Alparslan Türkeş vefatının 28. yılında anılıyor! Alparslan Türkeş kaç yılında öldü? Alparslan kimdir, nerelidir?
04.04.2025 - 17:41 | Son Güncellenme:
Başbakan yardımcılığı ve devlet bakanlığı dahil devletin önemli kademelerinde görev üstlenen, MHP'nin Kurucu Genel Başkanı Alparslan Türkeş'in vefatının üzerinden 28 yıl geçti. Alparslan Türkeş kaç yılında öldü? Alparslan kimdir, nerelidir? soruları araştırılmaya başlandı.
Ülkücü hareketin lideri Alparslan Türkeş'in vefatının 28. yılında anıldı. Başbakan yardımcılığı ve devlet bakanlığı dahil devletin önemli kademelerinde görev üstlenen, MHP'nin Kurucu Genel Başkanı Alparslan Türkeş ile ilgili aramalar hız kazandı. Alparslan Türkeş kaç yılında öldü? Alparslan kimdir, nerelidir?
ALPARSLAN TÜRKEŞ KAÇ YILINDA VEFAT ETTİ?
Devlet Planlama Teşkilatı, Devlet İstatistik Enstitüsü, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü gibi kurum ve kuruluşların hayata geçirilmesine öncülük eden Türkeş, 4 Nisan 1997'de hayatını kaybetti.
ALPARSLAN TÜRKEŞ KİMDİR?
Türkeş, Kayseri'nin, Pınarbaşı İlçesi'nin Yukarı Köşkerli Köyü'nden 1860 yılında, toprak meselesi yüzünden yaşanan kavganın ardından Sultan Abdülaziz'in fermanıyla Kıbrıs'a sürgün edilen Tuzlalı Ahmet Hamdi Bey ve eşi Fatma Zehra Hanım'ın oğlu olarak 25 Kasım 1917'de Lefkoşa'da dünyaya geldi.
Türkeş'in "Ali Arslan" olan adı orta öğretim yıllarında öğretmeni Osman Zeki Bey tarafından, "Sultan Alpaslan'a denk bir yiğit Türk ol", denilerek "Alparslan" olarak değiştirildi.
Ailesiyle 1933 yılında İstanbul'a yerleşen Türkeş, Kuleli Askeri Lisesi'ne kaydoldu. 1936'da Kuleli Askeri Lisesi'ni pekiyi dereceyle asteğmen olarak bitiren Türkeş'in, Ankara ve Harp Akademisi yılları başladı. Türkeş, 1938'de genç bir teğmen olarak Harbiye'den mezun oldu.
Türkeş, 1944'te "Muzaffer Şükriye" ile evlendi. Bu evlilikten Ayzit, Umay, Selcen, Sevenbige (Çağrı) ve Yıldırım Tuğrul adlı çocukları olan Türkeş, 1974'te eşini kaybetti.
Daha sonra, Seval Hanım ile ikinci evliliğini yapan Türkeş'in, Ayyüce ve Ahmet Kutalmış adlı iki çocuğu daha dünyaya geldi.
1944'te üsteğmen rütbesindeyken Nihal Atsız ve Nejdet Sançar ile "Irkçılık-Turancılık" davasından yargılanan Türkeş, 9 ay 10 gün Tophane Askeri Hapishanesi'nde kaldı. 1945'te de Askeri Yargıtay kararıyla tahliye edilen Türkeş, 1947'de bu davada beraat etti.
Türkeş, 1947'de 15 Türk subayıyla ABD Kara Harp Akademisi ve Piyade Okulunda iki yıl eğitim gördü. 1951'de kurmaylık sınavını kazanan Türkeş, 1955'de Harp Akademisi'nden Kurmay Binbaşı olarak mezun oldu.
Daha sonra, dış görev için açılan sınavı kazanarak ABD Pentagon'da NATO Türk Temsil Heyeti üyeliğine atanan Türkeş, bu arada ekonomi eğitimi de aldı.
1957'de Türkiye'ye dönen Türkeş, 1959'da Almanya'ya Atom ve Nükleer Okulu'na gönderildi. Alparslan Türkeş, bu okulu başarıyla bitirmesinin ardından kurmay albaylığa yükseldi.
- 27 Mayıs darbesi
27 Mayıs 1960'da, Milli Birlik Komitesi'nin ülke yönetimine el koyduğunu açıklayan bildiriyi radyodan okuyan Türkeş, ihtilal hükümetinde Başbakanlık Müsteşarlığı görevini üstlendi. Türkeş, bu vazifesi sırasında Devlet Planlama Teşkilatı, Devlet İstatistik Enstitüsü ve Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü gibi kurum ve kuruluşları kurdu.
