 kişi olduğu tahmin edilmektedir.
11. Nepal Depremi 2015
Nepal depremi 25 Nisan 2015 saat 11.56'da gerçekleşmiştir. 1934'ten beri ülkede yaşanan en şiddetli deprem olarak kabul edilen depremin büyüklüğü 7.9'dur. Depremden sonra alınan bilgilere göre 6500 civarında insan hayatını kaybetti. Depremin kaynağı, Türkiye’nin de üzerinde bulunduğu dünyanın sismik yönden en aktif olan Alp-Himalaya Dağ Kuşağındaki Hindistan ve Avrasya levhaları sınırı boyunca uzanan bindirme fayı olarak belirtilmiştir.
