28.10.2022 - 15:18 | Son Güncellenme:
Emeklilikte Yaşa Takılanlar'ın (EYT) iple çektiği düzenleme için geri sayım başladı. Peki emeklilik hakkıyla işten ayrılacak olanlar kıdem tazminatı alacak mı? Vergi uzmanı Muhammet Bayram konuyla ilgili detayları milliyet.com.tr'ye anlattı. Bayram konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
“EYT konusuyla beraber kıdem tazminatları da ön plana çıktı. Kişiler emekliliğe odaklansa da bu konunun işverene ve devlete maliyeti var bu da kıdem tazminatıdır. Devlete olan tarafında devlet kendisi bütçe görüşmesinde buna kaynak aktarır ama özel sektördeki firmalar buna ilişkin bütçe ayırmak zorunda.Kıdem tazminatı en az 1 yıl çalışmayla beraber hak kazanılıyor. Kıdem tazminatı çalışanın son brüt ücreti kadar ödeniyor. Şu an çalışanın asgari ücret aldığını varsayalım şu an asgari ücretin brüt tutarı 6 bin 471 TL, bir yıl kıdem tazminatına hak kazandıysa 6 bin 400 lira alıyor. 10 yıl boyunca çalışmayla beraber kıdem tazminatı alacaksa 64 bin lira, 20 yıl çalıştıysa 128 bin lira civarında bir tutar alacak.
Bakan Bilgin, staj hakkında ; "Sigorta girişi yapılmamış çıraklık ve stajyerlik durumu bu kapsama dahil değil." dedi.
Vergi Uzmanı Muhammet Bayram, şunları söyledi: "Bazı borçlanmalar EYT kapsamına girecek ki bunlar borçlanırsa eğer sigortalılık başlangıç süresini geri çeker. Burada askerlik borçlanması en önemlilerden birisidir. Toplamda 2 yıl boyunca yapılabilecek borçlanmadır. Bir diğeri kadınlarda doğum borçlanmasıdır. Kadınlarda her bir çocuk için 2 yıl toplamda en fazla 3 çocuk için doğum borçlanması yapılabiliyor.Aynı şekilde yurt dışı borçlanma yapılırsa bu da sigortalılık süresini öne çekiyor. Sözleşmeli personeller çalışmadıkları gün kadarını borçlanabiliyorlar. Mesela 30 gün varsa 15 gün prim ödendiyse geri kalan 15 gün için prim yatırabiliyorlar.Kamu görevlerindeyken seçim dolayısıyla istifa edip geri gelenler o süreyi borçlanabiliyor. Memurlar eğer ücretsiz izin kullandıysa bu tutarı borçlanabiliyorlar. Yine aynı şekilde yurt dışında tıp öğrencileri öğrenim gördüyse o süreleri de borçlanabiliyor.
Konuyla ilgili CNN Türk canlı yayınında açıklamalarda bulunun Vergi Uzmanı Muhammet Bayram şu ifadeleri kullandı: “Şu an itibarıyla EYT’nin kapsamının genişlemesini öngörmüyoruz. Genişletebileceğimiz çıraklık dahi Vedat Bilgin tarafından kabul edilmedi. Daha öncesinde çırak ve stajyerlerin de kapsama alınması öngörülüyordu. Bu kabul görmedi. 31 Aralık’a alınması demek daha fazla kişinin faydalanması, daha az kişinin mağdur olması demek ama buna ilişkin bir çalışma öngörülmüyor.
Öyle bir çalışma yok alınması demek bunun sonunun gelmeyeceği demek. 2 binliler alınabilir. 2 bin başlangıçlılar alınabilir ve aslında bu işte tamamen bütün sigorta kollarını kapsayan düzenlemenin yapılması gerekmekte ama Vedat Bilgin, “Bu ayrı bir çalışmanın ürünü” dedi.
Kişiler eğer 8 Eylül 1999’dan önce sigorta başlangıcı yoksa askerlik borçlanması, doğum borçlanması, yurt dışı borçlanması ile bu süreyi geriye çekebiliyor.
Tespit davasıyla olabilir bunun için geç kalınmış aslında aralık ayında yasa çıkacak. Ama eğer 8 Eylül 1999’dan önce sigorta başlangıcı yoksa kişiler borçlanma ile bu tarihi geri çekebiliyordu. Asgari ücret şu an düşük olduğundan borçlanma miktarı düşük. Ama asgari ücret yılbaşından itibaren daha fazla artacağı için borçlanma miktarı artacak. O yüzden borçlanma imkanı olan kişilerin bunu tespit edip borçlanma yapması lazım ki ceplerinden daha az para çıksın.
Kişilerin E-Devlet üzerinden sigorta sistemi üzerinden ne zaman sigortalı olurum diye bakarak o iş kollarında yoksa dava ile yerine getirmesi gerekiyor ya da çalıştığı işyerine giderek benim sigortamı yatır demesi gerekiyor.”