Milli Birlik Komitesi'nde ortaya çıkan anlaşmazlıklar nedeniyle, 13 Kasım 1960'da, Türkeş ve "ondörtler" olarak bilinen arkadaşları, emekliye sevk edilerek tasfiye edildi ve zorla evlerinden alınıp yurt dışında görevlendirilmek suretiyle sürgüne gönderildi. Türkeş, Türkiye'nin Hindistan Büyükelçiliği müşaviri sıfatıyla sürgün edildi.
1963 yılında yurda dönen Türkeş, dava arkadaşlarıyla kadro oluşturup partileşmek amacıyla "Huzur ve Yükseliş Derneği"ni kurdu.
Kısa bir süre sonra Talat Aydemir'in giriştiği darbe teşebbüsüne karıştığı iddiasıyla tutuklanan ve Mamak Askeri Cezaevi'nde 4 ay hücre hapsinde yatan Türkeş, yargılandı ve beraat etti.
- CKMP Genel Başkanlığı'na seçildi
Alparslan Türkeş, 1965'de Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisine (CKMP) katıldı. Partinin Büyük Kurultay'ında Genel Başkanlığa seçilen Türkeş, aynı yıl yapılan genel seçimlerde ise Ankara milletvekili oldu.
CKMP'nin adı 1969'da, Milliyetçi Hareket Partisi, amblemi de üç hilal olarak değiştirilirken, Türkeş o yıl yapılan genel seçimlerde Adana milletvekili seçildi.
Türkeş, ilki 31 Mart 1975 -13 Haziran 1977 yılları, ikincisi de 1 Ağustos - 31 Aralık 1977 tarihlerinde, Süleyman Demirel başkanlığında kurulan koalisyon hükümetlerinde MHP Genel Başkanı olarak, başbakan yardımcılığı ve devlet bakanlığı yaptı.
Türkiye'de 1968 yılından itibaren Marksist ve komünist gençlik hareketlerinin üniversitelerde yer almaya başlaması ile Türkeş, toplanan çok az sayıdaki gence verdiği seminerlerde "Millet ve ülkemizi bölüp yıkmak isteyen her türlü yabancı ideoloji zehirlerinin panzehiri Türk milliyetçiliği ideolojisidir." vurgusu yaparak Türk toplumculuğu ve milliyetçiliğini anlattı. Kısa zamanda çoğalan ve örgütlenen gençler, "Dokuz Işık" etrafında toplandı.
- 12 Eylül askeri darbesi
12 Eylül 1980'de gerçekleşen askeri darbeden 3 gün sonra teslim olan Türkeş, önce Uzunada'da daha sonra da Ankara Askeri Dil Okulu'nda ve hastalandığı dönemde de Mevki Hastanesi'nde 4,5 yıl hapis yattı. Bu süreçte Türkeş ve 218 ülkücünün idamı istendi. Türkeş, 9 Nisan 1985'de tahliye oldu ve beraat etti.
Türkeş, 1987'de siyaset yapma yasağının kalkmasının ardından Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP) olağanüstü kongresinde partinin Genel Başkanı oldu. Türkeş, 1991 yılındaki genel seçimlerde MÇP'nin, Refah Partisi ve Islahatçı Demokrasi Partisi ile yaptığı seçim ittifakı neticesinde Yozgat milletvekili seçildi.
1992'de 12 Eylül'ün kapattığı partilerin tekrar açılabilmesine ilişkin değişikliğin ardından MHP'nin son kurultay delegeleri, MHP'nin isim ve amblemini MÇP'nin kullanabilmesine karar verdi.
Bu çerçevede, 1992'de yapılan MÇP'nin 4. Olağanüstü Kurultayı'nda partinin adı MHP, amblemi üç hilal olarak değiştirildi, genel başkanlığa tekrar Alparslan Türkeş seçildi.
Türkeş, 4 Nisan 1997'de geçirdiği kalp krizi sonucu 80 yaşında hayatını kaybetti. Türkeş için 8 Nisan 1997'de düzenlenen cenaze törenine yoğun katılım oldu. Türkeş'in naaşı, Beşevler'deki anıt mezara defnedildi. Türkiye'nin tüm illeri ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Kırım, Balkanlar ve Türkistan'daki Hoca Ahmet Yesevi'nin türbesinden getirilen topraklar, Türkeş'in mezarına konuldu.
