Marteniçka nedir ve ne zaman çıkarılır? Marteniçka bilekliği leylek görmeden çıkarılır mı, leylek görünce ne yapmalı?
04.03.2025 - 00:45 | Son Güncellenme:
Kırmızı ve beyaz ipler ile hazırlanan marteniçkalar, 1 Mart itibarıyla bilekler bileklerdeki yerini aldı. Yeni başlangıçları ve baharın neşesin, gelişini simge simgeleyen marçeniçka bilekliklerinin ne zaman çıkarılacağı ve ağaca bağlanacağı merak konusu oldu. Peki, Balkan geleneği marteniçka ne zaman çıkarılır, bileklik leylek görmeden çıkarılır mı? İşte, konuya dair detaylar...
Marteniçka bileklikler mart ayı boyunca bilekleri süslemeye devam ediyor. Marteniçkalarda kullanılan beyaz renk uzun ömrü, kırmızı renk ise sağlık ve gücü temsil ediyor. Bileklerini dileyip bilekliklerini takanlar marteniçkaların ne zaman çıkarılacağını merak ediyor. Peki, marteniçka ne zaman çıkarılır, bileklik leylek görmeden çıkarılır mı? İşte, ayrıntılar...
MARTENİÇKA NE ZAMAN ÇIKARILIR?
Baharın gelişini simgeleyen marteniçkalar, 1 Mart itibarıyla bileklere takılıyor ve ay boyunca taşınıyor. İnanışa göre, Mart ayı içinde bir leylek görenler, marteniçkalarını çıkararak çiçek açan bir ağaca bağlıyor. Bu ritüel, sağlık, bereket ve dileklerin gerçekleşmesi için yapılıyor.
MARTENİÇKA BİLEKLİĞİ LEYLEK GÖRMEDEN ÇIKARILIR MI?
Eğer Mart ayı içinde leylek görülmezse, marteniçkalar 31 Mart’ta çıkarılıyor. Kimi insanlar, gelecek yıl yeniden kullanmak üzere saklarken, bazıları dilek dileyerek toprağa gömüyor ya da bir taşın altına bırakıyor. Marteniçkayı bir ağaca bağlamanın, dileklerin kabul olmasını hızlandırdığı düşünülüyor.
MARTENİÇKA HİKAYESİ
Bulgaristan kültüründe marteniçkaya dair çeşitli efsaneler bulunmaktadır. Bunlardan biri de Baba Marta''dır. (Marta Nine) Baba Marta, günümüze kadar korunmuş en saygın gelenekler arasında yer almaktadır.
Bulgarlar, 1 Mart'tan itibaren Baba Marta (Marta Nine) günlerinin başladığına inanmakta ve yakınlarına "martenitsa" olarak adlandırılan sembolleri, yıl boyu sağlık ve güç dileğiyle hediye etmektedir.
Marteniçka takıları, meyve ağaçlarına, evlere, ev hayvanlarına da takılabilmektedir. Bu şekilde yeni başlayan tarım yılının da bereketli ve verimli olması için dilekler tutulmaktadır.
İlk marteniçkalar, sadece kırmızı beyaz ipliklerden yapılırdı ve nazardan korunmak için insanlara ve hayvanlara takılırdı. Bazı bölgelerde bu bükülmüş kırmızı-beyaz sicime altın veya gümüş para bağlanırdı ve bu hastalıklardan korunmak için bir simge olarak kullanılırdı.
Eskiden kırmızı-beyaz yünden yapılan martenitsalara, püskül, top, insan gibi değişik şekiller verilebilmektedir.
Martenitsaların tarihinde en önemli yere sahip olan şekiller ise "Pijo ve Penda" adıyla bilinen kırmızı ve beyaz ipten yapılmış kuklalardır. Martenitsalarda kullanılan beyaz renk uzun ömrü, kırmızı renk ise sağlık ve gücü temsil eder.
